معاملات: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
(جایگزینی صفحه با '.')
برچسب‌ها: جایگزین شد برگردانده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
.
{{بدون منبع|تاریخ=سپتامبر ۲۰۲۵}}
{| class="wikitable"
!'''نوع معامله'''
!'''حلال یا حرام'''
!'''شرایط صحت (در صورت حلال بودن)'''
!'''دلایل حرمت (در صورت حرام بودن)'''
|-
|'''بیع (خرید و فروش)'''
|حلال
|1. ایجاب و قبول
2. قصد و رضا
3. اهلیت طرفین
4. مالیت داشتن مبیع
5. معلوم بودن ثمن و مثمن
|—
|-
|'''بیع ربوی (خرید و فروش ربوی)'''
|حرام
|—
|معامله‌ای که در آن دو کالای هم‌جنس با تفاوت وزن/مقدار مبادله شوند، بدون شرط اضافه عوض یا زمان؛ مانند گندم با گندم بیشتر
|-
|'''بیع غرری (دارای ابهام)'''
|حرام
|—
|معامله‌ای که مورد آن مجهول باشد یا احتمال ضرر فاحش در آن وجود دارد، مانند فروش ماهی در آب یا جنین در شکم
|-
|'''اجاره (کرایه دادن)'''
|حلال
|1. تعیین منفعت مشخص
2. مدت معلوم
3. اهلیت طرفین
4. قابل تسلیم بودن مورد اجاره
|—
|-
|'''مضاربه (مشارکت سرمایه و کار)'''
|حلال
|1. سرمایه نقدی باشد
2. سهم سود مشخص باشد
3. اجازه تصرف از طرف مالک
4. مضارب امین باشد
|—
|-
|'''مزارعه (شراکت در کشاورزی)'''
|حلال
|1. زمین از مالک باشد
2. سهم طرفین مشخص
3. مدت معین
4. بذر از هر دو طرف یا یکی مشخص باشد
|—
|-
|'''مساقات (شراکت در آبیاری درختان)'''
|حلال
|شرایط مشابه مزارعه
|—
|-
|'''قمار'''
|حرام
|—
|بازی با برد و باخت مالی (چه با ابزار قمار، چه بدون آن)
|-
|'''معامله با ابزار قمار یا شراب'''
|حرام
|—
|چون مبیع حرام است و مالیت شرعی ندارد
|-
|'''معامله با مال مسروقه یا غصبی'''
|حرام
|—
|چون شخص مالک نیست، تصرف در آن حرام است
|-
|'''معامله صوری (بدون قصد واقعی)'''
|باطل
|—
|چون قصد انشاء واقعی وجود ندارد
|-
|'''بیع شرط (مشروط به بازخرید)'''
|حلال (با شرایط)
|اگر شرط خلاف مقتضای عقد نباشد و شرط ضمن عقد باشد
|در برخی موارد نزد برخی فقها اشکال دارد
|-
|'''سَلَم (پیش‌فروش با پرداخت نقدی کامل)'''
|حلال
|1. تعیین کامل صفات کالا
2. موعد تحویل معین
3. پرداخت کامل ثمن هنگام عقد
|—
|-
|'''جعاله (جایزه در برابر عمل مشخص)'''
|حلال
|1. عمل مشخص باشد
2. جایزه معلوم باشد
3. التزام به انجام عمل نباشد (تعهد نیست)
|—
|-
|'''رهن'''
|حلال
|مال باید قابل وثیقه باشد
|—
|-
|'''ضمان'''
|حلال
|ضمانت دین با رضایت و شرایط معلوم
|—
|-
|'''ودیعه (امانت‌گذاری)'''
|حلال
|شرط امانت بودن و عدم تصرف
|—
|-
|'''عاریه (امانت برای استفاده)'''
|حلال
|استفاده رایگان از مال دیگری با رضایت او
|—
|-
|'''وصیت'''
|حلال
|عدم وصیت به بیشتر از یک‌سوم مال مگر با اجازه ورثه
|—
|}
 
== منابع ==
* قرآن کریم، ترجمه و تفسیر مکارم شیرازی، انتشارات دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۹۰. 
* صحیح البخاری، کتاب البيوع، حدیث شماره XXX، ترجمه محمد محی الدین عبد الحمید، دارالکتب العلمية، قاهره، ۱۹۹۵. 
* امام شافعی، الأم، ترجمه محمد فاضل حلی، دار المعرفة، بیروت، ۱۹۸۵. 
* Usmani, M. T. (1998). An Introduction to Islamic Finance. Karachi: Idaratul Ma’arif. 
* El-Gamal, M. A. (2006). Islamic Finance: Law, Economics, and Practice. Cambridge University Press. 
* AAOIFI Standards, Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions, 2010.
 
{{معاملات}}
[[رده:فقه اقتصاد اسلامی|معاملات حلال و حرام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۲:۲۷

نوع معامله حلال یا حرام شرایط صحت (در صورت حلال بودن) دلایل حرمت (در صورت حرام بودن)
بیع (خرید و فروش) حلال 1. ایجاب و قبول

2. قصد و رضا 3. اهلیت طرفین 4. مالیت داشتن مبیع 5. معلوم بودن ثمن و مثمن

—
بیع ربوی (خرید و فروش ربوی) حرام — معامله‌ای که در آن دو کالای هم‌جنس با تفاوت وزن/مقدار مبادله شوند، بدون شرط اضافه عوض یا زمان؛ مانند گندم با گندم بیشتر
بیع غرری (دارای ابهام) حرام — معامله‌ای که مورد آن مجهول باشد یا احتمال ضرر فاحش در آن وجود دارد، مانند فروش ماهی در آب یا جنین در شکم
اجاره (کرایه دادن) حلال 1. تعیین منفعت مشخص

2. مدت معلوم 3. اهلیت طرفین 4. قابل تسلیم بودن مورد اجاره

—
مضاربه (مشارکت سرمایه و کار) حلال 1. سرمایه نقدی باشد

2. سهم سود مشخص باشد 3. اجازه تصرف از طرف مالک 4. مضارب امین باشد

—
مزارعه (شراکت در کشاورزی) حلال 1. زمین از مالک باشد

2. سهم طرفین مشخص 3. مدت معین 4. بذر از هر دو طرف یا یکی مشخص باشد

—
مساقات (شراکت در آبیاری درختان) حلال شرایط مشابه مزارعه —
قمار حرام — بازی با برد و باخت مالی (چه با ابزار قمار، چه بدون آن)
معامله با ابزار قمار یا شراب حرام — چون مبیع حرام است و مالیت شرعی ندارد
معامله با مال مسروقه یا غصبی حرام — چون شخص مالک نیست، تصرف در آن حرام است
معامله صوری (بدون قصد واقعی) باطل — چون قصد انشاء واقعی وجود ندارد
بیع شرط (مشروط به بازخرید) حلال (با شرایط) اگر شرط خلاف مقتضای عقد نباشد و شرط ضمن عقد باشد در برخی موارد نزد برخی فقها اشکال دارد
سَلَم (پیش‌فروش با پرداخت نقدی کامل) حلال 1. تعیین کامل صفات کالا

2. موعد تحویل معین 3. پرداخت کامل ثمن هنگام عقد

—
جعاله (جایزه در برابر عمل مشخص) حلال 1. عمل مشخص باشد

2. جایزه معلوم باشد 3. التزام به انجام عمل نباشد (تعهد نیست)

—
رهن حلال مال باید قابل وثیقه باشد —
ضمان حلال ضمانت دین با رضایت و شرایط معلوم —
ودیعه (امانت‌گذاری) حلال شرط امانت بودن و عدم تصرف —
عاریه (امانت برای استفاده) حلال استفاده رایگان از مال دیگری با رضایت او —
وصیت حلال عدم وصیت به بیشتر از یک‌سوم مال مگر با اجازه ورثه —

منابع

  • قرآن کریم، ترجمه و تفسیر مکارم شیرازی، انتشارات دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۹۰.
  • صحیح البخاری، کتاب البيوع، حدیث شماره XXX، ترجمه محمد محی الدین عبد الحمید، دارالکتب العلمية، قاهره، ۱۹۹۵.
  • امام شافعی، الأم، ترجمه محمد فاضل حلی، دار المعرفة، بیروت، ۱۹۸۵.
  • Usmani, M. T. (1998). An Introduction to Islamic Finance. Karachi: Idaratul Ma’arif.
  • El-Gamal, M. A. (2006). Islamic Finance: Law, Economics, and Practice. Cambridge University Press.
  • AAOIFI Standards, Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions, 2010.
برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=معاملات&oldid=154348»