قسم

سوگند یا قسم، عبارتی است برای الزام کردن یا اثبات کردن چیزی بر آدمی.

تعریف لغوی و اصطلاحی

«قَسَم»، در عربى از ريشه «ق س م» به معناى بهره، سهم و نصيب است. این کلمه به قسامه برمی گردد و به هر قسمی اطلاق می شود. به گفته شناخت‌نامه قرآن، سوگند آن است كه خبر يا انشاء را به موجودى با شرافت و آبرومند، به جهت ارج و اعتبار آن، پيوند زنيم و مقيّد سازيم.

سوگند در قرآن

در قرآن، نود و سه قسم ذكر شده، كه اين سوگندها در حدود چهل سوره قرآن پراكنده است. با وجود اینکه در تعالیم اسلامی، به شدت از قسم خوردن نهی شده است، اما قسم در قرآن پر تکرار است. در همین خصوص، منابع اسلامی در توجیه پر تکرار بودن سوگندها در قرآن دو استدلال کلی آورده‌اند:

• همه مسائل در یک سطح نيست، برخى مهم است و برخى مهمتر. همان‌گونه كه تمام واجبات در يك حدّ و اندازه نيستند.
• دومين فلسفه قسم‌هاى خداوند، بيان اهميّت و ارزش موجوداتى است كه به آنها سوگند ياد كرده است.