بیست و هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

بیست و هشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
اهداء برای	کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی
پشتیبان مالی	معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
تاریخ	۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۸۹
محل برگزاری	مجموعه سعدآباد، تهران
کشور	ایران
نام پیشین	جایزه سلطنتی کتاب سال
پاداش(ها)	سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری
نخستین دوره	۱۳۶۳
مجموع جوایز	۱۹ اثر
کل دریافت‌کنندگان	۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات)
وبگاه	ketabsal.ir

مراسم بیست و هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در ۱۹ بهمن ۱۳۸۹ در تالار وحدت تهران برگزار شد. در این دوره از جشنواره، ۲۴۷ اثر در شاخه کلیات، ۱۶۲۵ اثر در شاخه فلسفه و روان‌شناسی، ۳۲۵۴ اثر در شاخه دین، ۲۵۹۸ اثر در شاخه علوم اجتماعی، ۳۰۹ اثر در شاخه زبان، ۴۱۹ اثر در شاخه علوم خالص، ۲۴۶۶ اثر در شاخه علوم کاربردی، ۸۰۹ اثر در شاخه هنر، ۲۶۴۰ اثر در شاخه ادبیات، ۱۳۵۴ اثر در شاخه تاریخ و جغرافیا و ۲۱۴۲ اثر در شاخه کودک و نوجوان شرکت کردند. از مجموع شرکت‌کنندگان، ۳۲ اثر اعم از ۳۸ نویسنده، ۱۰ مترجم، ۶ مصحح و ۳۰ موسسه انتشاراتی، برنده جایزه کتاب سال شدند. در این دوره همچنین از ۴۹ اثر تقدیر به عمل آمد.

جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است. تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد. در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند. هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند. مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است. دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند. هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.

شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد. در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.

کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.

آثار برگزیده

^{راهنمای فهرست: (      ? = نامعین       ن/م = نداشتن مورد       و = وزیری       ر = رحلی       ق = رقعی       خ = خشتی)}

فهرست آثار برگزیده در بیست و هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

بخش	شاخه	ر	عنوان اثر	نویسنده(ها)	مترجم(ها)	مصحح(ها)	ناشر		سال نشر	مشخصات کتاب
							مکان	انتشارات		ج	ص	ط
کلیات	فهرست‌نویسی	۱	فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی آیت‌الله گلپایگانی	ابوالفضل حافظیان	ننن	ننن	تهران	کتابخانه،‌موزه و مرکز اساد مجلس شورای اسلامی	؟؟؟	۹	؟؟؟	؟؟؟
				علی صدرایی‌نیا
فلسفه و روان‌شناسی	فلسفه اسلامی	۲	قواعد عقلی در قلمرو روایات	جواد خرمیان اصفهانی	ننن	ننن	تهران	دفتر پژوهش و نشر سهروردی	؟؟؟	۲	؟؟؟	؟؟؟
دین	علوم روایی	۳	نزهه الابصار و محاسن الآثار	ابی‌الحسن علی بن مهدی الطبری المامطیری	ننن	محمدباقر محمودی	تهران	مجمع جهانی تقریب مذاهب	؟؟؟	۱	۵۴۳	؟؟؟
	فقه و اصول	۴	انیس المجتهدین (فی علم الاصول)	محمدمهدی نراقی	ننن	نعمت‌الله جلیلی	قم	بوستان کتاب	؟؟؟	۲	؟؟؟	؟؟؟
						غلامرضا نقی
						ولی‌الله قربانی
		۵	فقه و مصلحت	ابوالقاسم علیدوست	ننن	ننن	تهران	پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی	؟؟؟	۱	۸۸۹	؟؟؟
	کلام	۶	موسوعه الامامه فی نصوص اهل السنه	سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی	سید محمود مرعشی	ننن	قم	کتابخانه آیةالله مرعشی	؟؟؟	۲۰	؟؟؟	؟؟؟
					محمد اسفندیاری
	عرفان و تصوف	۷	مبانی و اصول عرفان نظری	سید یدالله یزدان‌پناه	ننن	ننن	قم	موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی	؟؟؟	۱	۷۱۲	؟؟؟
	ادیان دیگر	۸	ادبیات گنوسی	استوارت هالروید	ابوالقاسم اسماعیل‌پور مطلق	ننن	تهران	اسطوره	؟؟؟	۱	۵۰۸	؟؟؟
علوم اجتماعی	مدیریت	۹	دانشنامه کارآفرینی	جهانگیر یداللهی فارسی	ننن	ننن	تهران	بنیاد دانش‌نامه‌نگاری	؟؟؟	۲	؟؟؟	؟؟؟
زبان	بررسی‌های لهجه‌ای	۱۰	فرهنگ توصیفی گونه‌های زبانی ایران	ایران کلباسی	ننن	ننن	تهران	پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی	؟؟؟	۱	۸۹۳	؟؟؟
علوم خالص	فیزیک	۱۱	فیزیک مفهومی	پل جی. هیوئیت	منیژه رهبر	ننن	تهران	فاطمی	؟؟؟	۴	؟؟؟	؟؟؟
	زیست‌شناسی	۱۲	بوم‌شناسی: مطالعه تجربی توزیع و فراوانی	چارلز جی. کربز	سید عبدالحسین وهاب‌زاده مرتضوی	ننن	مشهد	جهاد دانشگاهی مشهد	؟؟؟	۱	۸۱۶	؟؟؟
علوم کاربردی	پزشکی	۱۳	ژنتیک مولکولی پزشکی در هزاره سوم	محمدرضا نوری دلویی	ننن	ننن	تهران	سامر	؟؟؟	۲	؟؟؟	؟؟؟
	دامپزشکی	۱۴	بهداشت گوشت	جوزف گریسی	حمید خانقاهی ابیانه	ننن	تهران	دانشگاه تهران	؟؟؟	۳	؟؟؟	؟؟؟
					نوردهر رکنی
					جمیله سالارآملی
				روبرت هیوی	علی فضل‌آرا
					یوسف قراچه‌داغی
				دیوید س. کالینز	محمدجواد قراگزلو
					نگین نوری
هنر	شهرسازی	۱۵	مکان‌های عمومی، فضاهای شهری: ابعاد گوناگون طراحی شهری	متیو کارمونا	فریبا قرائی فتح‌آبادی	ننن	تهران	دانشگاه هنر	؟؟؟	۶۰۹	؟؟؟	؟؟؟
				تیم هیت	مهشید شکوهی
				تنر اک و	زهرا اهری
				استیون تیسدل	اسماعیل صالحی
	تربیت‌بندنی	۱۶	فیزیولوژی ورزشی	ویلیام مک آردل	اصغر خالدان	ننن	تهران	سازمان مطالعه و تدیون کتب دانشگاه‌ها (سمت)	؟؟؟	۲	؟؟؟	؟؟؟
				فرانک کچ
				ویکتورکچ
ادبیات	متون قدیم	۱۷	تاریخ بیهقی	ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی	ننن	محمدجعفر یاحقی	تهران	سخن	؟؟؟	۲	؟؟؟	؟؟؟
بخش ویژه	ترجمه‌های قرآن	۱۸	ترجمه قرآن کریم	سید جلال‌الدین مجتبوی	ننن	ننن	تهران	حکمت	؟؟؟	۱	۶۵۵	؟؟؟
بخش جنبی	ایثار، جهاد و شهادت	۱۹	مجموعه کتاب راوی	جعفر شیرعلی‌نیا	ننن	ننن	؟؟؟	فاتحان	؟؟؟	۱۰	؟؟؟	؟؟؟
				سعید زاهدی

آثار شایسته تقدیر

^{راهنمای فهرست: (      ? = نامعین       ن/م = نداشتن مورد       و = وزیری       ر = رحلی       ق = رقعی       خ = خشتی)}

فهرست آثار شایسته تقدیر در بیست و هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

بخش	شاخه	ر	عنوان اثر	نویسنده(ها)	مترجم(ها)	مصحح(ها)	ناشر		سال نشر	مشخصات کتاب
							مکان	انتشارات		ج	ص	ط
فلسفه و روان‌شناسی	فلسفه غرب	۱			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۱۰۹۳	؟؟؟
	روان‌شناسی	۲			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۷۴۶	؟؟؟
دین	کلیات اسلام	۳			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۱۳	؟؟؟
	علوم روایی	۴			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۷۴۰	؟؟؟
	کلام	۵			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۳۳۵	؟؟؟
		۶			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۲۴۸	؟؟؟
	عرفان و تصوف	۷			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۸۰	؟؟؟
		۸			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۰۵	؟؟؟
	ادیان دیگر	۹			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۸۸	؟؟؟
علوم اجتماعی	علوم اجتماعی	۱۰			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۲۷۴	؟؟؟
	حقوق	۱۱			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۹۹	؟؟؟
زبان	زبان فارسی	۱۲			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۱۰۳۳	؟؟؟
		۱۳			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۱۲۱۴	؟؟؟
	زبان‌های باستانی	۱۴			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۲۸۵	؟؟؟
	زبان‌شناسی عمومی	۱۵			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۴۲	؟؟؟
علوم خالص	شیمی	۱۶			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۷۸	؟؟؟
	زمین‌شناسی	۱۷			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۳۳۲	؟؟؟
علوم کاربردی	مکانیک	۱۸			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۲۱	؟؟؟
	عمران	۱۹			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۹۷۶	؟؟؟
	مهندسی شیمی	۲۰			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۵۰	؟؟؟
	صنایع	۲۱			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۱۶	؟؟؟
		۲۲			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۳۴	؟؟؟
	کشاورزی	۲۳			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۲۸۶	؟؟؟
		۲۴			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۱۸	؟؟؟
هنر	هنرهای نمایشی	۲۵			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	؟؟؟	؟؟؟
	معماری	۲۶			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۰۰	؟؟؟
		۲۷			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۲۴۹	؟؟؟
ادبیات	تاریخ و نقد ادبی	۲۸			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۲	۱۲۳۱	؟؟؟
		۲۹			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۶۰۱	؟؟؟
	نثر معاصر	۳۰			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۲۹۶	؟؟؟
		۳۱			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۳۳۶	؟؟؟
کودک و نوجوان	دین	۳۱			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۳۳	؟؟؟
		۳۲			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۱۰۴	؟؟؟
	علوم انسانی و هنر	۳۳			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۳۶۷	؟؟؟
	داستان	۳۴			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۱۹۲	؟؟؟
		۳۵			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۲۷۶	؟؟؟
	شعر	۳۶			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۰	؟؟؟
	علوم و فنون	۳۷			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۵۶	؟؟؟
بخش جنبی	ایثار، جهاد و شهادت	۳۸			ننن	ننن	تهران		؟؟؟	۱	۴۴۳	؟؟؟

پانویس

منابع

• جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر دوم (دوره بیست و یکم تا سی و ششم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
• فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).