احمد مهدوی دامغانی: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== زندگی == | == زندگی == | ||
احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ [[مشهد]] در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود. وی فرزند محمدکاظم مهدوی | احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در شهر [[مشهد]] و در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود. وی فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، یکی از عالمان دینی و مراجع تقلید در شهر مشهد و حوزه علمیه خراسان است.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
علوم متداول قدیم و جدید را در آن شهر فراگرفت و موفق شد دوره سطح حوزوی را به کمال به پایان رساند. از هم دورههای مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، میتوان به: [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، شیخ کاظم مدیرشانه چی، شیخ محمد واعظزاده، [[عبدالجواد فلاطوری]]، سید [[جعفر سیدان]]، سید [[علی حسینی سیستانی]]، اشاره کرد. سپس در [[تهران]] اقامت گزید. در سال ۱۳۲۷ از دانشکدهٔ معقول و منقول (بعداً الهیات) [[دانشگاه تهران]] و در سال ۱۳۳۳ در رشتهٔ ادبیات فارسی از دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران با کسب رتبه اول، کارشناسی گرفت. در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت و موضوع رسالهٔ دکتری او تصحیح کتاب «کشفالحقایق» [[عزیزالدین نسفی]] به راهنمایی [[محمدتقی مدرس رضوی]] بود. | علوم متداول قدیم و جدید را در آن شهر فراگرفت و موفق شد دوره سطح حوزوی را به کمال به پایان رساند. از هم دورههای مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، میتوان به: [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، شیخ کاظم مدیرشانه چی، شیخ محمد واعظزاده، [[عبدالجواد فلاطوری]]، سید [[جعفر سیدان]]، سید [[علی حسینی سیستانی]]، اشاره کرد. سپس در [[تهران]] اقامت گزید. در سال ۱۳۲۷ از دانشکدهٔ معقول و منقول (بعداً الهیات) [[دانشگاه تهران]] و در سال ۱۳۳۳ در رشتهٔ ادبیات فارسی از دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران با کسب رتبه اول، کارشناسی گرفت. در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت و موضوع رسالهٔ دکتری او تصحیح کتاب «کشفالحقایق» [[عزیزالدین نسفی]] به راهنمایی [[محمدتقی مدرس رضوی]] بود. | ||
دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران، مقاطع لیسانس، فوقلیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.<ref>{{پک/بن|کانون|ک=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|ف=آشنایى با کانون}}</ref> | احمد مهدوی دامغانی در سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران، اولین مدرک لیسانس خود را در رشته الهیات کسب کرد.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران، مقاطع لیسانس، فوقلیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.<ref>{{پک/بن|کانون|ک=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|ف=آشنایى با کانون}}</ref> | ||
مهدوی دامغانی در تهران تحصیل دروس حوزوی را ادامه داد و در دروس خارج کسانی چون [[محمدتقی آملی]]، [[محمدعلی مدرس خیابانی]]، [[میرزا مهدی آشتیانی]] شرکت جست و موفق شد اجازاتی که تصدیق علمیت او را میکرد نیز دریافت کند. | مهدوی دامغانی در تهران تحصیل دروس حوزوی را ادامه داد و در دروس خارج کسانی چون [[محمدتقی آملی]]، [[محمدعلی مدرس خیابانی]]، [[میرزا مهدی آشتیانی]] شرکت جست و موفق شد اجازاتی که تصدیق علمیت او را میکرد نیز دریافت کند. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
=== خروج از ایران === | === خروج از ایران === | ||
احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران مینوشت.<ref name=":0" /> | احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران مینوشت.<ref name=":0" /> او در آنجا، در [[دانشگاه هاروارد]] و [[دانشگاه پنسیلوانیا]] مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشتههای تدریس او در آمریکا شامل: ادبیات عرب، ادبیات فارسی، کلام، فقه و برخی علوم اسلامی بودند.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
نزدیکان [[سید محمد خاتمی|محمد خاتمی]] گفتهاند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با [[سید علی خامنهای|علی خامنهای]] صحبت کرد. اما خامنهای همیشه مخالفت میکرد. این اظهارات بعدا توسط دفتر خامنهای تکذیب شد.<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بیبیسی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> | نزدیکان [[سید محمد خاتمی|محمد خاتمی]] گفتهاند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با [[سید علی خامنهای|علی خامنهای]] صحبت کرد. اما خامنهای همیشه مخالفت میکرد. این اظهارات بعدا توسط دفتر خامنهای تکذیب شد.<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بیبیسی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۲: | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بیبیسی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> پس از چند روز بستری در بیمارستان پن [[فیلادلفیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] درگذشت. پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم رضوی تشییع و پس از اقامه نماز مصطفی اشرفی شاهرودی در دارالحجة حرم رضوی به خاک سپرده شد. | مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بیبیسی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> پس از چند روز بستری در بیمارستان پن [[فیلادلفیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] درگذشت. پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم رضوی تشییع و پس از اقامه نماز مصطفی اشرفی شاهرودی در دارالحجة حرم رضوی به خاک سپرده شد. | ||
پس از درگذشت او، افراد بسیاری درگذشتش را تسلیت گفتند. از این میان میتوان به سید علی سیستانی،<ref>{{پک/بن|شفق۲|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref> محمدجواد علوی بروجردی،<ref>{{پک/بن|شفق۱۰|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود}}</ref> سید محمد خاتمی،<ref>{{پک/بن|شفق۳|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref> احمد مروی،<ref>{{پک/بن|شفق۷|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=حجتالاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref> محمدجواد ظریف،<ref>{{پک/بن|شفق۹|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref> حسین امیرعبدالهیان،<ref>{{پک/بن|شفق۸|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref> علیاکبر ولایتی<ref>{{پک/بن|شفق۵|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت}}</ref> و دفاتر لطفالله صافی گلپایگانی<ref>{{پک/بن|شفق۴|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی}}</ref> و حسینعلی منتظری اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|شفق۶|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی}}</ref> | |||
== آثار == | == آثار == | ||
احمد مهدوی دامغانی دارای قلمی شیوا و بسیار رسا بود. چندان که کسانی چون سید علی حسینی سیستانی متون او را بهترین منشات معاصر میداند. | احمد مهدوی دامغانی دارای قلمی شیوا و بسیار رسا بود. چندان که کسانی چون سید علی حسینی سیستانی متون او را بهترین منشات معاصر میداند. | ||
از همین روی مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجلههای [[یغما]]، بخارا، [[کلک]]، [[ایراننامه]]، [[ایرانشناسی (مجله)|ایرانشناسی]]،<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> [[گلچرخ]]، رهآورد و گلستان در صدد چاپ مقالههای او بودند. از | از همین روی مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجلههای [[یغما]]، بخارا، [[کلک]]، [[ایراننامه]]، [[ایرانشناسی (مجله)|ایرانشناسی]]،<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> [[گلچرخ]]، رهآورد و گلستان در صدد چاپ مقالههای او بودند. | ||
از او چند مجموعه مقاله با نامهای «حاصل اوقات»، «مقالاتی در حدیث دیگران»، «یاد یاران و قطرههای باران»، «یاد عزیزان در برگریزان» و «در برف پیری» منتشر شده است. بیشتر این مجموعه مقالات به اهتمام علی محمّد سجّادی و سعید واعظ آماده نشر شدهاند.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | |||
=== | === تالیفی === | ||
* از علی آموز اخلاص عمل ( | از احمد مهدوی دامغانی، آثار تألیفی متعددی منتشر شده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
* رساله دربارهٔ خضر ( | * از علی آموز اخلاص عمل<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
* رساله دربارهٔ خضر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | |||
* شاهدخت والاتبار شهربانو<ref name=":0" /> | * شاهدخت والاتبار شهربانو<ref name=":0" /> | ||
* در باغ روشنایی ( | * در باغ روشنایی<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
* گزیدهای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی<ref name=":0" /> | * گزیدهای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی<ref name=":0" /> | ||
* مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه<ref name=":0" /> | * مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه<ref name=":0" /> | ||
* مآخذ ابیات عربی مرزباننامه<ref name=":0" /> | * مآخذ ابیات عربی مرزباننامه<ref name=":0" /> | ||
* گزیده حقیقتالحقیقه<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | |||
=== کتب تحقیقی === | === کتب تحقیقی === | ||
* کشف الحقائق نَسَفی | دامغانی علاوه بر تالیف، به تحقیق و تصحیح آثار گذشتگان نیز اهتمام داشته است. از جمله آثار او در این دسته میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
* المَجدی فی أنساب الطّالبیّین | * کشف الحقائق نَسَفی<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
* نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر | * المَجدی فی أنساب الطّالبیّین<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
* دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن) | * نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
* الوحشیات (ابوتمام) | * دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | ||
* الوحشیات (ابوتمام)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | |||
== آثار در مورد وی == | == آثار در مورد وی == | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۵: | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان|نشانی=https://www.bbc.com/persian/articles/c2lgxlg389ko|تاریخ=۱۲ شهریور ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|بی۲}}|نویسنده=بیبیسی فارسی|کد زبان=|وبگاه=bbc.com}} | * {{یادکرد وب|عنوان=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان|نشانی=https://www.bbc.com/persian/articles/c2lgxlg389ko|تاریخ=۱۲ شهریور ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|بی۲}}|نویسنده=بیبیسی فارسی|کد زبان=|وبگاه=bbc.com}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=آشنايى با كانون|نشانی=https://portal.notary.ir/content-page/7|تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|کانون}}|نویسنده=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|کد زبان=|وبگاه=notary.ir|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20101009090539/http://notary.ir/documents/document/0/11632/portal.aspx|تاریخ بایگانی=۹ اکتبر ۲۰۱۰}} | * {{یادکرد وب|عنوان=آشنايى با كانون|نشانی=https://portal.notary.ir/content-page/7|تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|کانون}}|نویسنده=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|کد زبان=|وبگاه=notary.ir|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20101009090539/http://notary.ir/documents/document/0/11632/portal.aspx|تاریخ بایگانی=۹ اکتبر ۲۰۱۰}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1397306/|تاریخ=۵ تیر ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۱}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392937/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۲}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392690/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۳}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392447/|تاریخ=۲۷ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۴}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393105/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۵}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393368/|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۶}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=حجتالاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393294/|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۷}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392916/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۸}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392712/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۹}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393092/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۱۰}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}} | |||
* {{یادکرد|نویسنده=|کتاب=حاصل اوقات، مجموعه مقالات دکتر احمد مهدوی دامغانی|کوشش=بهاهتمام [[علیمحمد سجادی]]|چاپ=|سال=بهار ۱۳۸۱|ناشر= سروش |شهر=تهران|شابک=964-435-739-6}} | * {{یادکرد|نویسنده=|کتاب=حاصل اوقات، مجموعه مقالات دکتر احمد مهدوی دامغانی|کوشش=بهاهتمام [[علیمحمد سجادی]]|چاپ=|سال=بهار ۱۳۸۱|ناشر= سروش |شهر=تهران|شابک=964-435-739-6}} | ||
نسخهٔ ۳ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۳۹
| احمد مهدوی دامغانی | |
|---|---|
.jpg) مهدوی دامغانی در فیلادلفیا، ۱۳۹۶ | |
| متولد | ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ مشهد، ایران |
| وفات | ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ (۹۵ سال) فیلادلفیا، پنسیلوانیا، ایالات متحده آمریکا |
| ملیت | ایرانی |
| شهروندی | ایران |
| تحصیلات | اجتهاد، دکتری ادبیات فارسی و عربی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه خراسان دانشگاه تهران |
| حرفه | استاد دانشگاه، مجتهد |
| شناختهشده برای | نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه، رئیس کانون سردفتران و دفتریاران |
| همسر(ها) | عصمت سعیدی تاجماه آصفی شیرازی |
| فرزندان | مرتضی، زهرا و فریده مهدوی دامغانی |
| والدین | علامه محمدکاظم مهدوی دامغانی |
| خویشاوندان | محمود مهدوی دامغانی |
احمد مهدوی دامغانی (۱۳ شهریور ۱۳۰۵ – ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) متکلم، مجتهد، نویسنده، و پژوهشگر ایرانی، کارشناس ادبیات فارسی و عرب، و استاد پیشین دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد بود.
زندگی
احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در شهر مشهد و در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود. وی فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، یکی از عالمان دینی و مراجع تقلید در شهر مشهد و حوزه علمیه خراسان است.[۱]
علوم متداول قدیم و جدید را در آن شهر فراگرفت و موفق شد دوره سطح حوزوی را به کمال به پایان رساند. از هم دورههای مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، میتوان به: محمدجعفر جعفری لنگرودی، شیخ کاظم مدیرشانه چی، شیخ محمد واعظزاده، عبدالجواد فلاطوری، سید جعفر سیدان، سید علی حسینی سیستانی، اشاره کرد. سپس در تهران اقامت گزید. در سال ۱۳۲۷ از دانشکدهٔ معقول و منقول (بعداً الهیات) دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۳ در رشتهٔ ادبیات فارسی از دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران با کسب رتبه اول، کارشناسی گرفت. در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت و موضوع رسالهٔ دکتری او تصحیح کتاب «کشفالحقایق» عزیزالدین نسفی به راهنمایی محمدتقی مدرس رضوی بود.
احمد مهدوی دامغانی در سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران، اولین مدرک لیسانس خود را در رشته الهیات کسب کرد.[۲] دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران، مقاطع لیسانس، فوقلیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران[۳] و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.[۴]
مهدوی دامغانی در تهران تحصیل دروس حوزوی را ادامه داد و در دروس خارج کسانی چون محمدتقی آملی، محمدعلی مدرس خیابانی، میرزا مهدی آشتیانی شرکت جست و موفق شد اجازاتی که تصدیق علمیت او را میکرد نیز دریافت کند.
پس از گذراندن دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی به عنوان استاد دانشگاه تهران به تدریس در دانشکدههای ادبیات و الهیات دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس پرداخت. از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ در دانشگاه مادرید به تدریس ادبیات عرب و فارسی و فقه اسلامی اشتغال داشت.
پس از انقلاب و محاکمه
احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از انقلاب ۱۳۵۷ به اتهام «تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب» بازداشت و محاکمه شد. رئیس دادگاه وی محمد محمدی گیلانی بود و اسدالله لاجوردی در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای محمدرضا پهلوی و فرح دیبا و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد. به گفته دامغانی، حسینعلی منتظری به جهت برخی گفتههای دامغانی بر علیه او در پاییز ۱۳۵۸، مورد غضب منتظری قرار گرفته بود و از همین رو در روند محاکمه او دخالت میکرد. در این دادگاه نیز به نوار ضبط شده همان جلسه که به منتظری انتقادهایی مطرح شده بود، استناد شده است. در نهایت دامغانی در پی این محاکمه به زندان اوین تهران فرستاده شد ولی کمی بعد با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.[۵]
خروج از ایران
احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران مینوشت.[۵] او در آنجا، در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشتههای تدریس او در آمریکا شامل: ادبیات عرب، ادبیات فارسی، کلام، فقه و برخی علوم اسلامی بودند.[۶]
نزدیکان محمد خاتمی گفتهاند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با علی خامنهای صحبت کرد. اما خامنهای همیشه مخالفت میکرد. این اظهارات بعدا توسط دفتر خامنهای تکذیب شد.[۷]
درگذشت
مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱[۸] پس از چند روز بستری در بیمارستان پن فیلادلفیا، آمریکا درگذشت. پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم رضوی تشییع و پس از اقامه نماز مصطفی اشرفی شاهرودی در دارالحجة حرم رضوی به خاک سپرده شد.
پس از درگذشت او، افراد بسیاری درگذشتش را تسلیت گفتند. از این میان میتوان به سید علی سیستانی،[۹] محمدجواد علوی بروجردی،[۱۰] سید محمد خاتمی،[۱۱] احمد مروی،[۱۲] محمدجواد ظریف،[۱۳] حسین امیرعبدالهیان،[۱۴] علیاکبر ولایتی[۱۵] و دفاتر لطفالله صافی گلپایگانی[۱۶] و حسینعلی منتظری اشاره کرد.[۱۷]
آثار
احمد مهدوی دامغانی دارای قلمی شیوا و بسیار رسا بود. چندان که کسانی چون سید علی حسینی سیستانی متون او را بهترین منشات معاصر میداند.
از همین روی مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجلههای یغما، بخارا، کلک، ایراننامه، ایرانشناسی،[۱۸] گلچرخ، رهآورد و گلستان در صدد چاپ مقالههای او بودند.
از او چند مجموعه مقاله با نامهای «حاصل اوقات»، «مقالاتی در حدیث دیگران»، «یاد یاران و قطرههای باران»، «یاد عزیزان در برگریزان» و «در برف پیری» منتشر شده است. بیشتر این مجموعه مقالات به اهتمام علی محمّد سجّادی و سعید واعظ آماده نشر شدهاند.[۱۹]
تالیفی
از احمد مهدوی دامغانی، آثار تألیفی متعددی منتشر شده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- از علی آموز اخلاص عمل[۲۰]
- رساله دربارهٔ خضر[۲۱]
- شاهدخت والاتبار شهربانو[۵]
- در باغ روشنایی[۲۲]
- گزیدهای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی[۵]
- مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه[۵]
- مآخذ ابیات عربی مرزباننامه[۵]
- گزیده حقیقتالحقیقه[۲۳]
کتب تحقیقی
دامغانی علاوه بر تالیف، به تحقیق و تصحیح آثار گذشتگان نیز اهتمام داشته است. از جمله آثار او در این دسته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کشف الحقائق نَسَفی[۲۴]
- المَجدی فی أنساب الطّالبیّین[۲۵]
- نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر[۲۶]
- دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن)[۲۷]
- الوحشیات (ابوتمام)[۲۸]
آثار در مورد وی
- کتاب آیینه در برابر خورشید به کوشش سیدحسین حسینی نورزاد و سید محسن علوی زاده در اسفند ۱۳۹۹ توسط انتشارات نی که به دیدار و شناخت زندگی دکتر احمدمهدوی دامغانی اختصاص دارد، منتشر شد.
- انتشارات دی گرویتر کتابی با عنوان Essays in Islamic Philology, History, and Philosophy «اقیانوس تعلیم و تربیت» به مناسبت ۹۰ سالگی پرفسور مهدوی دامغانی در برلین پایتخت آلمان چاپ کرده است.
- مؤسسه فطرس مدیا در سال ۱۳۹۸ ویدیویی از ارادت استاد به دیار خویش و آستان رضوی منتشر کرد که مورد توجه قرار گرفت.
پانویس
ارجاعات
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «آشنایى با کانون»، پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «حجتالاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
منابع
- بیبیسی فارسی (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت». bbc.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- بیبیسی فارسی (۱۲ شهریور ۱۴۰۱). «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان». bbc.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران. «آشنايى با كانون». notary.ir. بایگانیشده از اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۵ تیر ۱۴۰۱). «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۷ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۹ خرداد ۱۴۰۱). «پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۹ خرداد ۱۴۰۱). «حجتالاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- حاصل اوقات، مجموعه مقالات دکتر احمد مهدوی دامغانی، به کوشش بهاهتمام علیمحمد سجادی.، تهران: سروش، بهار ۱۳۸۱، شابک ۹۶۴-۴۳۵-۷۳۹-۶
ردهها:
- استادان دانشگاه اهل ایران
- استادان دانشگاه پنسیلوانیا
- استادان دانشگاه تهران
- استادان دانشگاه دور از وطن اهل ایران در ایالات متحده آمریکا
- استادان دانشگاه هاروارد
- اسلامشناسان اهل ایالات متحده آمریکا
- اسلامشناسان اهل ایران
- اهالی مشهد
- خاکسپاریها در حرم امام رضا
- خاورشناسان
- دانشآموختگان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
- دانشآموختگان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
- درگذشتگان ۱۴۰۱
- درگذشتگان ۲۰۲۲ (میلادی)
- زادگان ۱۳۰۵
- زادگان ۱۹۲۶ (میلادی)
- سردفتران اسناد رسمی
- نویسندگان دانشنامه ایرانیکا
- نویسندگان مرد اهل ایران