بئرمعونه

بئرمعونه محلی در نجد است که در سال چهارم هجری، گروهی از صحابه محمد به دعوت مردم نجد اعزام شدند، اما در پی خیانت عامر بن طفیل و اتحاد قبایل اطراف، همگی جز چند تن کشته شدند. این حادثه موجب اندوه شدید پیامبر اسلام شد و او مدتی قبایل مهاجم را نفرین می‌کرد.

رویداد قتل مبلغان اسلام

بئرمعونه نام چاهی یا منطقه‌ای در نجد، میان سرزمین بنی‌عامر و حره بنی‌سلیم است که یکی از حوادث مهم و تلخ تاریخ صدر اسلام در آن روی داد. در سال چهارم هجری، عامر بن مالک بن جعفر، مشهور به ابوبراء و ملقب به ملاعب‌الأسنه، رئیس قبیله بنی‌عامر بن صعصعه از نجد، به مدینه نزد محمد آمد. پیامبر اسلام او را به اسلام دعوت کرد. وی گرچه اسلام نپذیرفت، اما پیشنهاد داد گروهی از مسلمانان به نجد اعزام شوند تا قوم او را به اسلام دعوت کنند. محمد ابتدا بیم داشت که آنان در امان نباشند، اما ابوبراء تضمین کرد که کسی متعرضشان نخواهد شد. به این ترتیب، حدود هفتاد تن از یاران پیامبر ــ به روایتی چهل نفر ــ از جمله منذر بن عمرو، حرام بن ملحان، سلیم بن ملحان، حارث بن صمه، عامر بن فهیره، نافع بن بدیل و عمرو بن امیه ضمری به سرپرستی منذر بن عمرو اعزام شدند. آنان در کنار چاه بئرمعونه فرود آمدند و پس از سپردن نامه پیامبر اسلام به حرام بن ملحان، او مأمور شد نامه را به عامر بن طفیل، از بزرگان بنی‌عامر، برساند. عامر از پذیرش نامه خودداری کرد و یکی از همراهانش حرام را با نیزه کشت. پس از این واقعه، عامر بن طفیل قبایل سلیم، عصیه، رعل و ذکوان را فراخواند و بر مسلمانان در بئرمعونه حمله بردند. همه یاران محمد کشته شدند، و تنها، کعب بن زید که به شدت زخمی شده و بعدها در جنگ خندق کشته شد، زنده ماند و خود را مدینه رساند. در این واقعه، عمرو بن امیه اسیر شد، ولی به دلیل وابستگی به قبیله مضر آزاد گردید. در مسیر بازگشت، او دو تن از بنی‌عامر را ــ که در امان پیامبر اسلام بودند و وی از این امر آگاه نبود ــ کشت. پیامبر پس از آگاهی از این موضوع خون‌بهای آنان را پرداخت. این واقعه اندوه بسیاری برای پیامبر به همراه داشت و گفته‌اند او به مدت یک ماه یا چهل روز در نمازهای خود قبایل رعل، ذکوان و عصیه را نفرین می‌کرد.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «بئرمعونه». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.