ابنزبعری
ابنزبعری، شاعر قریشی و از مخالفان اسلام در مکه، تا سال هشتم هجری از منتقدان سرسخت پیامبر اسلام بود. وی پس از فتح مکه از گذشته خود توبه کرد، اسلام آورد و اشعاری در ستایش پیامبر سرود. دیوان او ترکیبی از اشعار دوران شرک و ایمان است.
زندگی
ابنزبعری، عبدالله بن زبعری بن قیس، شاعر عرب قریشی و از مخالفان برجسته اسلام در دوران صدر اسلام بود. وی از تیره بنیسهم بن فهر از قبیله قریش و ساکن مکه و اطراف آن بهشمار میرفت. ابنزبعری تا سال هشتم هجری بر آیین شرک باقی ماند و در این دوره، با سخنان و اشعار خود به مخالفت با پیام اسلام برخاست. از جمله اقدامات او نسبت به پیامبر اسلام، آزارهای لفظی و رفتاری گزارش شده است، از جمله قرار دادن شکمبه حیوان بر بدن وی هنگام نماز و سرودن اشعاری در طعن مقام نبوت.[۱]
در برخی از اشعارش، قریش و بهویژه هاشم بن عبد مناف را ستوده و بر نقش آنان در مهماننوازی و یاری فقرا تأکید کرده است:[۲]
| کانت قریشٌ بیضةً فتقلقلت | فالمخّ خالصُها لعبدِ منافِ | |
| الرایشون ولیس یوجدُ رایشٌ | والقائلون هلمّ للأضیافِ | |
| والخالطون فقیـرهم بغنیّهم | حتی یکونَ فقیـرُهم کالکافی | |
| عمرو العُلی هشمَ الثریدَ لقومه | ورجالُ مکة مسنتون عجافِ |
در شعری دیگر، پس از پیروزی مشرکان در برخی نبردها، چنین سرود:[۳]
| لیت أشیـاخی ببدرٍ شهدوا | جزع الخزرج من وقعِ الأسلِ | |
| حین حطّت بقباءٍ بُرکُها | واستحرّ القتلُ فی عبدالأشلِ |
با فتح مکه، ابنزبعری بههمراه هبیره بن ابیوهب به نجران گریخت. در این زمان، حسان بن ثابت، شاعر مسلمان، در شعری او را مورد هجاء قرار داد و از قدرت پیام اسلام در دنیا و عذاب الهی در آخرت بیم داد. این اشعار تأثیر عمیقی بر ابنزبعری گذاشت و او را بر آن داشت تا به مکه بازگردد و با پیامبر دیدار کند. وی در این دیدار از رفتار گذشته خود ابراز پشیمانی کرد، از خداوند برای هدایت خود سپاس گفت و ایمان آورد.[۴]
پس از پذیرش اسلام، ابنزبعری اشعاری در ستایش پیامبر اسلام سرود، از جمله:[۵]
| یا رسولَ الملکِ إنّ لسانی | راتقٌ ما فتّقت إذ أنا بور | |
| إذ أباری الشیطان فی سَنَنِ الغی | ومن مالَ میلَهُ المثبور | |
| آمنَ اللحمُ والعظامُ لربی | ثمّ نفسی الشهیدُ أنتَ النذیر |
و نیز:[۶]
| ولقد شهدتُ بأنّ دینَکَ صادقٌ | حقاً وإنّکَ فی العبادِ جسیمُ | |
| واللهُ یشهدُ أن أحمدَ مصطفی | سسس | |
| سسس | مستقبلٌ فی الصالحینَ کریمُ |
و هنگام اعلام ایمان خود چنین سرود:[۷]
| فالآن أخضعُ للنبیّ محمدٍ | بیدٍ مطاوعةٍ وقلبٍ تائبِ | |
| ومحمدٌ أوفی البریّة ذمّةً | وأعزّ مطلوباً وأظفرَ طالبِ | |
| هادی العبادِ إلی الرشادِ وقائدٌ | للمؤمنینَ بضوءِ نورٍ ثاقبِ | |
| سسس | سسس |
پانویس
ارجاعات
- ↑ اختری، «ابنزبعری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابنزبعری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابنزبعری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابنزبعری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابنزبعری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابنزبعری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابنزبعری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابنزبعری». دایرهالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.