عبدالله جوادی آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
== تولد و تحصیلات ==
== تولد و تحصیلات ==
عبدالله جوادی آملی در سال 1312 شمسی در [https://www.otaghak.com/blog/about-amol/ آمل] استان [https://www.jadvalyab.ir/blog/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%84-%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84/ مازندران] در خانواده‌ای روحانی و مبلغ احکام و معارف الهی متولد شد. پس از تحصیلات ابتدایی در زادگاهش و ورود به [[حوزه علمیه آمل]] در سال 1325 شمسی، علوم حوزوی مقدماتی و متوسط را نزد پدر و دیگر اساتید بزرگ فرا گرفت. در سال 1329 شمسی به [[تهران]] رفت و پنج سال در مدرسه مروی به تحصیل علوم دینی و علوم عقلی و علوم عرفانی به همراه تدریس پرداخت. سپس در سال 1334 شمسی به [[حوزه علمیه قم]] رفت و در محضر استادانی مانند [[خمینی]] و [[علامه طباطبایی|طباطبایی]] دروس تخصصی را فرا گرفت. او بیش از 60 سال به تدریس علوم اسلامی، به ویژه تفسیر قرآن، مشغول بوده و از سال 1355 شمسی تدریس تفسیر را آغاز کرده است.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=javadi.esra.ir|نشانی=https://javadi.esra.ir/fa/w/8324911|عنوان=زندگینامه آیت الله العظمی جوادی آملی حفظه الله|نویسنده=سایت اسرا|تاریخ=22 دی 1403|تاریخ بازبینی=17 شهریور 1404}}</ref>
عبدالله جوادی آملی در سال ۱۳۱۲ شمسی در [https://www.otaghak.com/blog/about-amol/ آمل] استان [https://www.jadvalyab.ir/blog/اسامی-شهرهای-استان-مازندران-در-حل-جدول/ مازندران] در خانواده‌ای روحانی و مبلغ احکام و معارف الهی متولد شد. پس از تحصیلات ابتدایی در زادگاهش و ورود به [[حوزه علمیه آمل]] در سال ۱۳۲۵ شمسی، علوم حوزوی مقدماتی و متوسط را نزد پدر و دیگر اساتید بزرگ فرا گرفت. در سال ۱۳۲۹ شمسی به [[تهران]] رفت و پنج سال در مدرسه مروی به تحصیل علوم دینی و علوم عقلی و علوم عرفانی به همراه تدریس پرداخت. سپس در سال ۱۳۳۴ شمسی به [[حوزه علمیه قم]] رفت و در محضر استادانی مانند [[خمینی]] و [[علامه طباطبایی|طباطبایی]] دروس تخصصی را فرا گرفت. او بیش از ۶۰ سال به تدریس علوم اسلامی، به ویژه تفسیر قرآن، مشغول بوده و از سال ۱۳۵۵ شمسی تدریس تفسیر را آغاز کرده است.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=javadi.esra.ir|نشانی=https://javadi.esra.ir/fa/w/8324911|عنوان=زندگینامه آیت الله العظمی جوادی آملی حفظه الله|نویسنده=سایت اسرا|تاریخ=22 دی 1403|تاریخ بازبینی=17 شهریور 1404}}</ref>


== روش و سلوک علمی ==
== روش و سلوک علمی ==
اثر هر مؤلف آیینهٴ اخلاق علمی اوست و آثار علمی جوادی آملی نیز مظهر مكارم و معالی اخلاق علمی اوست كه در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
اثر هر مؤلف آیینهٔ اخلاق علمی اوست و آثار علمی جوادی آملی نیز مظهر مکارم و معالی اخلاق علمی اوست که در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:


1. '''آزاد اندیشی علمی:''' آزاداندیشی علمی جوادی املی را در نقد و ارزیابی مباحث عقلی صاحبان مكاتب فلسفی و عرفانی و اندیشه‌های تفسیری مفسرانی مانند [[شیخ طوسی]]، [[صدرالمتألهین شیرازی]]، [[محی الدین عربی]] و [[محمود آلوسی]] و ... می‌توان دید.  
# '''آزاداندیشی علمی:''' آزاداندیشی علمی جوادی املی را در نقد و ارزیابی مباحث عقلی صاحبان مکاتب فلسفی و عرفانی و اندیشه‌های تفسیری مفسرانی مانند [[شیخ طوسی]]، [[صدرالمتألهین شیرازی]]، [[محی الدین عربی]] و [[محمود آلوسی]] و می‌توان دید.
 
# '''جامع نگری علمی''': جامعیت علمی و بهره‌مندی فراوان ایشان از علوم گوناگون اسلامی به ویژه علوم ادبی و بلاغی، منطق و فلسفه و کلام و عرفان، اصول و فقه و تفسیر و حدیث موجب شده تا در بررسی هر مسئله و مبحث از مسائل و مباحث علمی از یکسونگری پرهیز شده، با نگاهی جامع به نقد و ارزیابی و تحلیل علمی دربارهٔ آن بپردازد.
2. '''جامع نگری علمی''': جامعیت علمی و بهره مندی فراوان ایشان از علوم گوناگون اسلامی به ویژه علوم ادبی و بلاغی، منطق و فلسفه و كلام و عرفان، اصول و فقه و تفسیر و حدیث موجب شده تا در بررسی هر مسئله و مبحث از مسائل و مباحث علمی از یكسونگری پرهیز شده، با نگاهی جامع به نقد و ارزیابی و تحلیل علمی دربارهٴ آن بپردازد.
# '''سعه صدر علمی''': این ویژگی، در برخورد با اندیشه‌ها، مکاتب و سوال‌های دیگران باعث شد تا هم در مجلس درس او جمع فراوانی حاضر شوند و هم آثار او جایگاه خوبی برای طرح اشکالات و شبهات معارف و احکام قرآنی باشد.
 
# '''روشمندی در استنباط علمی''': از بزرگ‌ترین شاخصه‌های جوادی آملی «روشمندی» است که از جلوه‌های سلوک علمی اوست. او در [[کتاب تسنیم]] بدون دخالت ذوق و سلیقه و با استحسانات عقلی و عرفی محکم بر اساس شناخت قرآن به آن می‌پردازد.
3. '''سعه صدر علمی''': این ویژگی، در برخورد با اندیشه ها، مكاتب و سوال های دیگران باعث شد تا هم در مجلس درس او جمع فراوانی حاضر شوند و هم آثار او جایگاه خوبی برای طرح اشكالات و شبهات معارف و احكام قرآنی باشد.
# '''مخاطبْ محوری در تعلیم''': او همراه توجه به نیازهای علمی و سطح فهم و اندیشه مخاطب دارد.
 
# '''قدرشناسی از استادان و پیشگامان''': جوادی آملی در جای جای آثار خود از پیشگامان دانش‌های گوناگون اسلامی از جمله تفسیر و علوم قرآن و میراث گرانقدر آنان قدردانی کرده است. از جمله، استاد خود [[علامه طباطبایی|طباطبایی]] را بارها به عظمت ستوده است.
4. '''روشمندی در استنباط علمی''': از بزرگ‌ترین شاخصه‌های جوادی آملی «روشمندی» است كه از جلوه‌های سلوک علمی اوست. او در [[کتاب تسنیم]] بدون دخالت ذوق و سلیقه و با استحسانات عقلی و عرفی محكم بر اساس شناخت قرآن به آن می‌پردازد.
۸. '''رعایت ادب و انصاف در نقد''': جوادی آملی در آثار گوناگون علمی خود هم به نقد نظرات دانشمندان گذشته پرداخته و هم دیدگاه‌های معاصران را نقد می‌کند؛ امّا همواره عفت قلم و نزاهت نوشتار را رعایت کرده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=سایت اسراء|تاریخ=22 دی 1403|وبگاه=javadi.esra.ir|نشانی=https://javadi.esra.ir/fa/w/8324911|عنوان=زندگینامه آیت الله العظمی جوادی آملی حفظه الله|تاریخ بازبینی=17 شهریور 1404}}</ref>
 
6. '''مخاطبْ محوری در تعلیم''': او همراه توجه به نیازهای علمی و سطح فهم و اندیشه مخاطب دارد.  
 
7. '''قدرشناسی از استادان و پیشگامان''': جوادی آملی در جای جای آثار خود از پیشگامان دانش‌های گوناگون اسلامی از جمله تفسیر و علوم قرآن و میراث گرانقدر آنان قدردانی كرده است. از جمله، استاد خود [[علامه طباطبایی|طباطبایی]] را بارها به عظمت ستوده است.
 
8. '''رعایت ادب و انصاف در نقد''': جوادی آملی در آثار گوناگون علمی خود هم به نقد نظرات دانشمندان گذشته پرداخته و هم دیدگاه‌های معاصران را نقد می کند؛ امّا همواره عفت قلم و نزاهت نوشتار را رعایت كرده  است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=سایت اسراء|تاریخ=22 دی 1403|وبگاه=javadi.esra.ir|نشانی=https://javadi.esra.ir/fa/w/8324911|عنوان=زندگینامه آیت الله العظمی جوادی آملی حفظه الله|تاریخ بازبینی=17 شهریور 1404}}</ref>


== آثار علمی ==
== آثار علمی ==
جوادی آملی آثار علمی بسیاری در علوم مختلف از جمله تفسیر،‌ کلام و فلسفه نوشته است. برخی از آثار او عبارتند از:  
جوادی آملی آثار علمی بسیاری در علوم مختلف از جمله تفسیر، کلام و فلسفه نوشته است. برخی از آثار او عبارتند از:


1ـ تسنيم‌، تفسير قرآن‌ كريم‌
۱ـ تسنیم، تفسیر قرآن کریم


2ـ تفسير موضوعي‌ قرآن‌ كريم‌
۲ـ تفسیر موضوعی قرآن کریم


3ـ رحيق‌ مختوم‌
۳ـ رحیق مختوم


4ـ ولايت‌ فقيه‌
۴ـ ولایت فقیه


عصاره خلقت‌، درباره‌ امام‌ زمان‌ (عج‌)
۵ـ عصاره خلقت، دربارهٔ امام زمان (عج)


6ـ عيد ولايت‌
۶ـ عید ولایت


7ـ ولايت‌ در قرآن‌
۷ـ ولایت در قرآن


8ـ ولايت‌ علوی
۸ـ ولایت علوی


9ـ تجلّي‌ ولايت‌
۹ـ تجلّی ولایت


10ـ حكمت‌ علوی
۱۰ـ حکمت علوی


11ـ ظهور ولايت‌
۱۱ـ ظهور ولایت


12ـ دنياشناسی‌ و دنياگرايي‌ در نهج‌ البلاغه‌
۱۲ـ دنیاشناسی و دنیاگرایی در نهج البلاغه


13ـ علی‌ (ع‌) مظهر اسمايی حسنای الهی
۱۳ـ علی (ع) مظهر اسمایی حسنای الهی


14ـ وحدت‌ جوامع‌ در نهج‌ البلاغه‌
۱۴ـ وحدت جوامع در نهج البلاغه


15ـ حيات‌ عارفانه‌ امام‌ علی‌ (ع‌)
۱۵ـ حیات عارفانه امام علی (ع)


16ـ انتظار بشر از دين‌
۱۶ـ انتظار بشر از دین


17ـ بنيان‌ مرصوص‌ امام‌ خمينی‌ (س)
۱۷ـ بنیان مرصوص امام خمینی (س)


8ـ شريعت‌ در آينه‌ معرفت‌
۸ـ شریعت در آینه معرفت


19ـ زن‌ در آينه‌ جلال‌ و جمال‌
۱۹ـ زن در آینه جلال و جمال


20ـ حماسه‌ و عرفان‌
۲۰ـ حماسه و عرفان


21ـ صهبای‌ حج‌
۲۱ـ صهبای حج


22ـ فلسفة‌ حقوق‌ بشر
۲۲ـ فلسفة حقوق بشر


23ـ تبيين‌ براهين‌ اثبات‌ خدا
۲۳ـ تبیین براهین اثبات خدا


24ـ حكمت‌ نظری‌ و عمل‌ در نهج‌ البلاغه‌
۲۴ـ حکمت نظری و عمل در نهج البلاغه


25ـ مراثي‌ اهل‌ بيت‌
۲۵ـ مراثی اهل بیت


26ـ حكمت‌ و عبادات‌
۲۶ـ حکمت و عبادات


27ـ گنجور عشق‌
۲۷ـ گنجور عشق


28ـ كتاب‌ الخُمس‌
۲۸ـ کتاب الخُمس


29ـ اسرار الصلوه  
۲۹ـ اسرار الصلوه


30ـ علی بن‌ موسی‌ الرضا (ع‌) و القرآن‌ كريم‌
۳۰ـ علی بن موسی الرضا (ع) و القرآن کریم


31ـ علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا و الفلسفة‌ الالهيّة‌
۳۱ـ علی بن موسی الرضا و الفلسفة الالهیّة


32ـ كتاب‌ الحجّ<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=سایت نورلایب|وبگاه=noorlib.ir|نشانی=http://noorlib.ir/author/21/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87|عنوان=جوادی آملی، عبدالله|تاریخ بازبینی=17 شهریور 1404}}</ref>
۳۲ـ کتاب الحجّ<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=سایت نورلایب|وبگاه=noorlib.ir|نشانی=http://noorlib.ir/author/21/جوادی-آملی-عبدالله|عنوان=جوادی آملی، عبدالله|تاریخ بازبینی=17 شهریور 1404}}</ref>


بسياری‌ از كتب‌ نيز تا كنون‌ منتشر نشده‌ و مؤسسه‌ [https://esra.ir/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF اسراء] سرگرم‌ تدوين‌ و چاپ‌ آن‌ است‌.
بسیاری از کتب نیز تا کنون منتشر نشده و مؤسسه [https://esra.ir/درباره-بنیاد اسراء] سرگرم تدوین و چاپ آن است.


== فهرست منابع ==
== فهرست منابع ==
<references responsive="0" />
<references responsive="0"/>

نسخهٔ ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۴:۴۷

تولد و تحصیلات

عبدالله جوادی آملی در سال ۱۳۱۲ شمسی در آمل استان مازندران در خانواده‌ای روحانی و مبلغ احکام و معارف الهی متولد شد. پس از تحصیلات ابتدایی در زادگاهش و ورود به حوزه علمیه آمل در سال ۱۳۲۵ شمسی، علوم حوزوی مقدماتی و متوسط را نزد پدر و دیگر اساتید بزرگ فرا گرفت. در سال ۱۳۲۹ شمسی به تهران رفت و پنج سال در مدرسه مروی به تحصیل علوم دینی و علوم عقلی و علوم عرفانی به همراه تدریس پرداخت. سپس در سال ۱۳۳۴ شمسی به حوزه علمیه قم رفت و در محضر استادانی مانند خمینی و طباطبایی دروس تخصصی را فرا گرفت. او بیش از ۶۰ سال به تدریس علوم اسلامی، به ویژه تفسیر قرآن، مشغول بوده و از سال ۱۳۵۵ شمسی تدریس تفسیر را آغاز کرده است.[۱]

روش و سلوک علمی

اثر هر مؤلف آیینهٔ اخلاق علمی اوست و آثار علمی جوادی آملی نیز مظهر مکارم و معالی اخلاق علمی اوست که در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

  1. آزاداندیشی علمی: آزاداندیشی علمی جوادی املی را در نقد و ارزیابی مباحث عقلی صاحبان مکاتب فلسفی و عرفانی و اندیشه‌های تفسیری مفسرانی مانند شیخ طوسی، صدرالمتألهین شیرازی، محی الدین عربی و محمود آلوسی و … می‌توان دید.
  2. جامع نگری علمی: جامعیت علمی و بهره‌مندی فراوان ایشان از علوم گوناگون اسلامی به ویژه علوم ادبی و بلاغی، منطق و فلسفه و کلام و عرفان، اصول و فقه و تفسیر و حدیث موجب شده تا در بررسی هر مسئله و مبحث از مسائل و مباحث علمی از یکسونگری پرهیز شده، با نگاهی جامع به نقد و ارزیابی و تحلیل علمی دربارهٔ آن بپردازد.
  3. سعه صدر علمی: این ویژگی، در برخورد با اندیشه‌ها، مکاتب و سوال‌های دیگران باعث شد تا هم در مجلس درس او جمع فراوانی حاضر شوند و هم آثار او جایگاه خوبی برای طرح اشکالات و شبهات معارف و احکام قرآنی باشد.
  4. روشمندی در استنباط علمی: از بزرگ‌ترین شاخصه‌های جوادی آملی «روشمندی» است که از جلوه‌های سلوک علمی اوست. او در کتاب تسنیم بدون دخالت ذوق و سلیقه و با استحسانات عقلی و عرفی محکم بر اساس شناخت قرآن به آن می‌پردازد.
  5. مخاطبْ محوری در تعلیم: او همراه توجه به نیازهای علمی و سطح فهم و اندیشه مخاطب دارد.
  6. قدرشناسی از استادان و پیشگامان: جوادی آملی در جای جای آثار خود از پیشگامان دانش‌های گوناگون اسلامی از جمله تفسیر و علوم قرآن و میراث گرانقدر آنان قدردانی کرده است. از جمله، استاد خود طباطبایی را بارها به عظمت ستوده است.

۸. رعایت ادب و انصاف در نقد: جوادی آملی در آثار گوناگون علمی خود هم به نقد نظرات دانشمندان گذشته پرداخته و هم دیدگاه‌های معاصران را نقد می‌کند؛ امّا همواره عفت قلم و نزاهت نوشتار را رعایت کرده است.[۲]

آثار علمی

جوادی آملی آثار علمی بسیاری در علوم مختلف از جمله تفسیر، کلام و فلسفه نوشته است. برخی از آثار او عبارتند از:

۱ـ تسنیم، تفسیر قرآن کریم

۲ـ تفسیر موضوعی قرآن کریم

۳ـ رحیق مختوم

۴ـ ولایت فقیه

۵ـ عصاره خلقت، دربارهٔ امام زمان (عج)

۶ـ عید ولایت

۷ـ ولایت در قرآن

۸ـ ولایت علوی

۹ـ تجلّی ولایت

۱۰ـ حکمت علوی

۱۱ـ ظهور ولایت

۱۲ـ دنیاشناسی و دنیاگرایی در نهج البلاغه

۱۳ـ علی (ع) مظهر اسمایی حسنای الهی

۱۴ـ وحدت جوامع در نهج البلاغه

۱۵ـ حیات عارفانه امام علی (ع)

۱۶ـ انتظار بشر از دین

۱۷ـ بنیان مرصوص امام خمینی (س)

۸ـ شریعت در آینه معرفت

۱۹ـ زن در آینه جلال و جمال

۲۰ـ حماسه و عرفان

۲۱ـ صهبای حج

۲۲ـ فلسفة حقوق بشر

۲۳ـ تبیین براهین اثبات خدا

۲۴ـ حکمت نظری و عمل در نهج البلاغه

۲۵ـ مراثی اهل بیت

۲۶ـ حکمت و عبادات

۲۷ـ گنجور عشق

۲۸ـ کتاب الخُمس

۲۹ـ اسرار الصلوه

۳۰ـ علی بن موسی الرضا (ع) و القرآن کریم

۳۱ـ علی بن موسی الرضا و الفلسفة الالهیّة

۳۲ـ کتاب الحجّ[۳]

بسیاری از کتب نیز تا کنون منتشر نشده و مؤسسه اسراء سرگرم تدوین و چاپ آن است.

فهرست منابع

  1. سایت اسرا (۲۲ دی ۱۴۰۳). «زندگینامه آیت الله العظمی جوادی آملی حفظه الله». javadi.esra.ir. دریافت‌شده در ۱۷ شهریور ۱۴۰۴.
  2. سایت اسراء (۲۲ دی ۱۴۰۳). «زندگینامه آیت الله العظمی جوادی آملی حفظه الله». javadi.esra.ir. دریافت‌شده در ۱۷ شهریور ۱۴۰۴.
  3. سایت نورلایب. «جوادی آملی، عبدالله». noorlib.ir. دریافت‌شده در ۱۷ شهریور ۱۴۰۴.