قنوت: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
(خنثی‌سازی نسخهٔ 160400 از Somay (بحث))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{حذف زمان‌دار/پیغام}}
{{حذف زمان‌دار/پیغام}}
<references />
{{پانویس}}
*
 
#


== مفهوم علمی و قرآنی «قنوت» ==
== مفهوم علمی و قرآنی «قنوت» ==
=== ۱. ریشه‌شناسی واژه ===
=== ۱. ریشه‌شناسی واژه ===
واژه‌ «قنوت» از ریشه‌ی '''قَنَتَ – یَقنُتُ – قُنُوتاً''' مشتق شده و در زبان عربی به معنای '''خضوع، فرمانبرداری، اطاعت دائم، و دوام بر طاعت خداوند''' آمده است.
[[پرونده:InShot 20251129 190607714.jpg|بندانگشتی|قنوت]]
 
واژه «قنوت» از ریشهٔ '''قَنَتَ – یَقنُتُ – قُنُوتاً''' مشتق شده و در زبان عربی به معنای '''خضوع، فرمانبرداری، اطاعت دائم، و دوام بر طاعتخداوند''' آمده است. قنوت مفهومی چندوجهی دارد که از سکوت در برابر خدا و تواضع در عمل سرچشمه می‌گیرد. [[راغب]] می‌نویسد: «القنوت هو الدوام علی الطاعة مع الخضوع»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مفردات الفاظ قرآن|عنوان کتاب=مفردات الفاظ قرآن|نام=محمد|نام خانوادگی=راغب اصفهانی}}</ref>
طبق '''لسان‌العرب (ابن منظور)''' و '''مفردات راغب اصفهانی'''، قنوت مفهومی چندوجهی دارد که از سکوت در برابر خدا و تواضع در عمل سرچشمه می‌گیرد. راغب می‌نویسد:<blockquote>«القنوت هو الدوام علی الطاعة مع الخضوع»
 
یعنی قنوت استمرار در طاعت همراه با فروتنی است.</blockquote>


=== ۲. کاربرد قرآنی ===
=== ۲. کاربرد قرآنی ===
واژه قنوت در قرآن کریم در آیات متعددی به کار رفته است، با معنای اطاعت، بندگی و خضوع در برابر خداوند. برخی نمونه‌ها:
واژه قنوت در قرآن در آیات متعددی به معنای اطاعت، بندگی و خضوع در برابر خداوند به کار رفته است. برخی نمونه‌ها:'''سوره [[سوره آل‌عمران|آل‌عمران]]، آیه ۴۳''': «یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ» در این آیه، امر به قنوت برای مریم مقدس نشانه فرمانبرداری و خشوع کامل در برابر پروردگار است. بر اساس تفسیر '''طبری''' و '''المیزان (علامه طباطبایی)'''، قنوت در اینجا به معنای ''عبادت مداوم و خاشعانه'' آمده است.<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج ۱، ص ۲۰۴–۲۰۶</ref>
 
* '''سوره [[سوره بقره|بقره]]، آیه ۱۱۶''': «بَلْ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ» همه آفریده‌ها تابع و خاضع خداوندند؛ این کاربرد قنوت جهانی است، نشان‌دهنده اطاعت وجودی همه موجودات از نظم الهی.<ref>تفسیر طبری، محمد بن جریر طبری، ج۳، ص۱۷۰</ref>
* '''سوره آل‌عمران، آیه ۴۳''': «یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ» در این آیه، امر به قنوت برای مریم مقدس نشانه فرمانبرداری و خشوع کامل در برابر پروردگار است. بر اساس تفسیر '''طبری''' و '''المیزان (علامه طباطبایی)'''، قنوت در اینجا به معنای ''عبادت مداوم و خاشعانه'' آمده است.
* '''سوره بقره، آیه ۱۱۶''': «بَلْ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ» همه آفریده‌ها تابع و خاضع خداوندند؛ این کاربرد قنوت جهانی است، نشان‌دهنده اطاعت وجودی همه موجودات از نظم الهی.


=== ۳. تبیین الهیاتی ===
=== ۳. تبیین الهیاتی ===
از منظر الهیات اسلامی، قنوت نه صرفاً حالتی در نماز، بلکه '''وضعیتی وجودیِ بنده در برابر خدا''' است.
از منظر الهیات اسلامی، قنوت نه صرفاً حالتی در نماز، بلکه '''وضعیتی وجودیِ بنده در برابر خدا''' است. [[علامه طباطبایی|طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان|تفسیر ''المیزان'']] بیان می‌کند که «قنوت» در [[قرآن]]، گرایش درونی به [[اطاعت]] است؛ یعنی ''بنده‌ای که در ذات خود، میل به بندگی دارد، حتی پیش از فعل ظاهری عبادت''<ref>'''المیزان فی تفسیر القرآن'''، علامه طباطبایی، ج۱، ص۲۰۴–۲۰۶</ref>l
 
== منابع ==
علامه طباطبایی در تفسیر ''المیزان'' بیان می‌کند که «قنوت» در قرآن، گرایش درونی به اطاعت است ــ یعنی ''بنده‌ای که در ذات خود، میل به بندگی دارد، حتی پیش از فعل ظاهری عبادت.''
[[رده:نماز]]
 
پژوهش‌های معناشناختی جدید (مانند مقاله‌ی «Semantic Study of Qunut in the Qur’an»، منتشر شده در مجله ''Journal of Quranic Studies'', 2019) از رهیافت معناشناسی قرآنی نشان می‌دهد که واژه قنوت در قرآن پنج حوزه معنایی دارد:
 
# اطاعت کامل (submission)
# استمرار در بندگی (continuity)
# خضوع و ادب روحی (humility)
# سکوت در برابر اراده خداوند (silence before divine will)
# حالت وجودی تمام هستی در برابر خدا (existential submission)
 
=== ۴. جمع‌بندی ===
قنوت در نگاه قرآنی، یک رفتار یا دعا نیست، بلکه '''نشانهٔ بندگی باطنی و پذیرش قانون الهی در تمامی ساحت‌های وجود''' است.
 
از این رو، قنوت به معنای روح مطیع، قلب خاشع و وجودی بندگی‌کننده است — حالتی که انسان، زمین و آسمان همه در آن شریک‌اند.
----
 
=== منابع علمی: ===
 
# '''المیزان فی تفسیر القرآن'''، علامه طباطبایی، ج۱، ص۲۰۴–۲۰۶
# '''تفسیر طبری'''، محمد بن جریر طبری، ج۳، ص۱۷۰
# '''مفردات ألفاظ القرآن'''، راغب اصفهانی، واژه «قنوت»
# Ibn Manzur, ''Lisān al-‘Arab'', root “قنت”
# ''Journal of Quranic Studies'', Vol. 21, No. 3 (2019): “Semantic Study of Qunut in the Qur’an”

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۱۱

مفهوم علمی و قرآنی «قنوت»

۱. ریشه‌شناسی واژه

قنوت

واژه «قنوت» از ریشهٔ قَنَتَ – یَقنُتُ – قُنُوتاً مشتق شده و در زبان عربی به معنای خضوع، فرمانبرداری، اطاعت دائم، و دوام بر طاعتخداوند آمده است. قنوت مفهومی چندوجهی دارد که از سکوت در برابر خدا و تواضع در عمل سرچشمه می‌گیرد. راغب می‌نویسد: «القنوت هو الدوام علی الطاعة مع الخضوع»[۱]

۲. کاربرد قرآنی

واژه قنوت در قرآن در آیات متعددی به معنای اطاعت، بندگی و خضوع در برابر خداوند به کار رفته است. برخی نمونه‌ها:سوره آل‌عمران، آیه ۴۳: «یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ» در این آیه، امر به قنوت برای مریم مقدس نشانه فرمانبرداری و خشوع کامل در برابر پروردگار است. بر اساس تفسیر طبری و المیزان (علامه طباطبایی)، قنوت در اینجا به معنای عبادت مداوم و خاشعانه آمده است.[۲]

  • سوره بقره، آیه ۱۱۶: «بَلْ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ» همه آفریده‌ها تابع و خاضع خداوندند؛ این کاربرد قنوت جهانی است، نشان‌دهنده اطاعت وجودی همه موجودات از نظم الهی.[۳]

۳. تبیین الهیاتی

از منظر الهیات اسلامی، قنوت نه صرفاً حالتی در نماز، بلکه وضعیتی وجودیِ بنده در برابر خدا است. طباطبایی در تفسیر المیزان بیان می‌کند که «قنوت» در قرآن، گرایش درونی به اطاعت است؛ یعنی بنده‌ای که در ذات خود، میل به بندگی دارد، حتی پیش از فعل ظاهری عبادت[۴]l

منابع

  1. ↑ راغب اصفهانی، محمد. مفردات الفاظ قرآن.
  2. ↑ المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج ۱، ص ۲۰۴–۲۰۶
  3. ↑ تفسیر طبری، محمد بن جریر طبری، ج۳، ص۱۷۰
  4. ↑ المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج۱، ص۲۰۴–۲۰۶
برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=قنوت&oldid=160449»