سازمان اقتصاد اسلامی ایران: تفاوت میان نسخهها
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
بانک اسلامی ایران به دستور سید روحالله خمینی و به کمک [[سید محمد بهشتی]] و [[مرتضی مطهری]] در فروردین ۱۳۵۸ تأسیس شد. با صدور اجازه تأسیس بانک اسلامی از طرف رهبر جمهوری اسلامی، اساسنامه بانک با نظر کارشناسان حقوقی و بانکی تدوین و برای تصویب به [[بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران|بانک مرکزی]] و شورای پول و اعتبار تسلیم گردید، | بانک اسلامی ایران به دستور سید روحالله خمینی و به کمک [[سید محمد بهشتی]] و [[مرتضی مطهری]] در فروردین ۱۳۵۸ تأسیس شد. با صدور اجازه تأسیس بانک اسلامی از طرف رهبر جمهوری اسلامی، اساسنامه بانک با نظر کارشناسان حقوقی و بانکی تدوین و برای تصویب به [[بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران|بانک مرکزی]] و شورای پول و اعتبار تسلیم گردید، شورای پول و اعتبار در جلسه مورخ ۱۹/۲/۵۸ اساسنامه بانک اسلامی ایران را به اتفاق آراء تصویب کرد و روزنامهها، از جمله [[اطلاعات (روزنامه)|روزنامه اطلاعات]] در شماره ۱۵۸۵۰ مورخ ۲۰/۲/۵۸ آن را نقل کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مرحوم میرمحمد صادقی و داستان تلاشهای او برای بانکداری بدون ربا و ترویج قرضالحسنه|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/2014504/|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2025-01-22|بازبینی=2025-02-15|کد زبان=fa}}</ref> | ||
=== تغییر نام از بانک به سازمان اقتصاد === | === تغییر نام از بانک به سازمان اقتصاد === | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== فعالیتها == | == فعالیتها == | ||
=== ساماندهی و نظارت بر صندوقهای قرضالحسنه === | === ساماندهی و نظارت بر صندوقهای قرضالحسنه === | ||
در سال ۱۳۸۸ پس از تصویب آییننامه اجرایی قانونی بازار غیرمتشکل پولی براساس تفاهمنامهای که میان مدیران بانک مرکزی و سازمان اقتصاد اسلامی امضا و مبادله گردید؛ مقرر شد سازمان کمافیالسابق بر صندوقهای قرضالحسنه کشور نظارت کامل داشته باشد که نتایج عملکرد دقیق سازمان بر صندوقها موجب شد که در قانون | در سال ۱۳۸۸ پس از تصویب آییننامه اجرایی قانونی بازار غیرمتشکل پولی براساس تفاهمنامهای که میان مدیران بانک مرکزی و سازمان اقتصاد اسلامی امضا و مبادله گردید؛ مقرر شد سازمان کمافیالسابق بر صندوقهای قرضالحسنه کشور نظارت کامل داشته باشد که نتایج عملکرد دقیق سازمان بر صندوقها موجب شد که در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نمایندگان مجلس شورای اسلامی طبق تبصره ذیل ماده ۱۴ صندوقهای قرضالحسنه تحت نظارت سازمان را از نظارت بانک مرکزی مستثنی نمایند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=استتار پولشویی به اسم صندوقهای قرضالحسنه|نشانی=https://farhikhtegandaily.com/news/74141/استتار-پولشویی-به-اسم-صندوقهای-قرضالحسنه/|وبگاه=فرهیختگان آنلاین|بازبینی=2025-03-22|کد زبان=fa|نام خانوادگی=farhikhtegandaily}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=پولشویی در صندوقهای قرضالحسنه را قبول نداریم|نشانی=https://farhikhtegandaily.com/news/74353/Ù¾ÙÙØ´ÙÛÛ-در-صÙدÙÙâÙاÛ-ÙرضâاÙØسÙÙ-را-ÙبÙÙ-ÙدارÛÙ
/|وبگاه=فرهیختگان آنلاین|بازبینی=2025-03-22|کد زبان=fa|نام خانوادگی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مشهد چطور پایتخت پولشویی ایران شد؟|نشانی=https://www.faraz.ir/fa/news/88211/مشهد-چطور-پایتخت-پولشویی-ایران-شد|وبگاه=fa|تاریخ=۱۴۰۳|بازبینی=2025-03-22|کد زبان=fa|نام=روزنامه اینترنتی|نام خانوادگی=فراز}}</ref> در حال حاضر بیش از ۲۵۰۰ صندوق قرضالحسنه در ایران وجود دارد که از این تعداد در حدود ۱۲۰۰ صندوق تحت پوشش سازمان اقتصاد اسلامی قرار دارند.<ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=ترویج فرهنگ قرضالحسنه در کشور الزام است|نشانی=https://www.ibena.ir/fa/news/91110/ترویج-فرهنگ-قرضالحسنه-در-کشور-الزام-است|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۷|بازبینی=2025-03-22|کد زبان=fa|نام=رسانه مرجع بانک مرکزی|نام خانوادگی=ایبنا}}</ref> | ||
=== فعالیت ناسودبر === | === فعالیت ناسودبر === | ||
نسخهٔ ۲۶ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۵۹
 | |
| نام پیشین | بانک اسلامی ایران |
|---|---|
| بنیانگذاری | فروردین ۱۳۵۸ |
| بنیانگذار | علاءالدین میرمحمد صادقی، سید روحالله خمینی |
| هدف | توسعه فرهنگ قرضالحسنه سالمسازی اقتصادی کشور |
| ستاد | تهران |
| مکان | |
رئیس هیئت مدیره | سید محمدحسن ابوترابیفرد |
افراد کلیدی | یحیی آل اسحاق |
| وبگاه | |
نام پیشین | بانک اسلامی ایران |
سازمان اقتصاد اسلامی ایران یا مرکز هماهنگی صندوقهای قرضالحسنه در سال ۱۳۵۸ به همت جمعی از فعالان اقتصادی کشور و با موافقت سید روحالله خمینی تشکیل شد. انگیزه بنیانگذاران سازمان که در ابتدا قرار بود با نام بانک اسلامی ایران شروع به فعالیت کند،[۱] احیای سنت قرضالحسنه و ترویج فرهنگ اقتصاد اسلامی بر پایه آیه «مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ» و همچنین مبارزه با ربا بوده است.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸] این سازمان به نیابت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر ۱۲۰۰ صندوق قرضالحسنه تحت پوشش نظارت میکند.[۹]
تاریخچه
بانک اسلامی ایران به دستور سید روحالله خمینی و به کمک سید محمد بهشتی و مرتضی مطهری در فروردین ۱۳۵۸ تأسیس شد. با صدور اجازه تأسیس بانک اسلامی از طرف رهبر جمهوری اسلامی، اساسنامه بانک با نظر کارشناسان حقوقی و بانکی تدوین و برای تصویب به بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار تسلیم گردید، شورای پول و اعتبار در جلسه مورخ ۱۹/۲/۵۸ اساسنامه بانک اسلامی ایران را به اتفاق آراء تصویب کرد و روزنامهها، از جمله روزنامه اطلاعات در شماره ۱۵۸۵۰ مورخ ۲۰/۲/۵۸ آن را نقل کرد.[۱۰]
تغییر نام از بانک به سازمان اقتصاد
در این هنگام دولت موقت بانکها را ملی اعلام کرد. روحالله خمینی بانک اسلامی را از مصوبه دولت موقت استثناء قرار داد و گفت «بانک اسلامی ملی نمیشود». دولت موقت موافقت کرد بانک اسلامی ایران با اساسنامه مصوبه شورای پول و اعتبار و هدف و موضوع تعیین شده حتی با آرم انتخابی به فعالیت خود ادامه دهد، فقط از کلمه بانک استفاده نکند یعنی تمام عملیات بانکی و اعتباری را با حذف نام بانک انجام دهد و وعده دادند به محض رفع محظورات بانک اسلامی ایران با همان نام به فعالیت بپردازد. بنا بر ملاحظات و وعدهها فقط کلمه «بانک» به عبارت «سازمان اقتصاد» تبدیل شد. به عبارت روشنتر بانک از لحاظ ماهوی به حیات خود ادامه داد ولی از نظر شکلی نقاب سازمان اقتصاد اسلامی ایران را به چهره زد، به عبارت دیگر بانک اسلامی ایران بانکی در قالب سازمان اقتصاد اسلامی است.[۱۱][۱۲]
علاءالدین میرمحمد صادقی، بنیانگذار صندوقهای قرض الحسنه در ایران مؤسس[۱۳][۱۴] و علی اصغر رخ صفت اولین مدیر عامل سازمان اقتصاد اسلامی بود.[۱۵]
فعالیتها
ساماندهی و نظارت بر صندوقهای قرضالحسنه
در سال ۱۳۸۸ پس از تصویب آییننامه اجرایی قانونی بازار غیرمتشکل پولی براساس تفاهمنامهای که میان مدیران بانک مرکزی و سازمان اقتصاد اسلامی امضا و مبادله گردید؛ مقرر شد سازمان کمافیالسابق بر صندوقهای قرضالحسنه کشور نظارت کامل داشته باشد که نتایج عملکرد دقیق سازمان بر صندوقها موجب شد که در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نمایندگان مجلس شورای اسلامی طبق تبصره ذیل ماده ۱۴ صندوقهای قرضالحسنه تحت نظارت سازمان را از نظارت بانک مرکزی مستثنی نمایند.[۱۶][۱۷][۱۸] در حال حاضر بیش از ۲۵۰۰ صندوق قرضالحسنه در ایران وجود دارد که از این تعداد در حدود ۱۲۰۰ صندوق تحت پوشش سازمان اقتصاد اسلامی قرار دارند.[۷]
فعالیت ناسودبر
اکنون سازمان اقتصاد اسلامی ایران با بیش از هزار صندوق قرض الحسنه در سراسر کشور با هدف ترویج و توسعه فرهنگ قرض الحسنه همکاری دارد، ماده ۶۴ اساسنامه این سازمان هدف از تشکیل آن را بیان میدارد که عیناً نقل میشود: «چون هدف از تشکیل سازمان کمک به سالم سازی اقتصاد کشور و خدمت به مردم و تأمین بخشی از نیازهای جامعه است و تحصیل سود مادی مورد نظر صاحبان سهام نمیباشد لذا چنانچه در سال مالی سودی عاید سازمان گردد به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی عادی در جهت تحکیم اهداف و مبانی جمهوری اسلامی به مؤسسات عامالمنفعه تادیه خواهد شد یا به مطالعه و تحقیق در علوم اسلامی و مورد نیاز اختصاص یافته یا به مصارف خیریّه دیگری که صلاح بدانند خواهد رسید لذا سودی به دارندگان سهام سازمان پرداخت نمیشود» و تاکنون از سود حاصله کسری هزینههای صندوقهای قرض الحسنه تأمین شده است.[۱۱][۱۹][۲۰]
منابع
- ↑ "Iran - Oil, Gas, Minerals | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2025-03-21. Retrieved 2025-03-22.
- ↑ «پایهگذار سازمان اقتصاد اسلامی که بود؟ | داستان تلاش برای بانکداری بدون ربا و ترویج قرضالحسنه». همشهری آنلاین. ۲۰۲۵-۰۱-۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
- ↑ «صفحه اصلی». سازمان اقتصاد اسلامی. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۰.
- ↑ 10 (۲۰۱۵-۰۲-۰۸). «پنج درصد از سرمایه صندوقهای قرض الحسنه نزد سازمان اقتصاد اسلامی/سازمان اقتصاد اسلامی در طول سالهای گذشته دیناری سود کسب نکرده است». ایرنا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۵.
- ↑ AGENCY، خبرگزاری صدا و سیما | IRIB NEWS (مهر ۱۳۹۹). «تجلیل سازمان اقتصاد اسلامی از ۱۵ نفر از مدافعان سلامت استان تهران». fa. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۵.
- ↑ «دستاندازی۳۰۰۰میلیاردی سازمان اقتصاداسلامی درمنابع صندوقهای قرض الحسنه». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۵-۰۲-۰۲. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۵.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ایبنا، رسانه مرجع بانک مرکزی (۱۳۹۷). «ترویج فرهنگ قرضالحسنه در کشور الزام است». fa. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
- ↑ «نام سازمان اقتصاد اسلامی، انتخاب عزت سحابی بود». هفته نامه تجارت فردا. ۲۰۱۳-۰۳-۰۸. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۵.
- ↑ «Magiran | روزنامه اعتماد (1391/05/28): به نیابت از بانک مرکزی صورت گرفت: نظارت سازمان اقتصاد اسلامی بر صندوقهای قرض الحسنه». www.magiran.com. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
- ↑ «مرحوم میرمحمد صادقی و داستان تلاشهای او برای بانکداری بدون ربا و ترویج قرضالحسنه». خبرآنلاین. ۲۰۲۵-۰۱-۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۵.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «دربارهٔ ما». سازمان اقتصاد اسلامی ایران. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۰.
- ↑ «سید اصغر رخصفت؛ از اختلاف با دولت بازرگان تا تأسیس سازمان اقتصاد اسلامی». خبرآنلاین. ۲۰۲۳-۰۹-۰۶. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۵.
- ↑ «ماجرای راهاندازی اولین صندوق قرضالحسنه در تهران». خبرآنلاین. ۲۰۲۵-۰۱-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
- ↑ «آگهی تغییرات سازمان اقتصاد اسلامی ایران». www.seei.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۰.
- ↑ «Magiran | روزنامه ایران (1402/06/20): مرد قرض الحسنه ایران». www.magiran.com. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
- ↑ farhikhtegandaily. «استتار پولشویی به اسم صندوقهای قرضالحسنه». فرهیختگان آنلاین. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
- ↑ «پولشویی در صندوقهای قرضالحسنه را قبول نداریم». فرهیختگان آنلاین. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲. کاراکتر soft hyphen character در
|نشانی=در موقعیت 96 (کمک) - ↑ فراز، روزنامه اینترنتی (۱۴۰۳). «مشهد چطور پایتخت پولشویی ایران شد؟». fa. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
- ↑ «صندوقهای قرض الحسنه همکار با سازمان اقتصاد اسلامی مجوز 1 ساله گرفتند - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۰.
- ↑ borna.news. «صدور مجوز فعالیت یک ساله صندوقهای قرض الحسنه همکار با سازمان اقتصاد اسلامی ایران». fa. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۵.