دیه

دیه به مقدار مالی اطلاق می‌شود که به قربانی یا خانواده قربانیان برای جبران خسارت ناشی از جراحت یا قتل پرداخت می‌شود. مقدار دیه متناسب با نوع آسیب و وضعیت فرد تعیین می‌شود.

دیه در فقه اسلامی

دیه به عنوان نوعی غرامت مالی، در فقه اسلامی برای جبران آسیب‌ها و قتل‌ها طراحی شده است. این عنوان از اصول بنیادین حقوق اسلامی است که هدف آن تأمین عدالت و حفاظت از حقوق افراد ر جامعه می‌باشد. با این حال، بحث نابرابری دیه میان زنان و مردان موضوعی است که به‌طور ویژه‌ای مطالعه و بررسی شده است و موجب مباحث جدی در حوزه حقوق زنان و برابری جنسیتی گردیده است.

اهداف و اهمیت دیه

• عدالت اجتماعی: دیه به عنوان ابزاری برای جبران خسارت‌ها و برقراری عدالت اهمیت ویژه‌ای دارد.
• تأثیر بر فرهنگ اجتماعی: پرداخت دیه تأثیر بسزایی بر رفتارهاونگرش‌های اجتماعی داردو می‌تواند به شکل‌گیری فرهنگی عادلانه‌تر کمک کند.
• نابرابری دیه زن و مرد

۱. مبنای فقهی

فقه اسلامی در این زمینه به دلایل مختلفی استناد می‌کند:

• آیات قرآن: آیه ۱۷۸سورهبقره به موضوع دیه اشاره دارد، اما تفکیک دیه بر اساس جنسیت بیشتر بر مبنای احادیث و تفسیرهای فقیهان استوار است.
• احادیث النبی: در روایاتی مانند «علیهانصف ما علی الرجل» (دیه زن نصف دیه مرد است) به صراحت به موضوع نابرابری دیه اشاره شده است.

۲. توجیه اجتماعی و اقتصادی

فقیهان اسلامی معتقدند که در جوامع سنتی، مردان به عنوان نان آور اصلی خانواده‌ها شناخته می‌شود و به همین دلیل دیه مرد به‌طور کلی بیشتر در نظر گرفته شده است. این تفکر بر مبنای نقش‌های اجتماعی، اقتصادی و تاریخی شکل گرفته است.