قاعده لطف: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
خط ۳: خط ۳:


== تعریف لغوی قاعده لطف ==
== تعریف لغوی قاعده لطف ==
واژه لطف در لغت به معناي رِفق و مدارا، قرب و نزدیکی، عنایت و مهربانی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=|عنوان کتاب=قاموس قرآن،|سال=1368|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=قرشی بنایی|ناشر=دارالكتب الاسلاميه|جلد=2|صفحه=190|مکان=تهران}}</ref>
واژه لطف در لغت به معناي رِفق و مدارا، قرب و نزدیکی، عنایت و مهربانی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قاموس قرآن،|عنوان کتاب=قاموس قرآن،|سال=1368|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=قرشی بنایی|ناشر=دارالكتب الاسلاميه|جلد=2|صفحه=190|مکان=تهران}}</ref>


== تعریف اصطلاحی قاعده لطف ==
== تعریف اصطلاحی قاعده لطف ==
در اصطلاح کلامی، لطف از صفات فعل الهی و به معناي عنایت خاص خداوند در تسهیل امور بندگان جهت انجام تکالیف دینی و رشد و کمال آنان است؛ بدین معنا که خداوند آنچه مایه گرایش مکلفان به طاعت و دوري گزیدن آنان از معصیت است، در حق آنان افاضه می فرماید تا زمینه اطاعت پذیري آگاهانه و اختیاري بندگان از دستورات الهی و دوري آنان از معصیت او فراهم گردد و به قرب و کمال نائل شوند. متکلمان چنین لطفی را مقتضاي عدل و حکمت الهی دانسته و آن را از ناحیه خداوند واجب می شمارند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=|عنوان کتاب=امام حی غائب|سال=1397|نام=قنبرعلی|نام خانوادگی=صمدی|ناشر=موسسه بنياد فرهنگي مهدي موعود (عج)|صفحه=42|مکان=قم}}</ref>
در اصطلاح کلامی، لطف از صفات فعل الهی و به معناي عنایت خاص خداوند در تسهیل امور بندگان جهت انجام تکالیف دینی و رشد و کمال آنان است؛ بدین معنا که خداوند آنچه مایه گرایش مکلفان به طاعت و دوري گزیدن آنان از معصیت است، در حق آنان افاضه می فرماید تا زمینه اطاعت پذیري آگاهانه و اختیاري بندگان از دستورات الهی و دوري آنان از معصیت او فراهم گردد و به قرب و کمال نائل شوند. متکلمان چنین لطفی را مقتضاي عدل و حکمت الهی دانسته و آن را از ناحیه خداوند واجب می شمارند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=امام حی غائب|عنوان کتاب=امام حی غائب|سال=1397|نام=قنبرعلی|نام خانوادگی=صمدی|ناشر=موسسه بنياد فرهنگي مهدي موعود (عج)|صفحه=42|مکان=قم}}</ref>


== کلام شیخ مفیددر قاعده لطف ==
== کلام شیخ مفیددر قاعده لطف ==
«اللطف مایقرب المکلف معه الی الطاعه و یبعد عن المعصیه و لا حظ له فی التمکین و لم یبلغ حد الالجاء؛ «لطف، آن است که به سبب آن، مکلف به طاعت نزدیک و از معصیت دور می شود و در قدرت مکلف بر انجام دادن تکلیف، موثر نیست و به مرز اجبار نیز نمی رسد».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=|عنوان کتاب=النكت الاعتقاديه|سال=1413|نام=محمدبن نعمان|نام خانوادگی=العكبري البغدادي.|ناشر=المؤتمرالعالمي لالفيه الشيخ المفيد ‫|صفحه=35|مکان=قم}}</ref>
«اللطف مایقرب المکلف معه الی الطاعه و یبعد عن المعصیه و لا حظ له فی التمکین و لم یبلغ حد الالجاء؛ «لطف، آن است که به سبب آن، مکلف به طاعت نزدیک و از معصیت دور می شود و در قدرت مکلف بر انجام دادن تکلیف، موثر نیست و به مرز اجبار نیز نمی رسد».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=النكت الاعتقاديه|عنوان کتاب=النكت الاعتقاديه|سال=1413|نام=محمدبن نعمان|نام خانوادگی=العكبري البغدادي.|ناشر=المؤتمرالعالمي لالفيه الشيخ المفيد ‫|صفحه=35|مکان=قم}}</ref>
----[1] - محمد بن نعمان،(شیخ مفید)،محقق:رضامختاری، النكت الاعتقاديه ، قم المؤتمرالعالمي لالفيه الشيخ المفيد ۱۴۱۳ق. ‫ص35
----[1] - محمد بن نعمان،(شیخ مفید)،محقق:رضامختاری، النكت الاعتقاديه ، قم المؤتمرالعالمي لالفيه الشيخ المفيد ۱۴۱۳ق. ‫ص35

نسخهٔ ‏۲۱ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۲۷

قاعده لطف وضرورت امام حی

ازمهم ترین دلیل عقلی متکلمان امامیه بر وجوب امامت، می آورند قاعده لطف است. قاعده لطف، یکی از قواعد مهم و اساسی در کلام امامیه و فرقه معتزله می باشد و مسائل کلامی بسیاری بر این قاعده، استوار شده است؛ از جمله وجوب نبوت، عصمت پیامبران، تکالیف شرعی و وعد و وعید. متکلمان امامیه، بر این عقیده اند که امامت نیز از مصادیق و فروع قاعده لطف است.

تعریف لغوی قاعده لطف

واژه لطف در لغت به معناي رِفق و مدارا، قرب و نزدیکی، عنایت و مهربانی[۱]

تعریف اصطلاحی قاعده لطف

در اصطلاح کلامی، لطف از صفات فعل الهی و به معناي عنایت خاص خداوند در تسهیل امور بندگان جهت انجام تکالیف دینی و رشد و کمال آنان است؛ بدین معنا که خداوند آنچه مایه گرایش مکلفان به طاعت و دوري گزیدن آنان از معصیت است، در حق آنان افاضه می فرماید تا زمینه اطاعت پذیري آگاهانه و اختیاري بندگان از دستورات الهی و دوري آنان از معصیت او فراهم گردد و به قرب و کمال نائل شوند. متکلمان چنین لطفی را مقتضاي عدل و حکمت الهی دانسته و آن را از ناحیه خداوند واجب می شمارند.[۲]

کلام شیخ مفیددر قاعده لطف

«اللطف مایقرب المکلف معه الی الطاعه و یبعد عن المعصیه و لا حظ له فی التمکین و لم یبلغ حد الالجاء؛ «لطف، آن است که به سبب آن، مکلف به طاعت نزدیک و از معصیت دور می شود و در قدرت مکلف بر انجام دادن تکلیف، موثر نیست و به مرز اجبار نیز نمی رسد».[۳]


[1] - محمد بن نعمان،(شیخ مفید)،محقق:رضامختاری، النكت الاعتقاديه ، قم المؤتمرالعالمي لالفيه الشيخ المفيد ۱۴۱۳ق. ‫ص35

  1. قرشی بنایی، علی اکبر (۱۳۶۸). قاموس قرآن،. ج. ۲. تهران: دارالكتب الاسلاميه. ص. ۱۹۰.
  2. صمدی، قنبرعلی (۱۳۹۷). امام حی غائب. قم: موسسه بنياد فرهنگي مهدي موعود (عج). ص. ۴۲.
  3. العكبري البغدادي.، محمدبن نعمان (۱۴۱۳). النكت الاعتقاديه. قم: المؤتمرالعالمي لالفيه الشيخ المفيد ‫. ص. ۳۵.