قنوت: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{حذف زمان‌دار/پیغام}}
'''ر'''ند. قنوت در بیشتر نمازها فقط یک‌بار در رکعت دوم پس از خواندن حمد و سوره و پیش از [[رکوع]] انجام می‌شود.
{{پانویس}}


در قنوت هر ذکر و دعایی را می‌توان خواند. جایز بودن خواندن ذکر غیرعربی در قنوت مورد اختلاف فقها است؛ برخی آن را صحیح و عده‌‌ای آن را نادرست می‌دانند؛ ولی در عین حال خواندن ذکر غیرعربی را موجب باطل شدن نماز نمی‌دانند.
== مفهوم علمی و قرآنی «قنوت» ==
=== ۱. ریشه‌شناسی واژه ===
[[پرونده:InShot 20251129 190607714.jpg|بندانگشتی|قنوت]]
واژه «قنوت» از ریشهٔ '''قَنَتَ – یَقنُتُ – قُنُوتاً''' مشتق شده و در زبان عربی به معنای '''خضوع، فرمانبرداری، اطاعت دائم، و دوام بر طاعتخداوند''' آمده است. قنوت مفهومی چندوجهی دارد که از سکوت در برابر خدا و تواضع در عمل سرچشمه می‌گیرد. [[راغب]] می‌نویسد: «القنوت هو الدوام علی الطاعة مع الخضوع»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مفردات الفاظ قرآن|عنوان کتاب=مفردات الفاظ قرآن|نام=محمد|نام خانوادگی=راغب اصفهانی}}</ref>


در هنگام قنوت، برخی از اعمال مستحبی نظیر گفتن تکبیر پیش از رکوع، بلندخواندن ذکر قنوت، خواندن برخی از آیات قرآن از جمله آیه ۲۰۱ سوره بقره توصیه شده است. در صورت فراموش‌کردن قنوت اگر قبل از رسیدن به رکوع یادش آمد می‌توان آن را بجا آورد.
=== ۲. کاربرد قرآنی ===
واژه قنوت در قرآن در آیات متعددی به معنای اطاعت، بندگی و خضوع در برابر خداوند به کار رفته است. برخی نمونه‌ها:'''سوره [[سوره آل‌عمران|آل‌عمران]]، آیه ۴۳''': «یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ» در این آیه، امر به قنوت برای مریم مقدس نشانه فرمانبرداری و خشوع کامل در برابر پروردگار است. بر اساس تفسیر '''طبری''' و '''المیزان (علامه طباطبایی)'''، قنوت در اینجا به معنای ''عبادت مداوم و خاشعانه'' آمده است.<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج ۱، ص ۲۰۴–۲۰۶</ref>
* '''سوره [[سوره بقره|بقره]]، آیه ۱۱۶''': «بَلْ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ» همه آفریده‌ها تابع و خاضع خداوندند؛ این کاربرد قنوت جهانی است، نشان‌دهنده اطاعت وجودی همه موجودات از نظم الهی.<ref>تفسیر طبری، محمد بن جریر طبری، ج۳، ص۱۷۰</ref>


اهل‌سنت در صحت قنوت اختلاف نظر دارند؛ برخی از آنان خواندن قنوت در نماز واجب را بدعت می‌دانند و گروهی تنها برای نماز صبح صحیح می‌دانند.
=== ۳. تبیین الهیاتی ===
 
از منظر الهیات اسلامی، قنوت نه صرفاً حالتی در نماز، بلکه '''وضعیتی وجودیِ بنده در برابر خدا''' است. [[علامه طباطبایی|طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان|تفسیر ''المیزان'']] بیان می‌کند که «قنوت» در [[قرآن]]، گرایش درونی به [[اطاعت]] است؛ یعنی ''بنده‌ای که در ذات خود، میل به بندگی دارد، حتی پیش از فعل ظاهری عبادت''<ref>'''المیزان فی تفسیر القرآن'''، علامه طباطبایی، ج۱، ص۲۰۴–۲۰۶</ref>l
صحیح قنوت گرفتن در نماز، دعاهای قنوت و احادیث و احکام آن
== منابع ==
۰
[[رده:نماز]]
 
صحیح قنوت گرفتن در نماز، دعاهای قنوت و احادیث و احکام آن
 
یکی از اعمال مستحبی که طبق روایات، تاکید زیادی بر گفتن آن در نماز شده، قنوت نام دارد. فرد نمازگزار در حالت نماز این اجازه را پیدا میکند که در پیشگاه  الهی، خواسته ها و نیازهای معنوی و مادی خود را مطرح و از خداوند طلب کند. قنوت و دعایی که در آن خوانده میشود نوعی نشانه توضع انسان در برابر خالق خود است . خداوند نیز در قران میفرماید: بخوانید مرا تا اجابت کنم دعای شما را، آنان که از دعا و عبادت من سرکشی کنند بزودی با ذلت و خواری وارد جهنم میشوند.
 
تعریف لغوی قنوت
 
قنوت از ریشهٔ «قنو» می آید که در لغت به معنای به دست آوردن چیزی و خوشهٔ خرما آمده است. همچنین در اصطلاح قرآنی یعنی طاعت و پرستیدن همراه با خضوع و فروتنی.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۲۶ق، چاپ چهارم، ص۶۸۴.}}</ref> در واقع قنوت به معنای به دست آوردن حالت خضوع در عبادت است.
 
البته این واژه در اصطلاح فقه، دعا و ثنا در پیشگاه خداوند متعال در زمان و جایگاه خاصی از نماز می‌باشد
 
پانویس:
 
راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۲۶ق، چاپ چهارم، ص۶۸۴.
 
[[رده:قنوت ،نماز]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۱۱

مفهوم علمی و قرآنی «قنوت»

۱. ریشه‌شناسی واژه

قنوت

واژه «قنوت» از ریشهٔ قَنَتَ – یَقنُتُ – قُنُوتاً مشتق شده و در زبان عربی به معنای خضوع، فرمانبرداری، اطاعت دائم، و دوام بر طاعتخداوند آمده است. قنوت مفهومی چندوجهی دارد که از سکوت در برابر خدا و تواضع در عمل سرچشمه می‌گیرد. راغب می‌نویسد: «القنوت هو الدوام علی الطاعة مع الخضوع»[۱]

۲. کاربرد قرآنی

واژه قنوت در قرآن در آیات متعددی به معنای اطاعت، بندگی و خضوع در برابر خداوند به کار رفته است. برخی نمونه‌ها:سوره آل‌عمران، آیه ۴۳: «یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ» در این آیه، امر به قنوت برای مریم مقدس نشانه فرمانبرداری و خشوع کامل در برابر پروردگار است. بر اساس تفسیر طبری و المیزان (علامه طباطبایی)، قنوت در اینجا به معنای عبادت مداوم و خاشعانه آمده است.[۲]

  • سوره بقره، آیه ۱۱۶: «بَلْ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ» همه آفریده‌ها تابع و خاضع خداوندند؛ این کاربرد قنوت جهانی است، نشان‌دهنده اطاعت وجودی همه موجودات از نظم الهی.[۳]

۳. تبیین الهیاتی

از منظر الهیات اسلامی، قنوت نه صرفاً حالتی در نماز، بلکه وضعیتی وجودیِ بنده در برابر خدا است. طباطبایی در تفسیر المیزان بیان می‌کند که «قنوت» در قرآن، گرایش درونی به اطاعت است؛ یعنی بنده‌ای که در ذات خود، میل به بندگی دارد، حتی پیش از فعل ظاهری عبادت[۴]l

منابع

  1. راغب اصفهانی، محمد. مفردات الفاظ قرآن.
  2. المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج ۱، ص ۲۰۴–۲۰۶
  3. تفسیر طبری، محمد بن جریر طبری، ج۳، ص۱۷۰
  4. المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج۱، ص۲۰۴–۲۰۶