عبدالسلام
| محمد عبدالسلام | |
|---|---|
 در سال ۱۹۸۷ | |
| متولد | ۲۹ ژانویهٔ ۱۹۲۶ جهنگ، پنجاب، هند بریتانیا، (پاکستان امروزی) |
| وفات | ۲۱ نوامبر ۱۹۹۶ (۷۰ سال) آکسفورد، انگلستان، بریتانیا |
| ملیت | پاکستان |
| محل تحصیل | دانشگاه پنجاب کالج سلطنتی لندن دانشگاه کمبریج |
| شناختهشده برای | برهمکنش الکتروضعیف، نظریه وحدت بزرگ، سازوکار هیگز، فوتون مغناطیسی، جریان خنثی، مکانیک کوانتومی، پرئونمدل استاندارد (ذرات بنیادی)، بوزونهای دبلیو و زد، ارائه فرمولبندی واحدی برای نیروی الکترومغناطیس و نیروی هستهای ضعیف |
| فرزندان | ۶ |
| جایزه(ها) | مدال پادشاهی (۱۹۷۸) پرونده:Nobel prize medal.svgجایزه فیزیک نوبل (۱۹۷۹) نشان زرین لومونسف (۱۹۸۳) مدال کاپلی (۱۹۹۰) |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | فیزیک نظری |
| محل کار | دانشگاه پنجاب، امپریال کالج لندن، دانشگاه کمبریج، مرکز بینالمللی فیزیک نظری |
| استاد راهنما | نیکولاس کمر |
| دانشجویان دکتری | مایکل داف والتر گیلبرت جان موفات یووال نیمان جان پولکینگورن ری استریتر فیاض الدین ریاض الدین مسعود احمد غلام مرتضی کریستوفر ایشام منیر احمد رشید دانشجویان معروف دیگر: پرویز هودبهائی |
| تأثیر گرفته از | پل دیراک |
| امضاء | |
| پرونده:AbdusSalamBlackpenAutograph.png | |
محمد عبدالسلام (۱۹۲۶–۱۹۹۶) فیزیکدان نظری پاکستانی و تنها برنده جایزه نوبل از پاکستان بود. او در زمینه فیزیک ذرات و نظریههای بنیادین فعالیت داشت و تأثیر قابل توجهی بر توسعه علم در کشورهای در حال توسعه و ترویج فیزیک نظری داشت.[۱]
زندگی
عبدالسلام در شهر جَنگ در پنجاب پاکستان به دنیا آمد و در محیطی نسبتاً ساده بزرگ شد. او استعداد بالایی در ریاضیات و فیزیک داشت و آموزگارانش به سرعت این تواناییها را شناختند. با دریافت بورس تحصیلی به انگلستان رفت و در سال ۱۹۴۹ در دانشگاه کمبریج در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد. در سال ۱۹۵۰ مسئله مهمی در نظریه بازنرمالسازی حل کرد و به شهرت علمی اولیه رسید. در سال ۱۹۵۱ به کالج دولتی لاهور بازگشت، اما با کمبود پژوهش و عدم تشویق به تحقیق مواجه شد و در ۱۹۵۴ دوباره به بریتانیا بازگشت.[۲]
فعالیتهای علمی
عبدالسلام تا اوایل دهه ۱۹۶۰ جزو معتبرترین فیزیکدانان نظری جهان بود و در ۳۱ سالگی به عنوان جوانترین استاد فیزیک نظری در کالج امپریال لندن منصوب شد. از جمله جوایز وی، جایزه نوبل فیزیک ۱۹۷۹، جایزه آدامز (۱۹۵۸)، جایزه اتمها برای صلح (۱۹۶۸)، مدال اینشتین (۱۹۷۹) و مدال صلح (۱۹۸۱) بودند. او همچنین بیش از چهل مدرک افتخاری از دانشگاههای سراسر جهان دریافت کرد و در ۱۹۸۹ لقب شوالیه بریتانیا گرفت.[۳]
کارهای علمی عبدالسلام شامل بررسی نقش بازنرمالسازی در نظریه میدان کوانتومی، استفاده از نظریه گروهها برای طبقهبندی ذرات و پیشبینی ذرات جدید، و مشارکت در اتحاد نیروهای ضعیف و الکترومغناطیس بود که باعث دریافت جایزه نوبل شد. او با همکاری جوجش پاتی نظریه اتحاد بزرگ را پیشنهاد کرد که پیشبینی تکقطبیهای مغناطیسی و واپاشی پروتون را مطرح میکرد. همچنین با جان استراتدی ایده ابرفضا (Superspace) را ارائه کرد که در تحقیقات همارزی کاربرد فراوان دارد.[۴]
درگذشت
عبدالسلام در ۲۰ نوامبر ۱۹۹۶ در آکسفورد درگذشت و در ربوه پاکستان دفن شد. به دلیل وابستگی مذهبیاش، نام «مسلمان» از سنگ قبرش حذف شده است.[۵]
دیدگاهها
عبدالسلام بهطور گسترده دربارهٔ دوران طلایی علم در جهان اسلام نوشت و در آثارش به دلایل کاهش علم در جوامع مسلمان اشاره کرد. او معتقد بود که پیشرفت علمی تنها در صورتی امکانپذیر است که جامعهای از پژوهشگران وجود داشته باشد و زیرساختهای آزمایشگاهی و کتابخانهای فراهم باشد و امکان نقد علمی وجود داشته باشد. او همچنین صریحاً بیان کرد که تنها یک علم جهانشمول وجود دارد و هیچ علمی مخصوص مسلمانان، هندوها، یهودیان، کنفوسیوسیها یا مسیحیان نیست.[۶]
توسعه علم در کشورهای در حال توسعه
به عنوان فیزیکدان پاکستانی در بریتانیا، عبدالسلام از مدافعان سرشناس توسعه علم در کشورهای در حال توسعه بود. او بنیانگذار مرکز بینالمللی فیزیک نظری در تریسته در ۱۹۶۴ شد که پس از مرگش به نام او تغییر نام یافت و همچنان میزبان صدها پژوهشگر از کشورهای در حال توسعه است. عبدالسلام همچنین در پاکستان مشاور علمی رئیسجمهور و مؤسس کمیسیون تحقیقات فضایی و انرژی اتمی پاکستان بود. در ۱۹۷۴، با اعلامیه مجمع ملی پاکستان، فرقه احمدیه که عبدالسلام از اعضای آن بود به عنوان ارتدکس معرفی شد و وی از سمتهای رسمی خود استعفا داد.[۷]
پانویس
ارجاعات
- ↑ Hoodbhoy, “Abdus Salam”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam.
- ↑ Hoodbhoy, “Abdus Salam”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam.
- ↑ Hoodbhoy, “Abdus Salam”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam.
- ↑ Hoodbhoy, “Abdus Salam”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam.
- ↑ Hoodbhoy, “Abdus Salam”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam.
- ↑ Hoodbhoy, “Abdus Salam”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam.
- ↑ Hoodbhoy, “Abdus Salam”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam.
منابع
- Hoodbhoy, Pervez (2014). "Abdus Salam". In Ibrahim Kalin (ed.). The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam (به انگلیسی). New York, USA: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-935843-4.