کاربر:فرزند زهرا/ارث زنان

زن (زوجه) پس از ازدواج با مرد (زوج) در صورت فراهم بودن شرایط و موجبات از اموال او ارث می برد.

• تعریف ارث:

ارث در لغت به معنی تَرکه و اموالی است که از متوفی(فوت شده)به جا می ماند و در اصطلاح حقوقی مقصود از آن انتقال مالکیت اموال میت پس از فوت به وارث او می باشد.

• موجبات ارث:

"طبق ماده 861ق.م موجبات ارث دو امر است:طبق اصل وراثت براساس نزدیک بودن به متوفی،اموال به جامانده از میت،قهراَََ به خویشاوندان او انتقال می یابد."

موجبات ارث بر دو قسم است:

1. خویشاوندی نسبی؛ناشی از تولد انسانی از انسان دیگر.
2. خویشاوندی سببی؛خویشاوندی که منشاً آن تولد انسانی از انسان دیگر نیست و از عقد ناشی می گردد.

• ارث زوجه:

زن به موجب عقد نکاح با مرد خویشاوندی سببی پیدا می کند و "براساس ماده 940ق.م ؛زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند،از یکدیگر ارث می برند."

• شرایط توارث زوجه:

1. دائم بودن نکاح؛از مفهوم "ماده 940ق.م "و قید زوجیت دائمی چنین فهمیده می شود که در نکاح منقطع(مُتعه)ارث راه ندارد.قابل ذکر است که درصورتی که نکاح ایشان در حال بیماری موجب مرگ شوهر واقع شده موجب عدم تعلق گرفتن ارث به زوجه می شود.
2. وجود زوجیت هنگام فوت همسر؛"طبق ماده 864ق.م از جمله اشخاصی که به موجب سبب،ارث می برند هریک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد." این شرط شامل دو استثناء است ؛الف) توارث زوجین در صورت فوت یکی از ایشان در عده رجعی"طبق ماده 943ق.م" ب) ارث زوجه در صورت وقوع فوت شوهر،ظرف یک سال پس از طلاق و بر اثر بیماری زمان طلاق"طبق ماده 944ق.م"

• میزان سهم الارث زوجه:

1. در صورتی که متوفی زوج و دارای اولاد یا اولاد اولاد در هر درجه باشد،زوجه او 1/8 از ترکه را "طبق ماده 913ق.م" و به شرح "ماده 946ق.م"به ارث می برد ؛خواه اولاد یا اولاد اولاد او از همین زوجه باشد یا از زوجه دیگر.
2. در صورتی که متوفی زوج و بدون اولاد و اولاد اولاد در هر درجه باشد زوجه او 1/4ترکه را مطابق "ماده913ق.م" و به شرح "ماده946ق.م"به ارث می برد.
3. در صورتی که متوفی دارای اولاد به هر درجه و خویشاوند نسبی نباشد،زوجه متوفی سهم بالای خود را که 1/4 از ترکه (در حدود ماده 946ق.م) به ارث می برد،امّا باقی ترکه شوهر،در حکم مال اشخاص بلاوارث و تابع "ماده 866ق.م" است.

• اموال موضوع ارث زوجه:

براساس قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران به پیروی از فقه امامیه به دلیل مصالح قومی و خانوادگی بین ارث زوج و زوجه نسبت به اموال مورد وراثت تفاوتی وجود دارد. "طبق ماده 946ق.م زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد؛امّا زوجه از اموال ذیل ارث می برد:

1. از اموال منقول از هر درجه قبیل که باشد.
2. از ابنیه و اشجار.

منابع:

کتاب ارث نوشته دکتر مهدی شهیدی

قانون مدنی در نظم حقوق کنونی دکتر ناصر کاتوز