حسن خلق

حسن خلق به عنوان یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین فضایل اخلاقی در دین اسلام، نقش بسزایی در روابط انسانی و تعاملات اجتماعی دارد. این ویژگی نه تنها به فرد کمک می‌کند تا در جامعه‌ای سالم و محبت‌آمیز زندگی کند، بلکه به تقویت پیوندهای اجتماعی و ایجاد فضایی پر از محبت و دوستی نیز می‌انجامد.

تعریف اصطلاحی

حسن خلق اصطلاحی اخلاقی به معنای خوی خوش و اخلاق و برخورد نیکو با دیگران و از فضایل اخلاقی که در روایات معصومین ستایش شده است. دین اسلام، همواره پیروان خود را به نرمخویی و ملایمت در رفتار با دیگران دعوت می کند و آنان را از درشتی و تندخویی باز می دارد. پیامبر اسلام محبوب‌ترین مردم در پیشگاه خداوند متعال را خوش‌اخلاق‌ترین آنان معرفی می‌کند: «أحبكم الى الله أحسنكم اخلاق».

از امام صادق درباره حسن خلق پرسیدند، ایشان فرمودند: «حسن خلق آن است که رفتار خود را آمیخته با نرمش و محبت کنی و با چهره گشاده برادر مسلمانت را ملاقات نمایی».

ویژگی‌های افراد خوش‌اخلاق

حسن خلق و گشاده رویی از بارزترین صفاتی است که در معاشرت های اجتماعی باعث نفوذ محبت شده و در تأثیر سخن اثری شگفت انگیز دارد. به همین جهت خدای مهربان، پیامبران و سفیران خود را انسان هایی عطوف و نرمخو قرار داد تا بهتر بتوانند در مردم اثر گذارند و آنان را به سوی خود جذب نمایند. کسانی که بهترین اخلاق را دارند، متواضعند و با دیگران الفت می‌گیرند و مردم نیز با آن‌ها الفت می‌گیرند.

عناصر حسن خلق

حسن خلق شامل نرمش و مدارا، گشاده‌رویی، زبان خوب و اظهار محبت می‌شود. حسن خلق موجب محبت و منشأ مروت و جوانمردی است.

پرورش حسن خلق

بدیهی است که خوشرفتاری مؤمنان با یکدیگر، یکی از ارزش های والای اخلاقی به حساب می آید. مسلمانان باید نسبت به عموم امّت، مهربان و دلسوز باشند، با آنان خوشرفتاری نمایند، به کمکشان بشتابند، در غم و شادی مردم سهیم باشند و با چهره ای متبسم، مؤدّب و خوشرویی با آنان رو به رو شوند و از این راه سبب ترویج حسن خلق و پیوند با مردم شوند. به طور طبیعی، برخی افراد خوش‌اخلاقند و برخی با تمرین می‌توانند حسن خلق را در خود زنده کنند.

عواقب بداخلاقی

در مقابل، بداخلاقی مذموم است و زشت‌خویی مانع از پذیرش توبه می‌شود؛ زیرا بدخلق به گناهی بدتر از گذشته دچار می‌شود.