استجابت دعا: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
= استجابت دعا =
= استجابت دعا =


== تعریف لغوی دعا : دعا در لغت به معانی؛ خواندن، درخواست انجام کار و حاجت خواستن است.تعریف اصطلاحی: به معنای روی آوردن به خداوند و با حالت خضوع از او درخواست کردن، است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/113583/%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B9%D8%A7|عنوان=چیستی دعا|تاریخ=۱۳۹۷}}</ref> ==
== در لغت، «دعا» به معنای خواندن خدا و درخواست حاجت از او برای خود یا دیگران آمده است. برخی آن را گفتاری انشایی همراه با اظهار نیاز و خضوع دانسته‌اند. در متون دینی نیز، دعا به‌عنوان درخواست تحقق اموری معرفی می‌شود که از توان انسان خارج است و تنها از سوی خداوند قادر متعال امکان‌پذیر است.<ref>{{پک|دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم    جلد : 49  صفحه : 9|۱۳۷۱|ک=نشریه حوزه|ج=۴۹|ص=۹}}</ref> ==
شرایط استجابت
استجابت دعا در نگاه اسلام، پدیده‌ای مشروط و دارای قواعد است و صرفاً با طلب زبانی محقق نمی‌شود. شرایطی که در منابع دینی برای استجابت دعا ذکر شده‌اند، عبارتند از:


• ​خلوص نیت: دعا باید از عمق وجود و با نیتی خالصانه برای خدا باشد. امام صادق(ع) در حدیثی می‌فرمایند: اِذا اَرادَ اَحَدُكُمْ اَنْ يُسْتَجابَ لَهُ فَلْيُطَيِّبْ كَسْبَهُ وَ لْيَخْرُجْ مِنْ مَظالِمِ النّاسِ، وَ اِنَّ اللّه َ لايَرْفَعُ اِلَيْهِ دُعاءُ عَبْدٍ وَ فى بَطْنِهِ حَرامٌ اَوْ عِنْدَهُ مَظْلَمَةٌ لاَِحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ؛ <ref>{{پک|مجلسی|۱۳۱۵|ک=بحار الانوار|ج=۹۳|ص=۳۲۱}}</ref>هر كس بخواهد دعايش مستجاب شود، بايد كسب خود را حلال كند و حقّ مردم را بپردازد. دعاى هيچ بنده اى كه مال حرام در شكمش باشد يا حق كسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمى رود
== عوامل عدم استجابت ==


• تلاش و عمل: دعا نباید جایگزین تلاش و کوشش انسان باشد. پیامبر اسلام(ص) در روایتی فرموده‌اند: "الدَّاعي بلا عَمَلٍ كالرّامِي بِلاَ وَتَرٍ"<ref>{{پک|مجلسی|۱۳۱۵|ک=بحارالانوار|ج=۱۷|ص=۳۱۲}}</ref> (دعاکننده بدون عمل، مانند تیراندازی است که تیر او کمان ندارد).


• ​دوری از گناه: گناه، مانعی برای استجابت دعا است. امیرالمؤمنین علی(ع) در دعای کمیل می‌فرمایند: "اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعاء" (خدایا! آن گناهانی را که مانع استجابت دعا می‌شوند، ببخش).
گرچه دعا از دیدگاه اسلام، خود توفیقی الهی و فرصتی ارزشمند برای ارتباط با خداوند است، اما در روایات به عواملی اشاره شده که مانع اجابت آن می‌شود. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:


• ​استفاده از لقمه حلال: لقمه حرام و مال شبهه‌ناک، اثری مخرب بر روح و روان انسان دارد و مانع استجابت دعا می‌شود. پیامبر(ص) فرموده‌اند: "من اکل لقمة حراماً لم یستجب له دعوة اربعین صباحاً" <ref>{{پک|مجلسی|۱۳۱۵|ک=بحارالانوار|ج=۶۶|ص=۳۱۳}}</ref>(کسی که لقمه‌ای حرام بخورد، دعایش تا چهل روز مستجاب نمی‌شود).
1. ترک تلاش و اکتفا به دعا: دعا جایگزین کوشش و تلاش انسان نیست. امام صادق(ع) فرمود: کسی که در خانه بنشیند و تنها بگوید «خدایا، روزی‌ام ده» به او گفته می‌شود: آیا راه کسب روزی را برایت قرار ندادم؟
 
2. گناه و آلودگی‌های اخلاقی: گناهان موجب بسته شدن راه دعا می‌شوند. امام علی(ع) فرموده است: «چگونه دعای شما مستجاب شود، در حالی که راه‌های آن را بسته‌اید! اعمالتان را اصلاح کنید تا دعایتان به اجابت برسد». در برخی روایات، عقوق والدین، نفاق، تأخیر نماز از وقت، ترک صدقه و بدزبانی نیز در شمار این موانع ذکر شده است.
 
3. دعا بر ضد مؤمنان: نفرین بی‌دلیل و ظالمانه بر ضد مؤمن یا دوست، مانع استجابت دعا است.
 
4. محدود کردن دعا به زمان سختی‌ها: اگر انسان فقط در گرفتاری‌ها دعا کند و در آسایش خدا را فراموش نماید، ممکن است دعایش مستجاب نشود. روایات توصیه کرده‌اند در زمان آرامش نیز دعا و یاد خدا فراموش نشود.
 
5. غذای حرام و ناپاک: استفاده از مال یا غذای حرام مانع استجابت دعا است. پیامبر(ص) فرمود: «بدنت را از لقمه حرام پاک گردان تا دعایت مستجاب شود.<ref>{{پک|مكارم شيرازى|۱۳۹۰|ک=كليات مفاتيح نوين|ج=۱|ص=۲۴}}</ref>
 
 
 
 
== منابع ==
<references responsive="0" />
<references responsive="0" />


== منابع ==
== منابع ==


* {{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|عنوان کتاب=بحارالانوار|سال=۱۳۱۵|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=نشریه حوزه|تاریخ=۱۳۷۱|پیوند=https://lib.eshia.ir/10253/49/9/%D8%AF%D8%B9%D8%A7|نام=دفتر تبلیغات اسلامی|نام خانوادگی=حوزه علمیه قم|مکان=قم}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|سال=۱۳۱۵|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=كليات مفاتيح نوين|سال=۱۳۹۰|پیوند=https://lib.eshia.ir/10298/1/13|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=مدرسه الامام على بن ابى طالب( ع)}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|تاریخ=۱۳۱۵|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی}}
[[رده:دعا در اسلام]]
[[رده:دعا در اسلام]]
[[رده:دعاهای شیعه دوازده‌امامی]]
[[رده:دعاهای شیعه دوازده‌امامی]]
[[رده:دعا]]
[[رده:دعا]]

نسخهٔ ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۶:۱۸

استجابت دعا

در لغت، «دعا» به معنای خواندن خدا و درخواست حاجت از او برای خود یا دیگران آمده است. برخی آن را گفتاری انشایی همراه با اظهار نیاز و خضوع دانسته‌اند. در متون دینی نیز، دعا به‌عنوان درخواست تحقق اموری معرفی می‌شود که از توان انسان خارج است و تنها از سوی خداوند قادر متعال امکان‌پذیر است.[۱]

عوامل عدم استجابت

گرچه دعا از دیدگاه اسلام، خود توفیقی الهی و فرصتی ارزشمند برای ارتباط با خداوند است، اما در روایات به عواملی اشاره شده که مانع اجابت آن می‌شود. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:

1. ترک تلاش و اکتفا به دعا: دعا جایگزین کوشش و تلاش انسان نیست. امام صادق(ع) فرمود: کسی که در خانه بنشیند و تنها بگوید «خدایا، روزی‌ام ده» به او گفته می‌شود: آیا راه کسب روزی را برایت قرار ندادم؟

2. گناه و آلودگی‌های اخلاقی: گناهان موجب بسته شدن راه دعا می‌شوند. امام علی(ع) فرموده است: «چگونه دعای شما مستجاب شود، در حالی که راه‌های آن را بسته‌اید! اعمالتان را اصلاح کنید تا دعایتان به اجابت برسد». در برخی روایات، عقوق والدین، نفاق، تأخیر نماز از وقت، ترک صدقه و بدزبانی نیز در شمار این موانع ذکر شده است.

3. دعا بر ضد مؤمنان: نفرین بی‌دلیل و ظالمانه بر ضد مؤمن یا دوست، مانع استجابت دعا است.

4. محدود کردن دعا به زمان سختی‌ها: اگر انسان فقط در گرفتاری‌ها دعا کند و در آسایش خدا را فراموش نماید، ممکن است دعایش مستجاب نشود. روایات توصیه کرده‌اند در زمان آرامش نیز دعا و یاد خدا فراموش نشود.

5. غذای حرام و ناپاک: استفاده از مال یا غذای حرام مانع استجابت دعا است. پیامبر(ص) فرمود: «بدنت را از لقمه حرام پاک گردان تا دعایت مستجاب شود.[۲]



منابع

  1. ↑ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم جلد : 49 صفحه : 9، نشریه حوزه، ۴۹:‎ ۹.
  2. ↑ مكارم شيرازى، كليات مفاتيح نوين، ۱:‎ ۲۴.

منابع

  • حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۷۱). نشریه حوزه. قم.
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۹۰). كليات مفاتيح نوين. مدرسه الامام على بن ابى طالب( ع).
برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=استجابت_دعا&oldid=151388»