کاربر:Zeynab/صفحه تمرین2

سیره پیامبراکرم بانگاهی به قرآن کریم

«لقد کان لکم فی رسول اللّه اسوةٌ حسنة لمن کان یرجوا اللّه و الیوم الآخر»

همانا رسول خدا برای شما الگویی خوب و نمونه‌ای کامل است و برای کسی که به خدا و پاداش او و روز قیامت امیدوار باشد.

نیاز به الگو

محمد محمد
عنوان(ها)	امین. رحمة للعالمین. خاتم النبیین. رسول‌الله. صفی الله. نبی الله. مصطفیٰ
اطلاعات شخصی
زاده	۱۷ ربیع‌الاول عام الفیل در شهر مکه
درگذشته	۲۸صفر۱۱ق/درمدینه
محل دفن	حجره پیامبردر مدینه
همسر	خدیجه. سوده. ام سلمه. ام حبیبه. ماریه. زینب دخترجحش. زینب دخترخزیمه. صفیه. عایشه. حفصه
فرزندان	فاطمه الزهرا (س). ابراهیم. زینب. ام کلثوم
والدین	عبدالله بن عبدالمطلب. آمنه بنت وهب
پس از	حضرت عیسی

یکی از بهترین شیوه‌های تربیت، معرفی الگوهای موفق است.

الگو به کلیات و تئوری‌ها، روح و حیات می‌بخشد.

الگوی خوب، مردم را از رفتن به سراغ الگوهای بد بازمی‌دارد.

الگوی خوب، دعوت و تبلیغ عملی است.

خداوند، بارها به پیامبرش دستور داده، نمونه‌های برجسته انسانیت را به مردم معرفی کند تا این الگوها به فراموشی سپرده نشود. در یک آیه می‌فرماید: «واذکر فی الکتاب ابراهیم» یاد ابراهیم را زنده بدار و در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: «واذکر فی الکتاب مریم»، یاد مریم را زنده بدار.

آری، دیدن الگو، مطالب تصوری و ذهنی و شاید محال را به صورت عینی مجسم می‌کند

قرآن دربارهٔ الگو بودن پیامبر اسلام می‌فرماید:

«لقد کان لکم فی رسول اللّه اسوة حسنة لمن کان یرجوا اللّه و الیوم الاخر و ذکر اللّه کثیرا» همانا برای شما در (سیره) رسول خدا، الگو و سرمشقی نیکوست، (البته) برای کسانی که به خدا و روز قیامت امید دارند و خدا را بسیار یاد می‌کنند.

گرچه این آیه در میان آیات جنگ احزاب است، اما الگو بودن پیامبر، اختصاص به مورد جنگ ندارد، بلکه آن حضرت در همه زمینه‌ها بهترین الگو است. به چند نکته توجّه کنید:

1. آیه با کلمه «لقد» شروع می‌شود که هم حرف لام به معنای قطعاً است و هم حرف «قد». یعنی قطعاً و حتماً پیامبر برای شما الگوست و در الگو بودن او شک نکنید.
2. کلمه «کان» به معنای ثبوت و دوام است؛ یعنی الگو بودن پیامبر در همه عصرها و برای همه نسل‌هاست.
3. به جای آنکه بگوید: «رسول اللّه اسوه است»، می‌فرماید: «در رسول اللّه اسوه است» «فی رسول اللّه اسوة حسنة» یعنی شما نمی‌توانید مانند رسول خدا باشید، ولی می‌توانید در لابلای رفتار

و گفتار و اخلاق او، برای خود الگویی بیابید.

۴- واژه «اسوة» در مورد تأسّی و پیروی از دیگران در کارهای خوب به کار می‌رود. در قرآن، این کلمه، دربارهٔ دو پیامبر عظیم الشأن آمده است: یکی دربارهٔ ابراهیم و دیگری دربارهٔ پیامبر اسلام. جالب آن که اسوه بودن ابراهیم در برائت از شرک و مشرکان است ولی الگو و اسوه بودن پیامبر در همه امور است:

در مهربانی با زیردستان، گشاده‌رویی با مردم، مشورت کردن، اخلاص، ساده زیستی، تشویق به کسب علم، عبادت، استقامت، در گفتار و عمل، مبارزه با ظلم و ستم، نظم و انضباط، نظافت و بوی خوش، مساوات، همسرداری، محبت به کودکان و …

چنان‌که نقش پیامبر در جنگ احزاب، الگوی فرماندهان است: هدایت لشکر، امید دادن، خندق کندن، مزاح کردن، شعار حماسی دادن، به دشمن نزدیک بودن و استقامت نمودن. علی ابن ابی طالب فرمود: در هنگامه نبرد، خود را در پناه پیامبر اکرم قرار می‌دادیم و آن حضرت از همه ما به دشمن نزدیک‌تر بود. «اتّقینا برسول اللّه فلم یکن منّا اقرب الی العدوّ منه»

و ادامه آیه می‌فرماید: کسانی می‌توانند پیامبر را الگوی خود قرار دهند که قلبشان‌سرشار از ایمان و یاد خدا باشد. «لمن کان یرجوا اللّه و الیوم الاخر»

عبادت پیامبر

عبادت پیامبر چون پاسی از شب می‌گذشت رسول خدا از بستر برمی‌خاست و پس از گرفتن وضو و زدن مسواک و تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم در گوشه ای به عبادت می‌پرداخت و اشک می‌ریخت بعضی از همسرانش که او را به این حال می‌دیدند می‌گفتند تو که گناهی نداری چرا این قدر اشک می‌ریزی می‌فرمود: آیا بنده شاکر خدا نباشم؟

ام سلمه می‌گوید شبی پیامبر در خانه من بود نیمه شب او را نیافتم به سراغش شتافتم دیدم در تاریکی ایستاده دست‌ها را بلند کرده، اشک می‌ریزد و می‌گوید خدایا! نعمتهایی که به من داده‌ای از من مگیر دشمنم را خشنود مکن، به بلاهایی که مرا از آنها نجات دادی گرفتارم مکن حتی به اندازه چشم برهم زدنی مرا به خود و امگذار به او گفتم پدر و مادرم فدایت شوند شما که بخشوده شده‌ای فرمود: هیچ‌کس از خدا بی‌نیاز نیست. یونس آنی به خود واگذار شد، در شکم ماهی زندانی شد.

به هنگام نماز می‌لرزید و هرگاه نماز را به تنهایی می‌خواند رکوع و سجود آن را طول می‌داد ولی هرگاه به جماعت نماز می‌خواند بسیار عادی و ساده برگزار می‌کرد به یکی از یارانش که امام جماعت سایر مسلمانان شده بود سفارش فرمود: هرگاه با مردم به نماز می‌ایستی سعی کن بعد از حمد سوره کوچکی قرائت کنی و نماز را طول ندهی.

مشورت با مردم

در اینجا پیامبر رأی جوانان پرشور و مؤمن را بر رأی دیگران و حتی بر رأی خود مقدم داشت و سلاح برداشت و عازم جبهه نبرد شد. جالب این که فرمان وشاورهم فی الامرپس از شکست احد نازل شد و با اینکه به خاطر عمل به طرح اصحاب مسلمانان در جنگ احد شکست خوردند ولی خداوند فرمان می‌دهد باز هم با آنان مشورت کن البته تصمیم‌گیری نهایی با رهبر است؛ زیرا قرآن در پایان همین آیه به پیامبر می‌گوید: (فاذا عزمت فتوکل علی الله)، هرگاه تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن و کار را شروع کن.

سیمای پیامبر اسلام

*وجود پیامبر منّتی بود بر بشریّت: «منّ اللّه علی المؤمنین»

*رحمتی بود برای هستی: «رحمةً للعالمین»

*نگاه به قرآنعبادت است: «النظرفیالمصحفعباده»

*الگوی ابدی بود برای نسل بشر: «فی رسول اللّه اسوة حسنة»

*گواه و شاهدی بود بر همه انبیاء: «جئنا بک علی هؤلاء شهیدا»

* خداوند دو وصف رأفت و رحمت را که از اوصاف الهی است، برای پیامبرش نیز آورده است: «رئوفٌ رحیم»

*اگر به مکه سوگند می‌خورد به خاطر حضور پیامبر در آنجاست: «لا اقسم بهذا البلد و انت حلّ بهذا البلد»

* خداوندی که دنیا را اندک و قلیل می‌شمرد: «متاع الدنیا قلیل» خُلق پیامبر را عظیم می‌داند: «انّک لعلی خلق عظیم»

*ما فراموشکاریم، اما خداوند وعده داده که آنچه بر پیامبرش نازل کرده، هرگز آن را فراموش نکند: «سنقرئک فلا تنسی»

* گاهی در یک آیه کمالات پیامبر را پی در پی رقم زده است: «شاهداً و مبشراً و نذیراً و داعیاً الی اللّه باذنه و سراجاً منیراً»

* نزدیک‌ترین فرد هستی به ذات مقدس خداوند، پیامبر اسلام است، تنها دربارهٔ او این آیه نازل شد: «ثم دنی فتدلّی» یعنی نزدیک‌تر و نزدیک‌تر شد.

منابع

۱-سیره پیامبر اکرم با نگاهی به قرآن کریم، محسن قرائتی، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن