آقاخان اول: تفاوت میان نسخهها
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''حسنعلی شاه''' (۱۸۰۰–۱۸۸۱) مشهور به '''آقاخان اول'''، یکی از امامان اسماعیلیه بود. او در سال ۱۸۱۸ میلادی توسط شاه [[ایران]] به آقاخان ملقب شد و اولین فرد از سلسله آقاخانها در [[اسماعیلیان]] بود. حسنعلی شاه در سال ۱۸۳۸ علیه ایران قیام کرد اما پس از شکست به [[هند]] گریخت. پس از او، پسر ارشدش علی شاه ملقب به [[آقاخان دوم]]، جانشین وی شد.<ref>{{پک|1=Group of writers|2=2006|ک=Concise Encyclopædia Britannica|ف=Aga Khan|زبان=en}}</ref> | '''حسنعلی شاه''' (۱۸۰۰–۱۸۸۱) مشهور به '''آقاخان اول'''، یکی از امامان اسماعیلیه بود. او در سال ۱۸۱۸ میلادی توسط شاه [[ایران]] به آقاخان ملقب شد و اولین فرد از سلسله آقاخانها در [[اسماعیلیان]] بود. حسنعلی شاه در سال ۱۸۳۸ علیه ایران قیام کرد اما پس از شکست به [[هند]] گریخت. پس از او، پسر ارشدش علی شاه ملقب به [[آقاخان دوم]]، جانشین وی شد.<ref>{{پک|1=Group of writers|2=2006|ک=Concise Encyclopædia Britannica|ف=Aga Khan|زبان=en}}</ref> | ||
== زندگی == | |||
آقاخان محلاتی، حسنعلی شاه، پسر [[شاه خلیلالله محلاتی]] و نواده [[سید ابوالحسنخان]] از سادات [[اسماعیلیه]] اهل [[کهک]] [[قم]] بود. سید ابوالحسن خان از آغاز حکومت [[زندیه]] تا زمان [[آقامحمدخان قاجار|آقا محمدخان قاجار]]، به عنوان [[امامان اسماعیلیه|پیشوای اسماعیلیه]]، فرمانروای [[کرمان]] بود و خود را از نسل [[اسماعیل بن جعفر صادق]] میدانست. پس از مرگ سید ابوالحسن خان در سال ۱۲۰۷ هجری قمری، پسرش شاه خلیلالله به [[امامت]] رسید و در سال ۱۲۳۲ هجری قمری در درگیریهای میان پیروان او و پیروان [[اثناعشری]] کشته شد. [[فتحعلی شاه]]، حسنعلی شاه را تحت حمایت قرار داد و دخترش را به همسری او درآورد و حکومت قم و محلات را به او واگذار کرد و لقب آقاخان را به او داد. اما حسنعلی شاه به هند مهاجرت کرد و آنجا را به مرکز فعالیتهای مذهبی و سیاسی خود تبدیل کرد. از آن زمان، این خانواده در هند مستقر شدند. آقاخان پیشوای خوجهها و اسماعیلیه هند بود و در سال ۱۲۹۸ هجری قمری درگذشت. پس از او، پسرش علی شاه حسین یا آقاخان دوم به پیشوایی رسید و سپس سلطان محمد شاه یا آقاخان سوم به جای او نشست.<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایرةالمعارف جامع اسلامی|ف=آقاخان محلاتی}}</ref> | |||
آقاخان سوم رهبر روحانی [[اسماعیلیان نزاری]] در هند، خوجهها و اسماعیلیان ایران، آسیای مرکزی، [[سوریه]] و شرق آفریقا بود. در سال ۱۳۲۷ شمسی، آقاخان از ایران درخواست تابعیت کرد و [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه پهلوی]] با این درخواست موافقت کرد و به او لقب «حضرت والا» داد. پس از او، نوادهاش، پرنس کریم خان، متولد ۱۳۱۵ شمسی، طبق وصیت جدش به پیشوایی فرقه اسماعیلیه آقاخانیه رسید.<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایرةالمعارف جامع اسلامی|ف=آقاخان محلاتی}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۶: | خط ۱۱: | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=آقاخان محلاتی|دانشنامه=[[دایرةالمعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایرةالمعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | |||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Group of writers|مقاله=Aga Khan|دانشنامه=[[دانشنامه بریتانیکا|Concise Encyclopædia Britannica]]|سال=2006|ناشر=Encyclopædia Britannica|مکان=USA|شابک=978-1-59339-492-9|زبان=en}} | * {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Group of writers|مقاله=Aga Khan|دانشنامه=[[دانشنامه بریتانیکا|Concise Encyclopædia Britannica]]|سال=2006|ناشر=Encyclopædia Britannica|مکان=USA|شابک=978-1-59339-492-9|زبان=en}} | ||
{{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | {{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
[[رده:امامان اسماعیلی]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۸۸۱ (میلادی)]] | |||
[[رده:زادگان ۱۸۰۰ (میلادی)]] | |||
[[رده:شیعیان اسماعیلی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۰۳:۴۳
حسنعلی شاه (۱۸۰۰–۱۸۸۱) مشهور به آقاخان اول، یکی از امامان اسماعیلیه بود. او در سال ۱۸۱۸ میلادی توسط شاه ایران به آقاخان ملقب شد و اولین فرد از سلسله آقاخانها در اسماعیلیان بود. حسنعلی شاه در سال ۱۸۳۸ علیه ایران قیام کرد اما پس از شکست به هند گریخت. پس از او، پسر ارشدش علی شاه ملقب به آقاخان دوم، جانشین وی شد.[۱]
زندگی
آقاخان محلاتی، حسنعلی شاه، پسر شاه خلیلالله محلاتی و نواده سید ابوالحسنخان از سادات اسماعیلیه اهل کهک قم بود. سید ابوالحسن خان از آغاز حکومت زندیه تا زمان آقا محمدخان قاجار، به عنوان پیشوای اسماعیلیه، فرمانروای کرمان بود و خود را از نسل اسماعیل بن جعفر صادق میدانست. پس از مرگ سید ابوالحسن خان در سال ۱۲۰۷ هجری قمری، پسرش شاه خلیلالله به امامت رسید و در سال ۱۲۳۲ هجری قمری در درگیریهای میان پیروان او و پیروان اثناعشری کشته شد. فتحعلی شاه، حسنعلی شاه را تحت حمایت قرار داد و دخترش را به همسری او درآورد و حکومت قم و محلات را به او واگذار کرد و لقب آقاخان را به او داد. اما حسنعلی شاه به هند مهاجرت کرد و آنجا را به مرکز فعالیتهای مذهبی و سیاسی خود تبدیل کرد. از آن زمان، این خانواده در هند مستقر شدند. آقاخان پیشوای خوجهها و اسماعیلیه هند بود و در سال ۱۲۹۸ هجری قمری درگذشت. پس از او، پسرش علی شاه حسین یا آقاخان دوم به پیشوایی رسید و سپس سلطان محمد شاه یا آقاخان سوم به جای او نشست.[۲]
آقاخان سوم رهبر روحانی اسماعیلیان نزاری در هند، خوجهها و اسماعیلیان ایران، آسیای مرکزی، سوریه و شرق آفریقا بود. در سال ۱۳۲۷ شمسی، آقاخان از ایران درخواست تابعیت کرد و محمدرضا شاه پهلوی با این درخواست موافقت کرد و به او لقب «حضرت والا» داد. پس از او، نوادهاش، پرنس کریم خان، متولد ۱۳۱۵ شمسی، طبق وصیت جدش به پیشوایی فرقه اسماعیلیه آقاخانیه رسید.[۳]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «آقاخان محلاتی». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
- Group of writers (2006). "Aga Khan". Concise Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). USA: Encyclopædia Britannica.