بدون جعبه اطلاعات
بدون تصویر

عبدالسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲۸: خط ۲۸:
}}
}}


== معرفی ==
'''محمد عبدالسلام''' (۱۹۲۶–۱۹۹۶) فیزیک‌دان نظری [[پاکستان|پاکستانی]] و تنها برنده [[فهرست مسلمانان برنده جایزه نوبل|جایزه نوبل]] از پاکستان بود. او در زمینه فیزیک ذرات و نظریه‌های بنیادین فعالیت داشت و تأثیر قابل توجهی بر توسعه علم در کشورهای در حال توسعه و ترویج فیزیک نظری داشت.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>
عبدالسلام (۱۹۲۶–۱۹۹۶) فیزیک‌دان نظری پاکستانی و تنها برنده جایزه نوبل از پاکستان بود. او در زمینه فیزیک ذرات و نظریه‌های بنیادین فعالیت داشت و تأثیر قابل توجهی بر توسعه علم در کشورهای در حال توسعه و ترویج فیزیک نظری داشت.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>


== زندگی و تحصیلات ==
== زندگی ==
عبدالسلام در شهر جَنگ در پنجاب پاکستان به دنیا آمد و در محیطی نسبتاً ساده بزرگ شد. او استعداد بالایی در ریاضیات و فیزیک داشت و آموزگارانش به سرعت این توانایی‌ها را شناختند. با دریافت بورس تحصیلی به انگلستان رفت و در سال ۱۹۴۹ در دانشگاه کمبریج در رشته فیزیک فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۹۵۰ مسئله مهمی در نظریه بازنرمال‌سازی حل کرد و به شهرت علمی اولیه رسید. در سال ۱۹۵۱ به کالج دولتی لاهور بازگشت، اما با کمبود پژوهش و عدم تشویق به تحقیق مواجه شد و در ۱۹۵۴ دوباره به بریتانیا بازگشت.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>
عبدالسلام در شهر جَنگ در پنجاب پاکستان به دنیا آمد و در محیطی نسبتاً ساده بزرگ شد. او استعداد بالایی در ریاضیات و فیزیک داشت و آموزگارانش به سرعت این توانایی‌ها را شناختند. با دریافت بورس تحصیلی به [[انگلستان]] رفت و در سال ۱۹۴۹ در [[دانشگاه کمبریج]] در رشته فیزیک فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۹۵۰ مسئله مهمی در نظریه بازنرمال‌سازی حل کرد و به شهرت علمی اولیه رسید. در سال ۱۹۵۱ به کالج دولتی لاهور بازگشت، اما با کمبود پژوهش و عدم تشویق به تحقیق مواجه شد و در ۱۹۵۴ دوباره به [[بریتانیا]] بازگشت.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>


== فعالیت‌های علمی ==
=== فعالیت‌های علمی ===
عبدالسلام تا اوایل دهه ۱۹۶۰ جزو معتبرترین فیزیک‌دانان نظری جهان بود و در ۳۱ سالگی به عنوان جوان‌ترین استاد فیزیک نظری در کالج امپریال لندن منصوب شد. از جمله جوایز وی، جایزه نوبل فیزیک ۱۹۷۹، جایزه آدامز (۱۹۵۸)، جایزه اتم‌ها برای صلح (۱۹۶۸)، مدال اینشتین (۱۹۷۹) و مدال صلح (۱۹۸۱) بودند. او همچنین بیش از چهل مدرک افتخاری از دانشگاه‌های سراسر جهان دریافت کرد و در ۱۹۸۹ لقب شوالیه بریتانیا گرفت.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>
عبدالسلام تا اوایل دهه ۱۹۶۰ جزو معتبرترین فیزیک‌دانان نظری جهان بود و در ۳۱ سالگی به عنوان جوان‌ترین استاد فیزیک نظری در کالج امپریال لندن منصوب شد. از جمله جوایز وی، جایزه نوبل فیزیک ۱۹۷۹، جایزه آدامز (۱۹۵۸)، جایزه اتم‌ها برای صلح (۱۹۶۸)، مدال اینشتین (۱۹۷۹) و مدال صلح (۱۹۸۱) بودند. او همچنین بیش از چهل مدرک افتخاری از دانشگاه‌های سراسر جهان دریافت کرد و در ۱۹۸۹ لقب شوالیه بریتانیا گرفت.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>


کارهای علمی عبدالسلام شامل بررسی نقش بازنرمال‌سازی در نظریه میدان کوانتومی، استفاده از نظریه گروه‌ها برای طبقه‌بندی ذرات و پیش‌بینی ذرات جدید، و مشارکت در اتحاد نیروهای ضعیف و الکترومغناطیس بود که باعث دریافت جایزه نوبل شد. او با همکاری جوجش پاتی نظریه اتحاد بزرگ را پیشنهاد کرد که پیش‌بینی تک‌قطبی‌های مغناطیسی و واپاشی پروتون را مطرح می‌کرد. همچنین با جان استرات‌دی ایده ابرفضا (Superspace) را ارائه کرد که در تحقیقات هم‌ارزی کاربرد فراوان دارد.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>
کارهای علمی عبدالسلام شامل بررسی نقش بازنرمال‌سازی در نظریه میدان کوانتومی، استفاده از نظریه گروه‌ها برای طبقه‌بندی ذرات و پیش‌بینی ذرات جدید، و مشارکت در اتحاد نیروهای ضعیف و الکترومغناطیس بود که باعث دریافت جایزه نوبل شد. او با همکاری جوجش پاتی نظریه اتحاد بزرگ را پیشنهاد کرد که پیش‌بینی تک‌قطبی‌های مغناطیسی و واپاشی پروتون را مطرح می‌کرد. همچنین با جان استرات‌دی ایده ابرفضا (Superspace) را ارائه کرد که در تحقیقات هم‌ارزی کاربرد فراوان دارد.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>


== دیدگاه‌ها دربارهٔ علم و اسلام ==
== درگذشت ==
عبدالسلام به‌طور گسترده دربارهٔ دوران طلایی علم در جهان اسلام نوشت و در آثارش به دلایل کاهش علم در جوامع مسلمان اشاره کرد. او معتقد بود که پیشرفت علمی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که جامعه‌ای از پژوهشگران وجود داشته باشد و زیرساخت‌های آزمایشگاهی و کتابخانه‌ای فراهم باشد و امکان نقد علمی وجود داشته باشد. او همچنین صریحاً بیان کرد که تنها یک علم جهان‌شمول وجود دارد و هیچ علمی مخصوص مسلمانان، هندوها، یهودیان، کنفوسیوسی‌ها یا مسیحیان نیست.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>
عبدالسلام در ۲۰ نوامبر ۱۹۹۶ در آکسفورد درگذشت و در ربوه پاکستان دفن شد. به دلیل وابستگی مذهبی‌اش، نام «مسلمان» از سنگ قبرش حذف شده است.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>


== توسعه علم در کشورهای در حال توسعه ==
== دیدگاه‌ها ==
به عنوان فیزیک‌دان پاکستانی در بریتانیا، عبدالسلام از مدافعان سرشناس توسعه علم در کشورهای در حال توسعه بود. او بنیان‌گذار مرکز بین‌المللی فیزیک نظری در تریسته در ۱۹۶۴ شد که پس از مرگش به نام او تغییر نام یافت و همچنان میزبان صدها پژوهشگر از کشورهای در حال توسعه است. عبدالسلام همچنین در پاکستان مشاور علمی رئیس‌جمهور و مؤسس کمیسیون تحقیقات فضایی و انرژی اتمی پاکستان بود. در ۱۹۷۴، با اعلامیه مجمع ملی پاکستان، فرقه احمدیه که عبدالسلام از اعضای آن بود به عنوان ارتدکس معرفی شد و وی از سمت‌های رسمی خود استعفا داد.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>
عبدالسلام به‌طور گسترده دربارهٔ [[عصر طلایی اسلام|دوران طلایی علم در جهان اسلام]] نوشت و در آثارش به دلایل کاهش علم در جوامع [[مسلمان]] اشاره کرد. او معتقد بود که پیشرفت علمی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که جامعه‌ای از پژوهشگران وجود داشته باشد و زیرساخت‌های آزمایشگاهی و کتابخانه‌ای فراهم باشد و امکان نقد علمی وجود داشته باشد. او همچنین صریحاً بیان کرد که تنها یک علم جهان‌شمول وجود دارد و هیچ علمی مخصوص مسلمانان، [[هندو|هندوها]]، [[یهودیان]]، [[کنفوسیوس|کنفوسیوسی‌ها]] یا [[مسیحیان]] نیست.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>


== مرگ ==
=== توسعه علم در کشورهای در حال توسعه ===
عبدالسلام در ۲۰ نوامبر ۱۹۹۶ در آکسفورد درگذشت و در ربوه پاکستان دفن شد. به دلیل وابستگی مذهبی‌اش، امروزه در پاکستان به‌طور گسترده جشن گرفته نمی‌شود و نام «مسلمان» از سنگ قبرش توسط دادگاه حذف شده است.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>
به عنوان فیزیک‌دان پاکستانی در بریتانیا، عبدالسلام از مدافعان سرشناس توسعه علم در کشورهای در حال توسعه بود. او بنیان‌گذار مرکز بین‌المللی فیزیک نظری در تریسته در ۱۹۶۴ شد که پس از مرگش به نام او تغییر نام یافت و همچنان میزبان صدها پژوهشگر از کشورهای در حال توسعه است. عبدالسلام همچنین در پاکستان مشاور علمی رئیس‌جمهور و مؤسس کمیسیون تحقیقات فضایی و انرژی اتمی پاکستان بود. در ۱۹۷۴، با اعلامیه مجمع ملی پاکستان، [[جنبش احمدیه|فرقه احمدیه]] که عبدالسلام از اعضای آن بود به عنوان ارتدکس معرفی شد و وی از سمت‌های رسمی خود استعفا داد.<ref>{{پک|Hoodbhoy|۲۰۱۴|ک=The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam|ف=Abdus Salam|زبان=en}}</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۵۸: خط ۵۷:


{{ترتیب‌پیش‌فرض:عبدالسلام، محمد}}
{{ترتیب‌پیش‌فرض:عبدالسلام، محمد}}
[[رده:عبدالسلام| ]]
[[رده:احمدیان اهل پاکستان]]
[[رده:احمدیان اهل پاکستان]]
[[رده:استادان دانشگاه اهل پاکستان]]
[[رده:استادان دانشگاه دور از وطن اهل پاکستان]]
[[رده:اعضای انجمن سلطنتی]]
[[رده:اعضای انجمن فیزیک آمریکا]]
[[رده:اعضای پیوسته خارجی آکادمی ملی علوم هند]]
[[رده:اعضای خارجی آکادمی علوم اتحاد شوروی]]
[[رده:اعضای خارجی فرهنگستان علوم روسیه]]
[[رده:اعضای فرهنگستان پاپی علوم]]
[[رده:اعضای فرهنگستان سلطنتی علوم سوئد]]
[[رده:اعضای فرهنگستان سلطنتی علوم سوئد]]
[[رده:اعضای مجمع فیلسوفان آمریکا]]
[[رده:اعضای مجمع فیلسوفان آمریکا]]
[[رده:اعضای وابسته خارجی آکادمی ملی علوم]]
[[رده:اهالی ناحیه جهنگ]]
[[رده:برندگان جایزه نوبل اهل پاکستان]]
[[رده:برندگان جایزه نوبل فیزیک]]
[[رده:برندگان مدال پادشاهی]]
[[رده:پنجابی‌ها]]
[[رده:پنجابی‌ها]]
[[رده:دانشگاهیان کالج سلطنتی لندن]]
[[رده:دانشمندان اهل پاکستان]]
[[رده:دانشمندان فیزیک نظری]]
[[رده:دانشوران اهل پاکستان]]
[[رده:دانشوران اهل پاکستان]]
[[رده:دانش‌آموختگان دانشگاه پنجاب]]
[[رده:دانش‌آموختگان کالج سنت جان، کمبریج]]
[[رده:درگذشتگان ۱۹۹۶ (میلادی)]]
[[رده:درگذشتگان ۱۹۹۶ (میلادی)]]
[[رده:دریافت‌کنندگان غرور اجرا]]
[[رده:دریافت‌کنندگان مدال کاپلی]]
[[رده:دریافت‌کنندگان نشان امتیاز]]
[[رده:دریافت‌کنندگان نشان پاکستان]]
[[رده:دریافت‌کنندگان نشان پاکستان]]
[[رده:دور از وطن‌های اهل پاکستان در بریتانیا]]
[[رده:زادگان ۱۹۲۶ (میلادی)]]
[[رده:زادگان ۱۹۲۶ (میلادی)]]
[[رده:طرفداران فضا]]
[[رده:عالمان مسلمان]]
[[رده:عالمان مسلمان]]
[[رده:علم و فناوری در پاکستان]]
[[رده:علم و فناوری در پاکستان]]
[[رده:فیزیک‌دانان اهل پاکستان]]
[[رده:فیزیک‌دانان ذرات]]
[[رده:محققان مؤسسه مطالعات پیشرفته]]
[[رده:مسلمانان اهل پاکستان]]
[[رده:مسلمانان اهل پاکستان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۰۹

محمد عبدالسلام
در سال ۱۹۸۷
متولد۲۹ ژانویهٔ ۱۹۲۶
جهنگ، پنجاب، هند بریتانیا، (پاکستان امروزی)
وفات۲۱ نوامبر ۱۹۹۶ (۷۰ سال)
آکسفورد، انگلستان، بریتانیا
ملیتپاکستان
محل تحصیلدانشگاه پنجاب
کالج سلطنتی لندن
دانشگاه کمبریج
شناخته‌شده برایبرهمکنش الکتروضعیف، نظریه وحدت بزرگ، سازوکار هیگز، فوتون مغناطیسی، جریان خنثی، مکانیک کوانتومی، پرئونمدل استاندارد (ذرات بنیادی)، بوزون‌های دبلیو و زد، ارائه فرمولبندی واحدی برای نیروی الکترومغناطیس و نیروی هسته‌ای ضعیف
فرزندان۶
جایزه(ها)مدال پادشاهی (۱۹۷۸)
پرونده:Nobel prize medal.svgجایزه فیزیک نوبل (۱۹۷۹)
نشان زرین لومونسف (۱۹۸۳)
مدال کاپلی (۱۹۹۰)
پیشینه علمی
شاخه(ها)فیزیک نظری
محل کاردانشگاه پنجاب، امپریال کالج لندن، دانشگاه کمبریج، مرکز بین‌المللی فیزیک نظری
استاد راهنمانیکولاس کمر
دانشجویان دکتریمایکل داف
والتر گیلبرت
جان موفات
یووال نیمان
جان پولکینگورن
ری استریتر
فیاض الدین
ریاض الدین
مسعود احمد
غلام مرتضی
کریستوفر ایشام
منیر احمد رشید
دانشجویان معروف دیگر: پرویز هودبهائی
تأثیر گرفته ازپل دیراک
امضاء
پرونده:AbdusSalamBlackpenAutograph.png

محمد عبدالسلام (۱۹۲۶–۱۹۹۶) فیزیک‌دان نظری پاکستانی و تنها برنده جایزه نوبل از پاکستان بود. او در زمینه فیزیک ذرات و نظریه‌های بنیادین فعالیت داشت و تأثیر قابل توجهی بر توسعه علم در کشورهای در حال توسعه و ترویج فیزیک نظری داشت.[۱]

زندگی

عبدالسلام در شهر جَنگ در پنجاب پاکستان به دنیا آمد و در محیطی نسبتاً ساده بزرگ شد. او استعداد بالایی در ریاضیات و فیزیک داشت و آموزگارانش به سرعت این توانایی‌ها را شناختند. با دریافت بورس تحصیلی به انگلستان رفت و در سال ۱۹۴۹ در دانشگاه کمبریج در رشته فیزیک فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۹۵۰ مسئله مهمی در نظریه بازنرمال‌سازی حل کرد و به شهرت علمی اولیه رسید. در سال ۱۹۵۱ به کالج دولتی لاهور بازگشت، اما با کمبود پژوهش و عدم تشویق به تحقیق مواجه شد و در ۱۹۵۴ دوباره به بریتانیا بازگشت.[۲]

فعالیت‌های علمی

عبدالسلام تا اوایل دهه ۱۹۶۰ جزو معتبرترین فیزیک‌دانان نظری جهان بود و در ۳۱ سالگی به عنوان جوان‌ترین استاد فیزیک نظری در کالج امپریال لندن منصوب شد. از جمله جوایز وی، جایزه نوبل فیزیک ۱۹۷۹، جایزه آدامز (۱۹۵۸)، جایزه اتم‌ها برای صلح (۱۹۶۸)، مدال اینشتین (۱۹۷۹) و مدال صلح (۱۹۸۱) بودند. او همچنین بیش از چهل مدرک افتخاری از دانشگاه‌های سراسر جهان دریافت کرد و در ۱۹۸۹ لقب شوالیه بریتانیا گرفت.[۳]

کارهای علمی عبدالسلام شامل بررسی نقش بازنرمال‌سازی در نظریه میدان کوانتومی، استفاده از نظریه گروه‌ها برای طبقه‌بندی ذرات و پیش‌بینی ذرات جدید، و مشارکت در اتحاد نیروهای ضعیف و الکترومغناطیس بود که باعث دریافت جایزه نوبل شد. او با همکاری جوجش پاتی نظریه اتحاد بزرگ را پیشنهاد کرد که پیش‌بینی تک‌قطبی‌های مغناطیسی و واپاشی پروتون را مطرح می‌کرد. همچنین با جان استرات‌دی ایده ابرفضا (Superspace) را ارائه کرد که در تحقیقات هم‌ارزی کاربرد فراوان دارد.[۴]

درگذشت

عبدالسلام در ۲۰ نوامبر ۱۹۹۶ در آکسفورد درگذشت و در ربوه پاکستان دفن شد. به دلیل وابستگی مذهبی‌اش، نام «مسلمان» از سنگ قبرش حذف شده است.[۵]

دیدگاه‌ها

عبدالسلام به‌طور گسترده دربارهٔ دوران طلایی علم در جهان اسلام نوشت و در آثارش به دلایل کاهش علم در جوامع مسلمان اشاره کرد. او معتقد بود که پیشرفت علمی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که جامعه‌ای از پژوهشگران وجود داشته باشد و زیرساخت‌های آزمایشگاهی و کتابخانه‌ای فراهم باشد و امکان نقد علمی وجود داشته باشد. او همچنین صریحاً بیان کرد که تنها یک علم جهان‌شمول وجود دارد و هیچ علمی مخصوص مسلمانان، هندوها، یهودیان، کنفوسیوسی‌ها یا مسیحیان نیست.[۶]

توسعه علم در کشورهای در حال توسعه

به عنوان فیزیک‌دان پاکستانی در بریتانیا، عبدالسلام از مدافعان سرشناس توسعه علم در کشورهای در حال توسعه بود. او بنیان‌گذار مرکز بین‌المللی فیزیک نظری در تریسته در ۱۹۶۴ شد که پس از مرگش به نام او تغییر نام یافت و همچنان میزبان صدها پژوهشگر از کشورهای در حال توسعه است. عبدالسلام همچنین در پاکستان مشاور علمی رئیس‌جمهور و مؤسس کمیسیون تحقیقات فضایی و انرژی اتمی پاکستان بود. در ۱۹۷۴، با اعلامیه مجمع ملی پاکستان، فرقه احمدیه که عبدالسلام از اعضای آن بود به عنوان ارتدکس معرفی شد و وی از سمت‌های رسمی خود استعفا داد.[۷]

پانویس

ارجاعات

منابع

  • Hoodbhoy, Pervez (2014). "Abdus Salam". In Ibrahim Kalin (ed.). The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam (به انگلیسی). New York, USA: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-935843-4.