جبیر بن مطعم

جُبیر بن مطعم بن عدی بن نوفل بن عبدمناف نوفلی از بزرگان قریش و دانشمندان علم انساب بود که مکنی به ابومحمد و از مؤلفه قلوبهم به‌شمار می‌رفت. او در جریان اسرای بدر نزد محمد آمد و اسلام آورد. برخی منابع زمان پذیرش اسلام او را پیش از فتح مکه ذکر کرده‌اند. جبیر به نقل از صحابه و دانشمندان نسب قریش، علم خود را از ابوبکر فرا گرفته بود و به عنوان مرجعی در این حوزه شناخته می‌شد. او در زمان خلافت معاویه درگذشت و روایت‌هایی از وی در منابع معتبر نقل شده است.

زندگی

جُبیر بن مطعم بن عدی بن نوفل بن عبدمناف نوفلی مکنی به ابومحمد بود و مادر او ام‌حبیبه بنت سعید یا ام‌جمیل بنت سعید بن عبدالله بن ابیقیس از طایفه بنوعامر ابن لوی بود. وی از بزرگان قریش و از دانشمندان علم انساب به‌شمار می‌رفت. جبیر در جریان اسرای بدر نزد محمد آمد و با شنیدن سوره طور ایمان خود را ابراز کرد. پیامبر اسلام در همان هنگام اظهار داشت که اگر پدر او زنده بود، می‌توانست شفاعت کند و اموال را به او ببخشد.

جبیر اسلام آوردن خود را در فاصله صلح حدیبیه تا فتح مکه اعلام کرد و برخی منابع او را پیش از فتح مکه ذکر کرده‌اند. وی در زمان خلافت معاویه درگذشت. روایت‌هایی از وی توسط صحابه‌ای مانند سلیمان بن صرد و عبدالرحمن بن ازهر نقل شده است.

وی به عنوان یکی از عالمان نسب قریش شناخته می‌شد و علم خود را از ابوبکر فرا گرفته بود. یعقوب بن عقبه از شیخی از انصار نقل کرده که عمر هنگام بررسی نسب نعمان، جبیر را که عالم‌ترین مردم به انساب قریش و قاطبه عرب بود، فراخواند تا اطلاعات نسبی ارائه دهد.

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «جبیر بن مطعم». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.