خورشید کاروان: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{عنوان مورب}} | {{عنوان مورب}} | ||
'''''خورشید کاروان''''' | تئاتر '''''خورشید کاروان''''' یک درام تاریخی و مذهبی ایرانی است که داستان اسیران کربلا و سر حسین بن علی در دیر راهب را روایت میکند. این نمایش از سال ۱۳۷۱ به کارگردانی حسین مسافر آستانه آغاز شد و بعدها توسط کارگردانانی چون محمود فرهنگ ادامه یافت. نمایش در مناسبتهای مذهبی مانند محرم و صفر اجرا شده و تاکنون بیش از ۱۲۰۰ بار در ایران و کشورهای دیگر، از جمله انگلستان و امارات، به نمایش درآمده است. | ||
این تئاتر با حضور بیش از ۶۰ بازیگر، شامل ۵ بازیگر زن و ۲۰ کودک، اجرا میشود. نقش راهب ابتدا توسط انوشیروان ارجمند ایفا شد و پس از وی، جلیل فرجاد این نقش را بر عهده گرفت. انتقادها شامل سادگی صحنهپردازی و نورپردازی است، اما متن نمایش و بازی بازیگران تحسین شدهاند. در سال ۱۳۹۹، این تئاتر بهصورت آنلاین نیز به نمایش گذاشته شد. | |||
== موضوع و اجرا == | == موضوع و اجرا == | ||
این نمایش با بهرهگیری از داستان مشهور دیر راهب به واقعه پس از عاشورا میپردازد.<ref>{{پک|مغلی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش حضور اسیران واقعه کربلا و سر بریده حسین بن علی در یکی از صومعههای بینراه کوفه تا شام را به تصویر کشیده است. سختیهای اسیران در میانه راه و گفتگوی راهب با سر حسین بن علی، از نقاط اوج این نمایش است.<ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش موثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)}}</ref> | تئاتر خورشید کاروان، یک تئاتر درام تاریخی و مذهبی ایرانی است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش با بهرهگیری از داستان مشهور دیر راهب به واقعه پس از عاشورا میپردازد.<ref>{{پک|مغلی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش حضور اسیران واقعه کربلا و سر بریده حسین بن علی در یکی از صومعههای بینراه کوفه تا شام را به تصویر کشیده است. سختیهای اسیران در میانه راه و گفتگوی راهب با سر حسین بن علی، از نقاط اوج این نمایش است.<ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش موثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)}}</ref> در نمایش مربوط به اصفهان، لحاظات پایانی زندگی رقیه بنت الحسین نیز به نمایشنامه افزوده شده بود.<ref>{{پک/بن|ایمنا|ک=خبرگزاری ایمنا|ف=«خورشید کاروان» روی صحنه رفت}}</ref> | ||
در اجرای این نمایش، از تکنیکهای مختلفی چون موسیقی و مرثیهسرایی بهره برده شده تا حس مخاطب، شورانده شود.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref><ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش موثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)}}</ref> | در اجرای این نمایش، از تکنیکهای مختلفی چون موسیقی و مرثیهسرایی بهره برده شده تا حس مخاطب، شورانده شود.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref><ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش موثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)}}</ref> این تئاتر در ۷۵ دقیقه بر روی صحنه میرود.<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> | ||
== | == عوامل == | ||
تئاتر خورشید | عوامل این تئاتر در برخی اجراها، متفاوت هستند.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> این نمایش توسط گروه فرهنگی فدک طراحی و اجرا میشد.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش براساس [[نمایش هیهات]] نوشته [[ابوباسم حیادار]] و با بازنویسی<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> و تدوین [[مهدی متوسلی]] و کارگردانی آن برعهده حسین مسافر آستانه به روی صحنه رفته است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> در سالهای بعد، کارگردانی این اثر بر عهده محمود فرهنگ،<ref>{{پک/بن|اوج|ک=جامجم آنلاین|ف=«خورشید کاروان» 24 ساله شد}}</ref> جواد طاهری،<ref>{{پک/بن|العالم|ک=خبرگزاری العالم|ف=نمایش خورشید کاروان قم}}</ref> اصغر لشکری<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> و جواد ایزد دوست بوده است.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> عبدالرضا کیهانی ، علی رضوانی و حسین عالمبخش به ترتیب دستیار کارگردان، مدیر تولید و طراحی صحنه این نمایش را بر عهده داشتهاند.<ref>{{پک/بن|عصر|ک=خبرگزاری عصر ایران|ف=آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان}}</ref> | ||
همچنین گروه همسرایی به سرپرستی محمد سراج در این تئاتر، اجرا داشتهاست.<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> سازمان هنری رسانهای اوج، در برگزاری این تئاتر در شهرهای مختلف ایران، نقش فعالی داشته است.<ref>{{پک/بن|اوج|ک=جامجم آنلاین|ف=«خورشید کاروان» 24 ساله شد}}</ref> | |||
نقش راهب در این نمایش، تا زمان حیات انوشیروان ارجمند، بر عهده او بود و پس از درگذشت وی، این نقش را جلیل فرجاد برعهده گرفت. از میان بازیگران این تئاتر، میتوان به کرامت رودساز، اسدالله بابایی، فرهاد بشارتی، مهدی امینی،<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> محمود راسخفر، اسدالله بابایی، سید محسن موسویخواه، سید حسین انتظار، محمد طاهر، اسماعیل ساری، مهدی حسینزاده،<ref>{{پک/بن|آنا|ک=خبرگزاری آنا|ف=خورشید کاروان همچنان میدرخشد}}</ref> بیژن گنجعلی، اسماعیل زنگل گیاه، هاشم شمس فلاورجانی، احسان متین و کیهان روحانی اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> | در این تئاتر، با هنرمندی بیش از ۶۰ بازیگر از جمله ۵ بازیگر خانم و ۲۰ بازیگر کودک اجرا میشود.<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> نقش راهب در این نمایش، تا زمان حیات انوشیروان ارجمند، بر عهده او بود و پس از درگذشت وی، این نقش را جلیل فرجاد برعهده گرفت. از میان بازیگران این تئاتر، میتوان به کرامت رودساز، اسدالله بابایی، فرهاد بشارتی، مهدی امینی،<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> محمود راسخفر، اسدالله بابایی، سید محسن موسویخواه، سید حسین انتظار، محمد طاهر، اسماعیل ساری، مهدی حسینزاده،<ref>{{پک/بن|آنا|ک=خبرگزاری آنا|ف=خورشید کاروان همچنان میدرخشد}}</ref> بیژن گنجعلی، اسماعیل زنگل گیاه، هاشم شمس فلاورجانی، احسان متین و کیهان روحانی اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
اولین اجرای این نمایش به سال ۱۳۷۰ | اولین اجرای این نمایش به سال ۱۳۷۰ در تهران اجرا شده است.<ref>{{پک|مغلی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> از اولین اجرای این تئاتر تا سال ۱۳۸۱، نمایش با اجرای بازیگران غیرسرشناس به کار خود ادامه داد و پس از آن، در سال ۱۳۸۲، بازیگران حرفهای تری به این صحنه راهپیدا کردند. تا پیش از این، کارگردانی اثر برعهده حسین مسافر آستانه بود و از آن به بعد، محمود فرهنگ این سمت را عهدهدار شد.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> | ||
نمایش این تئاتر، در مناسبتهای مذهبی چون ایام محرم و صفر صورت میگیرد.<ref>{{پک/بن|آنا|ک=خبرگزاری آنا|ف=خورشید کاروان همچنان میدرخشد}}</ref> این تئاتر در سالهای مختلف، در شهرها و کشورهای بسیاری به نمایش درآمده است. از جمله کشورهایی که این تئاتر در آن به نمایش گذاشته شده میتوان به ایران، انگلیس، هلند و امارات اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> این تئاتر در ایران، در شهرهای اصفهان، کاشان، ایلام، کرمانشاه، سنندج، گرگان، قم، دزفول، مشهد اهواز، کرج، شوشتر، ابهر، محلات، تفرش، دلیجان، ارومیه، تبریز، زابل، شاهینشهر به اجرا در آمده است.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> بر اساس آمارهای منتشر شده تا سال ۱۳۹۸، بیش از ۱۲۰۰ اجرا از این تئاتر در شهرها و کشورهای مختلف به نمایش گذاشته شده است.<ref>{{پک/بن|تسنیم|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد}}</ref> در سال ۱۳۹۹، این تئاتر به صورت آنلاین نیز به نمایش گذاشته شد.<ref>{{پک/بن|تسنیم۲|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود}}</ref> این تئاتر هر ساله به صورت مناسبتی در ماه محرم و صفر به اجرا در میآید.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> | |||
در سال ۱۴۰۳، با کارگردانی عبدالرضا کیهانی، نمایشنامهخوانی این اثر در تهران برگزار شد و در پایان از تمام عوامل اجرایی این تئاتر، تقدیر به عمل آمد.<ref>{{پک/بن|دفاع|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران}}</ref> | |||
== انتقادها == | == انتقادها == | ||
میزانسنهای بسیار ساده و کمتر استفاده کردن از تکنیکهای نورپردازی و صحنهپردازی از جمله انتقادهای وارد شده به این نمایش بوده است. موفقیت در جلب مخاطبان در طول سالهای متمادی این نمایش، یکی از نقاط مثبت این نمایش و کارگردانی آن عنوان شده است.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref> بازی خوب بازیگران این نمایش، همواره مورد تمجید منتقدان بوده است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> | میزانسنهای بسیار ساده و کمتر استفاده کردن از تکنیکهای نورپردازی و صحنهپردازی از جمله انتقادهای وارد شده به این نمایش بوده است. موفقیت در جلب مخاطبان در طول سالهای متمادی این نمایش، یکی از نقاط مثبت این نمایش و کارگردانی آن عنوان شده است.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref> بازی خوب بازیگران این نمایش، همواره مورد تمجید منتقدان بوده است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> یکی از نقاط قوت این تئاتر، ساختار متن آن معرفی شده است. به گفته منتقدان، متن این نمایشنامه، با دوری از کلیگویی و شعارزدگی، ارتباط مداوم متن و مخاطب را حفظ کرده است.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> استقبال از این تئاتر با وجود قیمت نسبتا بالای بلیت آن، مورد توجه رسانهها و منتقدان قرار گرفته است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> | ||
استقبال از این تئاتر با وجود قیمت نسبتا بالای بلیت آن، مورد توجه رسانهها و منتقدان قرار گرفته است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۳۷: | خط ۴۰: | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=خورشید کاروان همچنان میدرخشد|نشانی=https://ana.ir/fa/news/322607/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%AF|تاریخ=۱۲ آبان ۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|آنا}}|نویسنده=خبرگزاری آنا|کد زبان=|وبگاه=ana.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | * {{یادکرد وب|عنوان=خورشید کاروان همچنان میدرخشد|نشانی=https://ana.ir/fa/news/322607/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%AF|تاریخ=۱۲ آبان ۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|آنا}}|نویسنده=خبرگزاری آنا|کد زبان=|وبگاه=ana.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان|نشانی=https://sahebnews.ir/589006/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D8%B4%D9%82-%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D9%88.htm|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۵|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|صاحب}}|نویسنده=خبرگزاری صاحبنیوز|کد زبان=|وبگاه=sahebnews.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | * {{یادکرد وب|عنوان=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان|نشانی=https://sahebnews.ir/589006/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D8%B4%D9%82-%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D9%88.htm|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۵|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|صاحب}}|نویسنده=خبرگزاری صاحبنیوز|کد زبان=|وبگاه=sahebnews.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/195950/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DB%8C%DA%A9%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86|تاریخ=۱۵ دی ۱۳۹۰|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|عصر}}|نویسنده=خبرگزاری عصر ایران|کد زبان=|وبگاه=asriran.com|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/15/2113634/%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF|تاریخ=۱۵ مهر ۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=نمایش خورشید کاروان قم|نشانی=https://fa.alalam.ir/news/3101061/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%85|تاریخ=۳۰ مهر ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|العالم}}|نویسنده=خبرگزاری العالم|کد زبان=|وبگاه=alalam.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/07/24/2370192/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF|تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۹|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۲}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد|نشانی=https://shahraranews.ir/fa/news/245354/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7|تاریخ=۲۵ مرداد ۱۴۰۳|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شهرآرا}}|نویسنده=خبرگزاری شهرآرا|کد زبان=|وبگاه=shahraranews.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=«خورشید کاروان» روی صحنه رفت|نشانی=https://www.imna.ir/news/681289/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%81%D8%AA|تاریخ=۲۹ مرداد ۱۴۰۲|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|ایمنا}}|نویسنده=خبرگزاری ایمنا|کد زبان=|وبگاه=imna.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران|نشانی=https://defapress.ir/fa/news/688014/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86|تاریخ=۱۰ شهریور ۱۴۰۳|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|دفاع}}|نویسنده=خبرگزاری دفاع مقدس|کد زبان=|وبگاه=defapress.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی|نشانی=https://naghdtheater.ir/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C/|تاریخ=۱۶ تیر ۱۴۰۳|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|رحیمی}}|نویسنده=|کد زبان=|وبگاه=naghdtheater.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=|نام خانوادگی=رحیمی|نام=علی}} | |||
[[رده:کاروان در فرهنگ]] | [[رده:کاروان در فرهنگ]] | ||
نسخهٔ ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۵۸
تئاتر خورشید کاروان یک درام تاریخی و مذهبی ایرانی است که داستان اسیران کربلا و سر حسین بن علی در دیر راهب را روایت میکند. این نمایش از سال ۱۳۷۱ به کارگردانی حسین مسافر آستانه آغاز شد و بعدها توسط کارگردانانی چون محمود فرهنگ ادامه یافت. نمایش در مناسبتهای مذهبی مانند محرم و صفر اجرا شده و تاکنون بیش از ۱۲۰۰ بار در ایران و کشورهای دیگر، از جمله انگلستان و امارات، به نمایش درآمده است.
این تئاتر با حضور بیش از ۶۰ بازیگر، شامل ۵ بازیگر زن و ۲۰ کودک، اجرا میشود. نقش راهب ابتدا توسط انوشیروان ارجمند ایفا شد و پس از وی، جلیل فرجاد این نقش را بر عهده گرفت. انتقادها شامل سادگی صحنهپردازی و نورپردازی است، اما متن نمایش و بازی بازیگران تحسین شدهاند. در سال ۱۳۹۹، این تئاتر بهصورت آنلاین نیز به نمایش گذاشته شد.
موضوع و اجرا
تئاتر خورشید کاروان، یک تئاتر درام تاریخی و مذهبی ایرانی است.[۱] این نمایش با بهرهگیری از داستان مشهور دیر راهب به واقعه پس از عاشورا میپردازد.[۲] این نمایش حضور اسیران واقعه کربلا و سر بریده حسین بن علی در یکی از صومعههای بینراه کوفه تا شام را به تصویر کشیده است. سختیهای اسیران در میانه راه و گفتگوی راهب با سر حسین بن علی، از نقاط اوج این نمایش است.[۳] در نمایش مربوط به اصفهان، لحاظات پایانی زندگی رقیه بنت الحسین نیز به نمایشنامه افزوده شده بود.[۴]
در اجرای این نمایش، از تکنیکهای مختلفی چون موسیقی و مرثیهسرایی بهره برده شده تا حس مخاطب، شورانده شود.[۵][۶] این تئاتر در ۷۵ دقیقه بر روی صحنه میرود.[۷]
عوامل
عوامل این تئاتر در برخی اجراها، متفاوت هستند.[۸] این نمایش توسط گروه فرهنگی فدک طراحی و اجرا میشد.[۹] این نمایش براساس نمایش هیهات نوشته ابوباسم حیادار و با بازنویسی[۱۰] و تدوین مهدی متوسلی و کارگردانی آن برعهده حسین مسافر آستانه به روی صحنه رفته است.[۱۱] در سالهای بعد، کارگردانی این اثر بر عهده محمود فرهنگ،[۱۲] جواد طاهری،[۱۳] اصغر لشکری[۱۴] و جواد ایزد دوست بوده است.[۱۵] عبدالرضا کیهانی ، علی رضوانی و حسین عالمبخش به ترتیب دستیار کارگردان، مدیر تولید و طراحی صحنه این نمایش را بر عهده داشتهاند.[۱۶]
همچنین گروه همسرایی به سرپرستی محمد سراج در این تئاتر، اجرا داشتهاست.[۱۷] سازمان هنری رسانهای اوج، در برگزاری این تئاتر در شهرهای مختلف ایران، نقش فعالی داشته است.[۱۸]
در این تئاتر، با هنرمندی بیش از ۶۰ بازیگر از جمله ۵ بازیگر خانم و ۲۰ بازیگر کودک اجرا میشود.[۱۹] نقش راهب در این نمایش، تا زمان حیات انوشیروان ارجمند، بر عهده او بود و پس از درگذشت وی، این نقش را جلیل فرجاد برعهده گرفت. از میان بازیگران این تئاتر، میتوان به کرامت رودساز، اسدالله بابایی، فرهاد بشارتی، مهدی امینی،[۲۰] محمود راسخفر، اسدالله بابایی، سید محسن موسویخواه، سید حسین انتظار، محمد طاهر، اسماعیل ساری، مهدی حسینزاده،[۲۱] بیژن گنجعلی، اسماعیل زنگل گیاه، هاشم شمس فلاورجانی، احسان متین و کیهان روحانی اشاره کرد.[۲۲]
تاریخچه
اولین اجرای این نمایش به سال ۱۳۷۰ در تهران اجرا شده است.[۲۳] از اولین اجرای این تئاتر تا سال ۱۳۸۱، نمایش با اجرای بازیگران غیرسرشناس به کار خود ادامه داد و پس از آن، در سال ۱۳۸۲، بازیگران حرفهای تری به این صحنه راهپیدا کردند. تا پیش از این، کارگردانی اثر برعهده حسین مسافر آستانه بود و از آن به بعد، محمود فرهنگ این سمت را عهدهدار شد.[۲۴]
نمایش این تئاتر، در مناسبتهای مذهبی چون ایام محرم و صفر صورت میگیرد.[۲۵] این تئاتر در سالهای مختلف، در شهرها و کشورهای بسیاری به نمایش درآمده است. از جمله کشورهایی که این تئاتر در آن به نمایش گذاشته شده میتوان به ایران، انگلیس، هلند و امارات اشاره کرد.[۲۶] این تئاتر در ایران، در شهرهای اصفهان، کاشان، ایلام، کرمانشاه، سنندج، گرگان، قم، دزفول، مشهد اهواز، کرج، شوشتر، ابهر، محلات، تفرش، دلیجان، ارومیه، تبریز، زابل، شاهینشهر به اجرا در آمده است.[۲۷] بر اساس آمارهای منتشر شده تا سال ۱۳۹۸، بیش از ۱۲۰۰ اجرا از این تئاتر در شهرها و کشورهای مختلف به نمایش گذاشته شده است.[۲۸] در سال ۱۳۹۹، این تئاتر به صورت آنلاین نیز به نمایش گذاشته شد.[۲۹] این تئاتر هر ساله به صورت مناسبتی در ماه محرم و صفر به اجرا در میآید.[۳۰]
در سال ۱۴۰۳، با کارگردانی عبدالرضا کیهانی، نمایشنامهخوانی این اثر در تهران برگزار شد و در پایان از تمام عوامل اجرایی این تئاتر، تقدیر به عمل آمد.[۳۱]
انتقادها
میزانسنهای بسیار ساده و کمتر استفاده کردن از تکنیکهای نورپردازی و صحنهپردازی از جمله انتقادهای وارد شده به این نمایش بوده است. موفقیت در جلب مخاطبان در طول سالهای متمادی این نمایش، یکی از نقاط مثبت این نمایش و کارگردانی آن عنوان شده است.[۳۲] بازی خوب بازیگران این نمایش، همواره مورد تمجید منتقدان بوده است.[۳۳] یکی از نقاط قوت این تئاتر، ساختار متن آن معرفی شده است. به گفته منتقدان، متن این نمایشنامه، با دوری از کلیگویی و شعارزدگی، ارتباط مداوم متن و مخاطب را حفظ کرده است.[۳۴] استقبال از این تئاتر با وجود قیمت نسبتا بالای بلیت آن، مورد توجه رسانهها و منتقدان قرار گرفته است.[۳۵]
پانویس
ارجاعات
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ مغلی، «شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ رضوی، «کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش موثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)»، ادبستان فرهنگ و هنر.
- ↑ ««خورشید کاروان» روی صحنه رفت»، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ صدیقی، «نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس»، کتاب صحنه.
- ↑ رضوی، «کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش موثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)»، ادبستان فرهنگ و هنر.
- ↑ «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد»، خبرگزاری شهرآرا.
- ↑ «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری صاحبنیوز.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ ««خورشید کاروان» 24 ساله شد»، جامجم آنلاین.
- ↑ «نمایش خورشید کاروان قم»، خبرگزاری العالم.
- ↑ «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد»، خبرگزاری شهرآرا.
- ↑ «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری صاحبنیوز.
- ↑ «آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری عصر ایران.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ ««خورشید کاروان» 24 ساله شد»، جامجم آنلاین.
- ↑ «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد»، خبرگزاری شهرآرا.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ «خورشید کاروان همچنان میدرخشد»، خبرگزاری آنا.
- ↑ «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری صاحبنیوز.
- ↑ مغلی، «شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ «خورشید کاروان همچنان میدرخشد»، خبرگزاری آنا.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ «پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ «برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران»، خبرگزاری دفاع مقدس.
- ↑ صدیقی، «نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس»، کتاب صحنه.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
منابع
- حمیدی، بهروز (۱۳۸۱). «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»». کتاب صحنه (۱۸): ۶۲-۶۳.
- رضوی، عارف (۱۳۷۲). «کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش موثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)». ادبستان فرهنگ و هنر (۴۵): ۱۰-۱۱.
- صدیقی، علیاکبر (۱۳۸۳). «نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس». کتاب صحنه (۳۵): ۴۳-۴۴.
- مغلی، روحالله (۱۳۸۱). «شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»». کتاب صحنه (۱۹): ۶۸-۶۹.
- خبرگزاری تهران (۱ آذر ۱۳۹۴). «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»». nabteh.ir. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- جامجم آنلاین (۷ آبان ۱۳۹۳). ««خورشید کاروان» 24 ساله شد». jamejamonline.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری آنا (۱۲ آبان ۱۳۹۷). «خورشید کاروان همچنان میدرخشد». ana.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری صاحبنیوز (۳۰ آبان ۱۳۹۵). «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان». sahebnews.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری عصر ایران (۱۵ دی ۱۳۹۰). «آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان». asriran.com. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری تسنیم (۱۵ مهر ۱۳۹۸). «پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد». tasnimnews.com. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری العالم (۳۰ مهر ۱۳۹۶). «نمایش خورشید کاروان قم». alalam.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری تسنیم (۲۴ مهر ۱۳۹۹). «نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود». tasnimnews.com. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شهرآرا (۲۵ مرداد ۱۴۰۳). «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد». shahraranews.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری ایمنا (۲۹ مرداد ۱۴۰۲). ««خورشید کاروان» روی صحنه رفت». imna.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری دفاع مقدس (۱۰ شهریور ۱۴۰۳). «برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران». defapress.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- رحیمی، علی (۱۶ تیر ۱۴۰۳). «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی». naghdtheater.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.