خواجه ربیع: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== '''خواجه ربیع''' ==


= خواجه ربیع =
‌ربیع بن خثیم عائذ بن عبدالله ابو زید الاسدی الثوری التمیمی الکوفی معروف به خواجه ربیع، عابد، ادیب، لغوی، مفسر، محدث و انسانی متعبد بوده است. وفات او را سال ۶۳ق گفته‌اند؛ لکن از تولد او تاریخی در دست نیست. ولی چون او مُخَضرمی بوده است (یعنی هم جاهلیت را درک کرده و هم در زمان اسلام می‌زیسته؛ اما به شرف صحابی بودن نائل نگشته است، چه اینکه در زمان خود پیامبر اسلام آورده باشد یا نه)؛ لذا پس عمر او بیش از هفتادوشش بوده است؛ زیرا ۶۳ سال از هجرت گذشته بود که رحلت کرد و از بعثت تا هجرت ۱۳ سال طول کشیده و چون او مخضرمی است، قبل از بعثت به دنیا آمده است.


او یکی از چهار یار باتقوای امیرالمؤمنین است و از زهاد ثمانیه محسوب می‌شود. ابن‌داوود می‌گوید: «ربیع بن خثیم از یاران علی(علیه‌السلام) بود و از زاهدان ممدوح و ستودنی است. ازآنجاکه فضل بن شاذان او را از یاران امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) شمرده است و می‌‌گوید او زاهد پرهیزکاران است و او را در کنار اویس قرنی ذکر می‌کند و حتی نام او را زودتر از اویس قرنی نقل می‌کند، در اثبات شیعه بودن او کافی است. ابن‌داوود نیز او را جزء زاهدان ممدوح به حساب می‌آورد.
ربیع بن خثیم عائذ بن عبدالله ابو زید الاسدی الثوری التمیمی الکوفی، مشهور به خواجه ربیع، از جمله عابدان، ادیبان، لغویان، مفسران، محدثان و افراد متعبد بوده است. وفات او را در سال ۶۳ هجری قمری ذکر کرده‌اند، اما تاریخ تولدش مشخص نیست. با توجه به اینکه او از مخضرمان بوده (یعنی دوران جاهلیت را درک کرده و در عصر اسلام نیز زیسته، ولی به مقام صحابی نرسیده است؛ چه اسلام را در زمان پیامبر پذیرفته باشد یا نه)، می‌توان گفت عمر او بیش از ۷۶ سال بوده است؛ زیرا در سال ۶۳ هجری قمری درگذشته و از بعثت تا هجرت ۱۳ سال فاصله بوده، و چون او پیش از بعثت به دنیا آمده، این نتیجه حاصل می‌شود.


دربارۀ خواجه ربیع بحث‌های مفصلی در کتب رجالی مطرح شده است که برخی در ثقه بودن و ایمان کامل او تشکیک نموده‌اند که در کتاب ''تنقیح‌المقال'' با جواب‌های متقنی پاسخ این تردیدها داده شده است که چون مباحثی تخصصی بود از ذکر آن صرف‌نظر کردیم. ایشان پس از پاسخ به شبهات در تجدید نظر خود بر کتابش می‌گوید:
خواجه ربیع یکی از چهار یار باتقوای امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) و از زهاد ثمانیه به شمار می‌آید. ابن‌داوود می‌نویسد: «ربیع بن خثیم از یاران علی(علیه‌السلام) و از زاهدان ستوده است. فضل بن شاذان نیز او را از اصحاب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) دانسته و او را زاهد پرهیزکاران معرفی کرده است. وی نام خواجه ربیع را حتی پیش از اویس قرنی ذکر می‌کند که این امر برای اثبات شیعه بودن او کافی است. ابن‌داوود نیز او را در شمار زاهدان ممدوح آورده است.»


من بعد از نوشتن مطالب فوق، به اموری دست یافتم که ثقه بودن ربیع را دقیقاً تأیید می‌کند. یکی آنکه شیخ بهایی می‌گوید: «خواجه ربیع نزد امیرالمؤمنین على(علیه‌السلام) جایگاه و تقرب خاصی داشت و آنگاه که لشکر اسلام برای جهاد با کفار به خراسان آمد، ربیع با لشکریان بود و پس‌از آن در خراسان ماندگار شد و در اینجا فوت کرد.»<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=نسیم رضوان|نشانی=https://blog.nasimrezvan.com/%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%ac%d9%87-%d8%b1%d8%a8%db%8c%d8%b9/|عنوان=خواجه ربیع}}</ref>
در منابع رجالی درباره خواجه ربیع بحث‌های مفصلی مطرح شده که برخی در وثاقت و ایمان کامل او تردید کرده‌اند. در کتاب «تنقیح‌المقال» پاسخ‌های مستدل و متقنی به این شبهات داده شده که به دلیل تخصصی بودن، از ذکر آن‌ها صرف‌نظر می‌شود. نویسنده پس از پاسخ به این شبهات، در بازنگری کتابش می‌نویسد:
 
«پس از نگارش مطالب فوق، به نکاتی دست یافتم که وثاقت ربیع را به‌طور دقیق تأیید می‌کند. از جمله اینکه شیخ بهایی گفته است: خواجه ربیع نزد امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) جایگاه و تقرب ویژه‌ای داشت. زمانی که لشکر اسلام برای جهاد با کفار به خراسان آمد، ربیع همراه لشکریان بود و پس از آن در خراسان اقامت گزید و همان‌جا درگذشت.»<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://blog.nasimrezvan.com/%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%ac%d9%87-%d8%b1%d8%a8%db%8c%d8%b9/|عنوان=خواجه ربیع|وبگاه=نسیم رضوان}}</ref><references />

نسخهٔ ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۳۸

خواجه ربیع

ربیع بن خثیم عائذ بن عبدالله ابو زید الاسدی الثوری التمیمی الکوفی، مشهور به خواجه ربیع، از جمله عابدان، ادیبان، لغویان، مفسران، محدثان و افراد متعبد بوده است. وفات او را در سال ۶۳ هجری قمری ذکر کرده‌اند، اما تاریخ تولدش مشخص نیست. با توجه به اینکه او از مخضرمان بوده (یعنی دوران جاهلیت را درک کرده و در عصر اسلام نیز زیسته، ولی به مقام صحابی نرسیده است؛ چه اسلام را در زمان پیامبر پذیرفته باشد یا نه)، می‌توان گفت عمر او بیش از ۷۶ سال بوده است؛ زیرا در سال ۶۳ هجری قمری درگذشته و از بعثت تا هجرت ۱۳ سال فاصله بوده، و چون او پیش از بعثت به دنیا آمده، این نتیجه حاصل می‌شود.

خواجه ربیع یکی از چهار یار باتقوای امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) و از زهاد ثمانیه به شمار می‌آید. ابن‌داوود می‌نویسد: «ربیع بن خثیم از یاران علی(علیه‌السلام) و از زاهدان ستوده است. فضل بن شاذان نیز او را از اصحاب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) دانسته و او را زاهد پرهیزکاران معرفی کرده است. وی نام خواجه ربیع را حتی پیش از اویس قرنی ذکر می‌کند که این امر برای اثبات شیعه بودن او کافی است. ابن‌داوود نیز او را در شمار زاهدان ممدوح آورده است.»

در منابع رجالی درباره خواجه ربیع بحث‌های مفصلی مطرح شده که برخی در وثاقت و ایمان کامل او تردید کرده‌اند. در کتاب «تنقیح‌المقال» پاسخ‌های مستدل و متقنی به این شبهات داده شده که به دلیل تخصصی بودن، از ذکر آن‌ها صرف‌نظر می‌شود. نویسنده پس از پاسخ به این شبهات، در بازنگری کتابش می‌نویسد:

«پس از نگارش مطالب فوق، به نکاتی دست یافتم که وثاقت ربیع را به‌طور دقیق تأیید می‌کند. از جمله اینکه شیخ بهایی گفته است: خواجه ربیع نزد امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) جایگاه و تقرب ویژه‌ای داشت. زمانی که لشکر اسلام برای جهاد با کفار به خراسان آمد، ربیع همراه لشکریان بود و پس از آن در خراسان اقامت گزید و همان‌جا درگذشت.»[۱]

  1. «خواجه ربیع». نسیم رضوان.