کاربر:Sayeh110/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
برچسب: واگردانی دستی
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
ربا در لغت به معنای افزایش، زیاد شدن و رشد غیرمتعارف است. اما در اصطلاح حقوقی و فقهی، به هر نوع افزایش غیرقانونی و غیرعادلانه در یک معامله مالی گفته می‌شود که بدون انجام کار یا ارزش افزوده واقعی، صرفاً از طریق تبادل پول یا کالا حاصل می‌شود.
فقهای اسلام با توجه به آیه ۲۷۵ بقره( «الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا ....) حکم به حرمت ربا داده اند ولی برای تخلص از ربا راهکارهایی از جمله موارد ذیل را برشمرده اند:
 
۱.هبة طرفینی
 
یکی از راهکارها برای فرار از ربا، هبه طرفینی است؛ در این نوع از هبه وجود زیادی دریک طرف اشکالی ندارد(طباطبایی‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ بحرانی، 1363: 19/ 269؛ نجفی، 1421: 12/ 336؛ آل‌عصفور، بی‌تا: ۱۱/ ۳۶۱). بسیاری از فقهاء قائل‌اند که فقط با هبة طرفینی می‌توان معامله را از ربوی‌بودن خارج کرد، زیرا موضوع ربا که معاوضه است در این نوع هبه وجود ندارد. اما اگر به‌صورت هبة معوضه باشد، بنابر قول جریان ربا در مطلق معاوضات، ربا تحقق می‌یابد(طباطبايى‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ محقق کرکی، 1414: ۵/ ۴۱۱؛ آشتیانی،1384ه.ش.۱/ ۴۶۸).
 
  ۲. قرض و ابراء
 
قرض و ابراء به‌این‌صورت که هرکدام از طرفین معامله، کالای خود را به طرف مقابل قرض می‌دهند، سپس ذمة یکدیگر را برئ می‌کنند(طباطبايى‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ نجفی، 1421: 12/ 336؛ عاملی، 1413: ۳/ ۳۳۲؛ ترحینی عاملی، 1385: ۴/ ۵۷۴).
 
۳.هبة زیادی
 
یکی دیگر از راه‌های فرار از ربا، هبة مقدار زیادی است؛ به‌این‌صورت که طرفین، معامله را بین دو متاع مساوی انجام می‌دهند و زیادی در یکی از این طرف‌ها به دیگری هبه می‌شود(طباطبايى‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ نجفی، 1421: 12/ 336؛ بهجت، 1423: ۴۷۱)

نسخهٔ ‏۲۶ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۲۵

فقهای اسلام با توجه به آیه ۲۷۵ بقره( «الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا ....) حکم به حرمت ربا داده اند ولی برای تخلص از ربا راهکارهایی از جمله موارد ذیل را برشمرده اند:

۱.هبة طرفینی

یکی از راهکارها برای فرار از ربا، هبه طرفینی است؛ در این نوع از هبه وجود زیادی دریک طرف اشکالی ندارد(طباطبایی‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ بحرانی، 1363: 19/ 269؛ نجفی، 1421: 12/ 336؛ آل‌عصفور، بی‌تا: ۱۱/ ۳۶۱). بسیاری از فقهاء قائل‌اند که فقط با هبة طرفینی می‌توان معامله را از ربوی‌بودن خارج کرد، زیرا موضوع ربا که معاوضه است در این نوع هبه وجود ندارد. اما اگر به‌صورت هبة معوضه باشد، بنابر قول جریان ربا در مطلق معاوضات، ربا تحقق می‌یابد(طباطبايى‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ محقق کرکی، 1414: ۵/ ۴۱۱؛ آشتیانی،1384ه.ش.۱/ ۴۶۸).

  ۲. قرض و ابراء

قرض و ابراء به‌این‌صورت که هرکدام از طرفین معامله، کالای خود را به طرف مقابل قرض می‌دهند، سپس ذمة یکدیگر را برئ می‌کنند(طباطبايى‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ نجفی، 1421: 12/ 336؛ عاملی، 1413: ۳/ ۳۳۲؛ ترحینی عاملی، 1385: ۴/ ۵۷۴).

۳.هبة زیادی

یکی دیگر از راه‌های فرار از ربا، هبة مقدار زیادی است؛ به‌این‌صورت که طرفین، معامله را بین دو متاع مساوی انجام می‌دهند و زیادی در یکی از این طرف‌ها به دیگری هبه می‌شود(طباطبايى‌کربلایی، 1418: 8/ 441؛ نجفی، 1421: 12/ 336؛ بهجت، 1423: ۴۷۱)