مهدی موعود

مهدویت یکی از بنیادی‌ترین باورهای اسلامی است که با امید به ظهور مهدی موعود، پیوندی عمیق میان ایمان، عدالت و آینده بشریت برقرار می‌سازد. آموزه‌های مربوط به مهدی موعود نه تنها در منابع دینی اسلام بلکه در اندیشهٔ ادیان دیگر نیز ریشه دارد. این آموزه، وعدهٔ تحقق جامعه‌ای آرمانی را می‌دهد که در آن عدالت، صلح و معنویت بر سراسر زمین گسترش می‌یابد.

در باور شیعه، حکومت مهدی موعود ادامه راستین رسالت پیامبران و تحقق کامل دین الهی است. در این حکومت، ارزش‌های انسانی و الهی به صورت کامل اجرا می‌شود و ظلم و تبعیض از میان می‌رود. از سوی دیگر، انتظار ظهور مهدی تنها یک حالت ذهنی نیست، بلکه وظیفه‌ای فعال و آگاهانه برای مؤمنان به‌شمار می‌رود؛ زیرا منتظر واقعی کسی است که با شناخت مهدی موعود خودسازی، انجام وظایف دینی و تلاش برای اصلاح جامعه، زمینه‌ساز ظهور آن منجی باشد.

بر این اساس، مهدویت نه یک عقیدهٔ صرفاً اعتقادی، بلکه مکتبی پویا و حیات‌بخش است که انسان را به سوی امید، اصلاح، و عدالت جهانی فرا می‌خواند.

حکومت مهدی موعود

حکومت مهدی موعود همان حکومت واقعی اسلام است؛ حکومتی که درآن همه دستورهای دین به‌طور کامل و عادلانه اجرا می‌شوند، هم در زندگی فردی و خانوادگی، هم توی جامعه و حکومت. در واقع شبیه همان حکومتی که پیامبر اسلام تو مدینه برپا کرد. تغییر احکام به‌دلیل تغییر شرایط و موضوعات، امری طبیعی است. اما فرق اصلی بین حکومت پیامبر اسلام و حکومت مهدی موعود در شرایط و گسترهٔ نفوذ سیاسی است. در زمان پیامبر، شرایط اجتماعی و سیاسی جهان برای تحقق حکومت جهانی آماده نبود و نفوذ حکومت ایشان محدود بود. ولی در زمان مهدی موعود، شرایط کاملاً فراهم می‌شود و ایشان قدرت و نفوذ جهانی خواهند داشت و می‌توانند احکام الهی را در سراسر زمین اجرا کنند.

از امام صادق نقل شده تنها حکومتی که می‌تواند عدالت واقعی و جهانی رو برقرار کند، حکومت مهدی موعوداست. قبل از ظهور ایشان، همه نوع حکومت‌ها امتحان می‌شوند. تا مردم بفهمند هیچ‌کدام نمی‌توانند، عدالت واقعی رو اجرا کنند. مهدی موعود بعد از یه دوره سختی، ترس و فشار زیاد، شیعیانش رو نجات می‌ده و آرامش و آسایش بهشون می‌ده. با ظهورمهدی موعود، زمین از هر ظلم و ستمی پاک می‌شود، و دنیا پر از عدل و انصاف می‌شود. عدالت اون‌قدر گسترده، که مثل گرما و سرما وارد خونه‌های مردم، یعنی همه جا حس می‌شود. در آن زمان، همه مردم فقط خدا رو عبادت می‌کنند. و دین واقعی خدا در کل زمین حاکم می‌شود. اسلام که یک روز غریبانه شروع شده بود، دوباره به همون شکل برمی‌گردد و از نو زنده می‌شود. مهدی موعود همان کاری رو می‌کند که پیامبر کرد؛ یعنی آثار نادانی و ظلم رو از بین می‌برد، و اسلام ناب رو دوباره زنده می‌کند.

دیدگاه‌ها درمورد مهدویت

دیدگاه‌های برون دینی

از متون دینی و حتی آیین‌های غیر دینی مانند زرتشت، یهود، مسیحیت، هندو و بودا برمی‌آید که باور به وجود یک منجی یا مهدی موعود در آخرالزمان، وجه مشترک همه آنهاست. این امید به آینده بهتر بخشی از سرشت انسان است و نبود آن باعث توقف تحرک، فعالیت و پیشرفت بشر می‌شود.

در زرتشت به سه موعود اشاره شده که همه آنها موعود آخرالزمان محسوب می‌شوند. یهودیان هم انتظار آمدن سه منجی را دارند. مسیحیت، به‌خصوص به دلیل نزدیکی زمانی به اسلام و ظهور مهدی موعود، اشاراتی به تحقق عدالت و ظهور مصلح آخرالزمان دارد. در یکی از اناجیل آمده که وعده‌ای داده شده که فردی بزرگ و پیغمبر عرب می‌آید که جهان را تحت عدالت قرار می‌دهد. از این نشانه‌ها برمی‌آید که ادیان غیر اسلامی نیز به حضور منجی و تحقق عدالت جهانی باور دارند.

با این حال، هیچ‌یک از این ادیان تصویر روشنی از چهره موعود ارائه نکرده و تنها به اشاره کلی بسنده کرده‌اند. این باور، هرچند آثار تربیتی و انگیزشی دارد و امید به آینده بهتر را در انسان تقویت می‌کند، اما به دلیل نبود شخصیت مشخص، عطش روحی و روانی انسان را به‌طور کامل فرونمی‌نشاند.

تنها در اسلام تصویر مشخصی از مهدی موعود ارائه شده است. قرآن به صورت کلی به مصلح جهانی اشاره دارد، اما منابع اسلامی و روایات برنامه‌ها و ویژگی‌های او را با جزئیات بیان کرده‌اند. روایت شده که مهدی موعود، پس از پر شدن زمین از ظلم و ستم، عدالت و داد را برقرار خواهد کرد

دیدگاه‌های درون‌دینی

دیدگاه‌های درون‌دینی دربارهٔ مهدویت، نظراتی هستند که در داخل اسلام نسبت به مهدی مطرح شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اهل‌سنت نیز دربارهٔ مهدویت آثار فراوانی داشته‌اند، از جمله کتاب‌های روایی، مناقب مهدی، اخبار و علائم ظهور او. اهل‌سنت به ظهور منجی آخرالزمان ایمان دارند، اما دربارهٔ مصداق او اختلاف نظر دارند؛ برخی معتقدند که مهدی هنوز متولد نشده و هر زمان به دنیا آید قیام خواهد کرد، در حالی که عده‌ای تولد او را تأیید کرده‌اند