خشونت علیه زنان

آمار قتل زنان در جهان

خشونت علیه زنان، اصطلاحی تخصصی است که مانند جنایت برپایه بیزاری، برای توصیف کلی کارهای خشونت‌آمیز علیه زنان به کار می‌رود. این شکل از خشونت علیه گروه خاصی از مردم اعمال می‌شود و جنسیت قربانی، پایه اصلی خشونت است. سازمان‌ها و کشورهای جهان می‌کوشند با برنامه‌های گوناگون با خشونت علیه زنان مبارزه کنند. سازمان ملل متحد روز ۲۵ نوامبر (چهارم یا پنجم آذر) را روز بین‌المللی مبارزه با خشونت علیه زنان اعلام کرده‌است.

تنبیه بدنی زنان در اجتماع

تنبیه بدنی زنان مسئله‌ای اجتماعی که در اسلام ممنوع شده و در مورد زنان ناشزه (زنانی که از انجام وظایف زناشویی خودداری کنند) در اصل حکم و جزئیات آن اختلاف وجود دارد.

مشهور عالمان مسلمان مسئله تنبیه زنان ناشزه را به واژه «وَاضْرِ‌بُوهُنَّ» در آیه ۳۴ سوره نساء مستند کرده‌اند؛ با این حال در چگونگی آن اختلاف داشته و حتی آن‌را به زدن با چوب مسواک محدود کرده‌اند. این حکم مخالفانی نیز دارد؛ پژوهشگرانی از جمله محمدهادی معرفت معتقدند این حکم مانند مسئله برده‌داری بوده و اسلام به‌صورت گام به گام درصدد برچیده شدن آن بوده است. برخی نیز بر این باورند که واژه ضرب در آیه ۳۴ سوره نساء به معنای تلطیف و مهربانی با زن یا ترک خانه از طرف شوهر است. اختصاص داشتن این حکم به شرایط بحرانی جنگ احد و نسخ آن با رفع آن شرایط و یا ارتباط آن با شرایط فرهنگی جوامع از دیگر نظرات در این مسئله است.

آمار قتل زنان در آفریقا و آمریکا

طبق گزارش سازمان ملل، هر روز در سرتاسر جهان ۱۴۰ دختر و زن به دست شریک زندگی یا اعضای خانواده خود به قتل می‌رسند. قاره‌های آفریقا و آمریکا در صدر فهرست قتل زنان در جهان هستند.

اعمال فیزیکی، جنسی، آسیب روحی و هر چه که باعث رنج کشیدن زنان شود ،محسوب می‌شود. در این میان «زن‌کُشی» شاید فاجعه‌بارترین خشونت از این نوع باشد. گزارش نهاد زنان سازمان ملل حاکی از آن است که در سال ۲۰۲۳ میلادی ۸۵۰۰۰ زن و دختر به طور عمدی توسط مردان کشته شده‌اند که ۶۰ درصد (۵۱۱۰۰) از این مرگ‌ها توسط افراد نزدیک به قربانی انجام شده است. این گزارش تأکید دارد که ارقام نشان می‌دهد در سطح جهانی، خطرناک‌ترین مکان برای یک زن در خانه اوست! جایی که اکثریت زنان به دست مردان می‌میرند. گزارشی که پیش روی شماست نشان می‌دهد که این خشونت‌ها لزوماً در مناطقی از جهان نیست که در رسانه‌های اصلی غرب متهم به نقض «حقوق بشر» و «حقوق زنان» هستند که با تعجب میتوان بیان کرد قتل زنان در این کشورها بیشتر است.

«نیارادزای گمبونزواندا»، معاون مدیر اجرائی زنان سازمان ملل متحد، گفته است: «آنچه داده‌ها به ما می‌گویند این است که حوزه خصوصی و خانگی زندگی زنان که آن‌ها باید در آن ایمن و به دور از خطر باشند امن نیست و بسیاری از آنها در معرض خشونت مرگبار قرار می‌گیرند.» با اینکه آمار زن‌کشی در دنیا به طور کلی کاهشی است اما زن‌کشی به دست افراد نزدیک درحال افزایش است. داده‌های آژانس سازمان ملل که به برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان اختصاص دارد نشان می‌دهد که آفریقا بالاترین نرخ‌های زنان‌کشی مرتبط با شریک جنسی را با حدود ۲۱۷۰۰ قربانی در سال ۲۰۲۳ ثبت کرده است و پس از آن قاره آمریکا و سپس اقیانوسیه قرار دارند.

در اروپا و قاره آمریکا، بیشتر زنان توسط شرکای صمیمی کشته می‌شدند، در حالی که در جاهای دیگر، اعضای نزدیک خانواده عامل اصلی این آمار هستند. بیشتر این زنان نیز قبل از قتل انواعی از خشونت را تحمل کرده بودند. آنچه در این گزارش به خصوص نیامده است، اما منابع دیگر تأیید می‌کند این است که همچنین ۷۸ هزار و ۳۴۱ مورد از این دست در سال ۲۰۲۳ گزارش شده بود که در مقایسه با سال قبل ۶.۷ درصد بیشتر است. آمار‌های جدید نشان می‌دهد که بحران خشونت خانگی در کشور‌های اروپایی بر مدار افزایشی قرار گرفته است و به‌عنوان نمونه، هر روز ۷۰۰ نفر در آلمان خشونت را از سوی شریک زندگی یا اعضای خانواده خود تجربه می‌کنند. این آمارها واقعیت کشورهای مدعی «حقوق بشر» به طور عام و «حقوق زنان» به طور خاص را برملا و عیان می‌کند.

نظر آیات و روایات راجب تنبیه بدنی زن

در این باره روایات فراوانی وجود دارد که به جند نمونه زیر اکتفا می کنیم:

1- محمد بن عبدالله پیامبر اسلام فرمود: «من در شگفتم از کسی که زن خود را می زند؛ در حالی که خودش برای کتک خوردن، سزاوارتر است! زنانتان را نزنید که قصاص دارد».

2- همچنین فرمود: «زنان بر مرد کریم، غالب می شوند و مرد لئیم، بر زنان مسلّط می گردد. من دوست دارم کریم مغلوب باشم؛ نه لئیم غالب».

3- علی بن محمد امام ششم شیعیان از پدرش چنین روایت کرده است: «وقتی با زنی ازدواج می کنید، احترامش کنید. او، مایه آرامش شماست. زنان را آزار ندهید و حقوق آنان را ضایع نکنید».

4- پیامبر اسلام فرمود: «هر مردی که بر بد اخلاقی همسرش صبر کند، خدا اجر داوود پیامبر را به او می دهد و به هر زنی که بر بداخلاقی مردش صبر کند، اجری همچون اجر آسیه که با فرعون کنار آمد، عطا می کند».

5- علی بن ابی طالب امام اول شیعیان می فرماید: «در هر حال با زنت مدارا کن و با او به نیکی رفتار نما؛ تا زندگی لبریز از صفا و صمیمیت باشد».

6- آخرین سخنی که هنگام وفات از رسول خدا شنیدند، سه سخن بود؛ «نماز را بر پای دارید و مراقب حقوق بردگان باشید و ستم نکنید؛ خدا را خدا را درباره زنان که در دست شمایند. با زنانتان نیکو زندگی کنید و حریم آنان را نگاه دارید».