(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
در این مقاله، گزارشی تاریخی از کتاب «العَلَمُ المَشهور» اثر ابو الخطّاب ابن دُحیه کلبی، عالم اهلسنّت قرن هفتم هجری، بررسی میشود که به شهرت زیارت اربعین در میان شیعیان امامیه اشاره دارد. این گزارش، ضمن بیان مقتل حسین بن علی، به بازگشت سر مطهر به بدن پس از چهل روز و رواج زیارت در آن روز اشاره میکند. اهمیت این سند در آن است که از سوی یک عالم اهلسنّت و در قرون میانه اسلامی نقل شده و میتواند به عنوان شاهدی تاریخی بر قدمت سنت زیارت اربعین در میان امامیه تلقی شود.
[[پرونده:Moharram(173)-shohada.jpg|جایگزین=کریلا|بندانگشتی|محل دفن [[کشتگان سپاه حسین در نبرد کربلا|کشتگان نبرد کربلا]] در [[حرم امام حسین]]]]'''زیارت اربعین'''، یکی از آداب و سنتهای مرسوم شیعه [[شیعه دوازدهامامی|امامیه]] است.
[[پرونده:Moharram(173)-shohada.jpg|جایگزین=کریلا|بندانگشتی|کربلا حرم حسین بن علی]]
== در فرهنگ شیعه ==
[[زیارت اربعین]] یکی از شعائر برجستهٔ شیعیان است که در روز بیستم صفر، چهل روز پس از حادثه عاشورا ۶۱ هجری در کربلا، انجام میشود. این زیارت در منابع شیعی جایگاه ویژهای دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور|سال=۲۰۲۰|نام=ابو الخطّاب ابن دُحیه|نام خانوادگی=کلبی|ناشر=چاپ مغرب|جلد=۱|صفحه=۲۱۵}}</ref>
== زیارت اربعین ==
== جایگاه تاریخی ==
حامد کاشانی، پژوهشگر حوزه دین و مذهب استاد حوزه و دانشگاه، در کانال رسمی به نام خود، منتشر شده در تلگرام، مرداد ۱۴۰۳ اینگونه بیان کرده است:<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=حامد کاشانی|کد زبان=fa|تاریخ=1403|نشانی=hkashani.com|عنوان=سندی کهن دربارهٔ شهرت زیارت اربعین نزد امامیه در منابع اهلسنّت}}</ref>
[[ابندحیه کلبی|ابو الخطّاب ابن دُحیه کلبی]] (ت. ۶۳۳ هـ. ق)، از علمای برجستهٔ [[سنی|اهلسنّت]] در قرن ششم و هفتم هجری، در کتاب خود با عنوان العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور، به شهرت زیارت اربعین نزد شیعیان امامیه پرداخته شده است. وی مینویسد: «وَقَرأتُ فی کُتُبِ الإمامِیّةِ: أنّ الرَّأسَ أُعیدَ إلی الجُثَّة بکربَلاء بَعدَ أربَعینَ یَوماً مِنَ المَقتَلِ، یومٌ معروفٌ عِندَ الإمامِیَّة یُسَمّونَ الزِّیارَةَ فیه زِیارَةَ الأربعینَ»؛ ترجمه: «در کتب امامیه خواندهام که سر مطهر پس از چهل روز از عاشورا سال ۶۱ هجری، به بدن ملحق شد و این روز چهلم، روزی معروف و مشهور نزد امامیه میباشد و زیارت حسین بن علی در این روز را زیارت اربعین مینامند.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور|سال=۲۰۲۰|نام=ابو الخطّاب ابن دُحیه|نام خانوادگی=کلبی|ناشر=چاپ مغرب|جلد=۱|صفحه=۲۱۵}}</ref>
[[زیارت اربعین]] یکی از شعائر برجستهٔ شیعیان است که در روز بیستم صفر، چهل روز پس از حادثه عاشورا ۶۱ هجری در کربلا، انجام میشود. این زیارت در منابع شیعی جایگاه ویژهای دارد، اما بررسی منابع [[اهلسنّت]] دربارهٔ آن میتواند ابعاد تاریخی و اجتماعی این سنت را روشنتر سازد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور|سال=۲۰۲۰|نام=ابو الخطّاب ابن دُحیه|نام خانوادگی=کلبی|ناشر=چاپ مغرب|جلد=۱|صفحه=۲۱۵}}</ref>
=== معرفی منبع ===
[[ابو الخطّاب ابن دُحیه کلبی]] (ت. ۶۳۳ هـ. ق)، از علمای برجستهٔ اهلسنّت در [[قرن ششم]] و [[هفتم هجری]]، کتابی با عنوان العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور تألیف کرده است. این اثر در سه مجلد، نخستینبار در سال ۲۰۲۰ میلادی در کشور مغرب منتشر شده و به بررسی فضائل، ویژگیها و [[رخدادهای مهم]] در [[ماههای هجری قمری|ماههای قمری]] میپردازد.
==== گزارش تاریخی ====
در مجلد نخست کتاب، از صفحهٔ ۲۰۱ به مدت حدود ۲۰ صفحه، مؤلف به مقتل [[حسین بن علی]] و وقایع پس از آن پرداخته است. در این بخش، وی با نثری بلیغ و جانسوز، مظلومیت [[اهلبیت پیامبر]] را توصیف کرده و از جمله به اسارت خاندان حسین بن علی در [[شام]] اشاره کرده است.
از جمله گزارشهای مهم ابن دُحیه، اشارهٔ مستقیم او به شهرت زیارت اربعین نزد امامیه است. وی مینویسد:
> «در کتب امامیه خواندهام که سر مطهر پس از چهل روز از [[عاشورا سال۶۱ هجری]]، به بدن ملحق شد و این روز چهلم، روزی معروف و مشهور نزد امامیه میباشد و زیارت حسین بن علی در این روز را زیارت اربعین مینامند.»
این گزارش از آن جهت دارای اهمیت است که از سوی یک عالم اهلسنّت در قرون میانه اسلامی نقل شده و نشاندهندهٔ رواج و شهرت زیارت اربعین در میان شیعیان امامیه در آن دوره تاریخی است. همچنین، این نقلقول میتواند به عنوان سندی کهن در تأیید استمرار و قدمت این سنت مذهبی مورد توجه قرار گیرد.
زیارت اربعین، یکی از آداب و سنتهای مرسوم شیعه امامیه است.
در فرهنگ شیعه
زیارت اربعین یکی از شعائر برجستهٔ شیعیان است که در روز بیستم صفر، چهل روز پس از حادثه عاشورا ۶۱ هجری در کربلا، انجام میشود. این زیارت در منابع شیعی جایگاه ویژهای دارد.[۱]
جایگاه تاریخی
ابو الخطّاب ابن دُحیه کلبی (ت. ۶۳۳ هـ. ق)، از علمای برجستهٔ اهلسنّت در قرن ششم و هفتم هجری، در کتاب خود با عنوان العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور، به شهرت زیارت اربعین نزد شیعیان امامیه پرداخته شده است. وی مینویسد: «وَقَرأتُ فی کُتُبِ الإمامِیّةِ: أنّ الرَّأسَ أُعیدَ إلی الجُثَّة بکربَلاء بَعدَ أربَعینَ یَوماً مِنَ المَقتَلِ، یومٌ معروفٌ عِندَ الإمامِیَّة یُسَمّونَ الزِّیارَةَ فیه زِیارَةَ الأربعینَ»؛ ترجمه: «در کتب امامیه خواندهام که سر مطهر پس از چهل روز از عاشورا سال ۶۱ هجری، به بدن ملحق شد و این روز چهلم، روزی معروف و مشهور نزد امامیه میباشد و زیارت حسین بن علی در این روز را زیارت اربعین مینامند.»[۲]
منابع
↑کلبی، ابو الخطّاب ابن دُحیه (۲۰۲۰). العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور. ج. ۱. چاپ مغرب. ص. ۲۱۵.
↑کلبی، ابو الخطّاب ابن دُحیه (۲۰۲۰). العَلَمُ المَشهور فی فَوائِدِ فَضلِ الأیّامِ وَالشُّهور. ج. ۱. چاپ مغرب. ص. ۲۱۵.
-shohada.jpg)