عاد: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | '''{{درشت|قوم عاد؛ بررسی تاریخی ـ قرآنی یک تمدن کهن}}''' | ||
===== ۱. خاستگاه و پیشینه تاریخی قوم عاد ===== | ===== ۱. خاستگاه و پیشینه تاریخی قوم عاد ===== | ||
قوم عاد یکی از اقوام نیرومند [[عربِ باستان]] است که بنابر گزارشهای تاریخی، پس از [[قوم نوح]] در سرزمین «[[اَحقاف]]» میزیستهاند؛ منطقهای میان عمان و یمن یا میان عمان و حضرموت دانسته شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان= | قوم عاد یکی از اقوام نیرومند [[عربِ باستان]] است که بنابر گزارشهای تاریخی، پس از [[قوم نوح]] در سرزمین «[[اَحقاف]]» میزیستهاند؛ منطقهای میان عمان و یمن یا میان عمان و حضرموت دانسته شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قصههای قرآن براساس تفسیر نمونه|سال=1385|نام=حسین|نام خانوادگی=حسینی|جلد=1|صفحه=61}}</ref> برخی نقلها «عاد» را نام شخصی به نام [[عاد بن عوص]] میدانند که این قوم به نام او شهرت یافته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قاموس قرآن|سال=1372|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=قرشی|جلد=5|صفحه=67|مکان=تهران}}</ref> احتمال دیگر آن است که این نام به جدّ بزرگ آنان بازمیگردد. | ||
گروهی از مورخان، واژه | گروهی از مورخان، واژه «عاد» را بر دو قوم متفاوت اطلاق کردهاند: | ||
۱. عاد | ۱. عاد اُولی که در قرآن به آن اشاره شده است: «و اوست که قوم عاد نخستین را هلاک کرد.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن کریم -سوره نجم -50}}</ref> و معمولاً به اقوام بسیار کهن و پیشاتاریخی نسبت داده میشود. | ||
۲. قبیلهای دیگر که در دورههای تاریخی شناختهشده زندگی میکرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان= | ۲. قبیلهای دیگر که در دورههای تاریخی شناختهشده زندگی میکرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قصههای قرآن|نام=حسین|نام خانوادگی=حسینی|صفحه=61}}</ref> | ||
در نسبتدادن قوم هود به یکی از این دو گروه اختلافنظر وجود دارد؛ برخی پژوهشگران عاد | در نسبتدادن قوم هود به یکی از این دو گروه اختلافنظر وجود دارد؛ برخی پژوهشگران عاد اولی را همان قوم هود دانستهاند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=داستانهای قرآن و تاریخ انبیا|سال=1378|نام=حسین|نام خانوادگی=فعال عراقی نژاد|پیوند نویسنده=براساس تفسیر نمونه|جلد=1|صفحه=274}}</ref> | ||
===== ۲. سیمای قوم عاد در قرآن ===== | ===== ۲. سیمای قوم عاد در قرآن ===== | ||
آیات | آیات قرآن، قوم عاد را به عنوان ملتی تنومند، بلندبالا و برخوردار از قدرت سازندگی پیشرفته معرفی میکند؛ مردمی که شهرهایی آباد و اقامتگاههایی محکم و استوار بنا میکردند. خداوند در [[سوره فجر]] میفرماید: | ||
«ایا | «ایا ندانستهای که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ * و[با آن شهر] ارم که دارای کاخهای با عظمت و ساختمانهای بلند بود؟ * همان که مانندش در شهرها ساخته نشده بود».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن کریم -سوره فجر - 6-8}}</ref> | ||
آیا نمیبینی پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ با آن شهر «[[اِرَم]]»، شهری که همانندی برای آن در سرزمینها آفریده نشده بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان= | آیا نمیبینی پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ با آن شهر «[[اِرَم]]»، شهری که همانندی برای آن در سرزمینها آفریده نشده بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=داستانهای قرآن و تاریخ انبیا|نام=حسین|نام خانوادگی=فعال عراقی نژاد|صفحه=275}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه آیات|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی}}</ref> | ||
دربارهٔ واژه «اِرَم» میان [[مفسران]] دو دیدگاه وجود دارد: برخی آن را نام یک شخص یا قبیله میدانند و برخی نام شهری بیمانند که عاد آن را بنا کرده بودند. با توجه به سیاق آیه، نظریه دوم قابل قبولتر است. | |||
«[[عِماد]]» به معنای ستون است. مفسران یا این واژه را اشاره به اندام نیرومند مردان عاد میدانند یا کنایه از ستونهای بزرگ کاخها و بناهای عظیم آنان.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=26|صفحه=452}}</ref>برخی نیز «[[ذات العماد]]» را چنین تفسیر کردهاند که قوم عاد سنگهای عظیم را همچون کوهپارهها جدا میکردند و به صورت ستونهایی برپا میساختند و سپس کاخهای رفیع خود را بر فراز آنها مینهادند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=معانی الخبار|سال=1377|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=شیخ صدوق|پیوند نویسنده=ترجمه عبدالعلی محمدی شاهرودی|جلد=1|صفحه=109|مکان=تهران -دارالکتب اسلامی}}</ref> | «[[عِماد]]» به معنای ستون است. مفسران یا این واژه را اشاره به اندام نیرومند مردان عاد میدانند یا کنایه از ستونهای بزرگ کاخها و بناهای عظیم آنان.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=26|صفحه=452}}</ref>برخی نیز «[[ذات العماد]]» را چنین تفسیر کردهاند که قوم عاد سنگهای عظیم را همچون کوهپارهها جدا میکردند و به صورت ستونهایی برپا میساختند و سپس کاخهای رفیع خود را بر فراز آنها مینهادند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=معانی الخبار|سال=1377|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=شیخ صدوق|پیوند نویسنده=ترجمه عبدالعلی محمدی شاهرودی|جلد=1|صفحه=109|مکان=تهران -دارالکتب اسلامی}}</ref> | ||
===== ۳. باورها، رفتار اجتماعی و انحرافات اعتقادی ===== | ===== ۳. باورها، رفتار اجتماعی و انحرافات اعتقادی ===== | ||
بر اساس گزارش قرآن، قوم عاد کافر، بتپرست و فرمانبردار زمامداران ستمگر بودند. خداوند | بر اساس گزارش قرآن، قوم عاد کافر، بتپرست و فرمانبردار زمامداران ستمگر بودند. خداوند دربارهٔ آنان میفرماید: | ||
«و اینان قوم عاد بودند که آیات پروردگارشان را انکار کردند و از پیامبران او نافرمانی کردند و فرمان هرسرکش | «و اینان قوم عاد بودند که آیات پروردگارشان را انکار کردند و از پیامبران او نافرمانی کردند و فرمان هرسرکش ستیزهجویی پیروی کردند.».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن کریم -سوره هود -59}}</ref> | ||
این قوم عاد بودند که آیات پروردگارشان را انکار کردند، پیامبران را فرمان نبردند و از هر جبّار سرکش پیروی کردند. | این قوم عاد بودند که آیات پروردگارشان را انکار کردند، پیامبران را فرمان نبردند و از هر جبّار سرکش پیروی کردند. | ||
گسترش قدرت و آبادانیِ گسترده در سرزمین آنان، به تکبّر و سرکشی انجامید تا آنکه خداوند [[هود]] را برای هدایتشان فرستاد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان= | گسترش قدرت و آبادانیِ گسترده در سرزمین آنان، به تکبّر و سرکشی انجامید تا آنکه خداوند [[هود]] را برای هدایتشان فرستاد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دایرةالمعارف تشیع|سال=1384|نام=احمد صدر|نام خانوادگی=حاج سید جوادی|جلد=11|صفحه=4|مکان=تهران}}</ref>[[رده:]] | ||
<references /> | |||
[[رده:تمدن اسلامی]] | |||
[[رده:اقوام تاریخی]] | |||
[[رده:قرآنیان]] | |||
[[رده:مفسران قرآن]] | |||
نسخهٔ ۲۲ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۴۴
قوم عاد؛ بررسی تاریخی ـ قرآنی یک تمدن کهن
۱. خاستگاه و پیشینه تاریخی قوم عاد
قوم عاد یکی از اقوام نیرومند عربِ باستان است که بنابر گزارشهای تاریخی، پس از قوم نوح در سرزمین «اَحقاف» میزیستهاند؛ منطقهای میان عمان و یمن یا میان عمان و حضرموت دانسته شده است.[۱] برخی نقلها «عاد» را نام شخصی به نام عاد بن عوص میدانند که این قوم به نام او شهرت یافته است.[۲] احتمال دیگر آن است که این نام به جدّ بزرگ آنان بازمیگردد.
گروهی از مورخان، واژه «عاد» را بر دو قوم متفاوت اطلاق کردهاند:
۱. عاد اُولی که در قرآن به آن اشاره شده است: «و اوست که قوم عاد نخستین را هلاک کرد.»[۳] و معمولاً به اقوام بسیار کهن و پیشاتاریخی نسبت داده میشود.
۲. قبیلهای دیگر که در دورههای تاریخی شناختهشده زندگی میکرده است.[۴]
در نسبتدادن قوم هود به یکی از این دو گروه اختلافنظر وجود دارد؛ برخی پژوهشگران عاد اولی را همان قوم هود دانستهاند.[۵]
۲. سیمای قوم عاد در قرآن
آیات قرآن، قوم عاد را به عنوان ملتی تنومند، بلندبالا و برخوردار از قدرت سازندگی پیشرفته معرفی میکند؛ مردمی که شهرهایی آباد و اقامتگاههایی محکم و استوار بنا میکردند. خداوند در سوره فجر میفرماید:
«ایا ندانستهای که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ * و[با آن شهر] ارم که دارای کاخهای با عظمت و ساختمانهای بلند بود؟ * همان که مانندش در شهرها ساخته نشده بود».[۶]
آیا نمیبینی پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ با آن شهر «اِرَم»، شهری که همانندی برای آن در سرزمینها آفریده نشده بود.[۷][۸]
دربارهٔ واژه «اِرَم» میان مفسران دو دیدگاه وجود دارد: برخی آن را نام یک شخص یا قبیله میدانند و برخی نام شهری بیمانند که عاد آن را بنا کرده بودند. با توجه به سیاق آیه، نظریه دوم قابل قبولتر است.
«عِماد» به معنای ستون است. مفسران یا این واژه را اشاره به اندام نیرومند مردان عاد میدانند یا کنایه از ستونهای بزرگ کاخها و بناهای عظیم آنان.[۹]برخی نیز «ذات العماد» را چنین تفسیر کردهاند که قوم عاد سنگهای عظیم را همچون کوهپارهها جدا میکردند و به صورت ستونهایی برپا میساختند و سپس کاخهای رفیع خود را بر فراز آنها مینهادند.[۱۰]
۳. باورها، رفتار اجتماعی و انحرافات اعتقادی
بر اساس گزارش قرآن، قوم عاد کافر، بتپرست و فرمانبردار زمامداران ستمگر بودند. خداوند دربارهٔ آنان میفرماید:
«و اینان قوم عاد بودند که آیات پروردگارشان را انکار کردند و از پیامبران او نافرمانی کردند و فرمان هرسرکش ستیزهجویی پیروی کردند.».[۱۱]
این قوم عاد بودند که آیات پروردگارشان را انکار کردند، پیامبران را فرمان نبردند و از هر جبّار سرکش پیروی کردند.
گسترش قدرت و آبادانیِ گسترده در سرزمین آنان، به تکبّر و سرکشی انجامید تا آنکه خداوند هود را برای هدایتشان فرستاد.[۱۲][[رده:]]
- ↑ حسینی، حسین (۱۳۸۵). قصههای قرآن براساس تفسیر نمونه. ج. ۱. ص. ۶۱.
- ↑ قرشی، علی اکبر (۱۳۷۲). قاموس قرآن. ج. ۵. تهران. ص. ۶۷.
- ↑ قرآن کریم -سوره نجم -50.
- ↑ حسینی، حسین. قصههای قرآن. ص. ۶۱.
- ↑ فعال عراقی نژاد، حسین (۱۳۷۸). داستانهای قرآن و تاریخ انبیا. ج. ۱. ص. ۲۷۴.
- ↑ قرآن کریم -سوره فجر - 6-8.
- ↑ فعال عراقی نژاد، حسین. داستانهای قرآن و تاریخ انبیا. ص. ۲۷۵.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر. ترجمه آیات.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر. تفسیر نمونه. ج. ۲۶. ص. ۴۵۲.
- ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی (۱۳۷۷). معانی الخبار. ج. ۱. تهران -دارالکتب اسلامی. ص. ۱۰۹.
- ↑ قرآن کریم -سوره هود -59.
- ↑ حاج سید جوادی، احمد صدر (۱۳۸۴). دایرةالمعارف تشیع. ج. ۱۱. تهران. ص. ۴.