حوزه علمیه
حوزه علمیه
حوزه علمیه به مجموعه ای از مراکز دینی و علمی اطلاق می شود که در آنها علوم اسلامی و دینی مانند فقه، تفسیر قرآن، حدیث، کلام اسلامی و فلسفه اسلامی تدریس می شود. این نهادها به ویژه در کشورهای شیعه نشین مانند ایران، عراق و لبنان رواج دارند و هدف اصلی آن ها تربیت روحانیون، فقها و مراجع تقلید است. حوزه های علمیه نقش بسزایی در حفظ و گسترش معارف اسلامی دارند و علاوه بر آموزش علمی، در مسائل اجتماعی و سیاسی نیز تاثیرگذارند.[۱]
معنای لغوی و اصطلاحی
لغوی ː "حوزه" به معنای "محدوده" و "منطقه ای که اطراف چیزی را احاطه کرده باشد".[۲]
اصطلاحی ː "حوزه علمیه" به مجموعه ای از مدارس دینی اطلاق می شود که در آن طلاب علوم دینی آموزش می بینند.[۲]
نخستین حوزه علمیه
در تاریخ اسلام اولین حوزه های علمی عمده در شهرهایی مانند کوفه و مدینه شکل گرفتند. اما در تاریخ معاصر شیعه، نخستین حوزه علمیه مدرن به معنای امروزین آن، در قم تاسیس شد که در آن زمان به ویژه در دوران صفوی و قاجار رشد و شکوفایی داشت.[۳]
آموزش در حوزه علمیه
آموزش در حوزه ها به طور معمول شامل سه سطح است ː[۱]
- سطح مقدماتی (تدریس علوم ابتدایی مانند صرف، نحو، منطق و فقه پایه)
- سطح عالی (تدریس فقه و اصول فقه در سطوح پیشرفته تر)
- دوره اجتهاد (که مختص افرادی است که قصد دارند به عنوان فقیه یا مرجع تقلید عمل کنند)
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ موسوی بجنوردی، سیدمحمدکاظم (۲۰۰۸). دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج. ۱۱. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۴۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ معین، احمد (۱۳۹۷). فرهنگ معاصر. تهران: امیر کبیر. ص. ۱۱۵۹.
- ↑ حدادعادل، غلامعلی (۱۳۸۳). دانشنامه جهان اسلام "مقاله حوزه علمیه". ج. ۹. موسسه دایره المعارف بزرگ اسلامی. ص. ۱۱۲۹.