بیست و نهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

بیست و نهمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
اهداء برای	کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی
پشتیبان مالی	معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
تاریخ	۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۹۰
محل برگزاری	مجموعه سعدآباد، تهران
کشور	ایران
نام پیشین	جایزه سلطنتی کتاب سال
پاداش(ها)	سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری
نخستین دوره	۱۳۶۳
مجموع جوایز	۱۹ اثر
کل دریافت‌کنندگان	۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات)
وبگاه	ketabsal.ir

مراسم بیست و نهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در ۱۸ بهمن ۱۳۸۹ در تالار وحدت تهران برگزار شد. در این دوره از جشنواره، ۲۴۴ اثر در شاخه کلیات، ۲۱۹۹ اثر در شاخه فلسفه و روان‌شناسی، ۳۹۷۷ اثر در شاخه دین، ۳۲۲۶ اثر در شاخه علوم اجتماعی، ۲۲۸ اثر در شاخه زبان، ۵۶۲ اثر در شاخه علوم خالص، ۳۵۸۷ اثر در شاخه علوم کاربردی، ۱۲۶۸ اثر در شاخه هنر، ۵۷۹۵ اثر در شاخه ادبیات، ۲۳۹۱ اثر در شاخه تاریخ و جغرافیا و ۳۰۰۰ اثر در شاخه کودک و نوجوان شرکت کردند. از مجموع شرکت‌کنندگان، ۲۰ اثر اعم از ۲۳ نویسنده، ۰ مترجم، ۲ مصحح و ۲۰ موسسه انتشاراتی، برنده جایزه کتاب سال شدند. در این دوره همچنین از ۳۸‌ اثر تقدیر به عمل آمد.

جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است. تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد. در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند. هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند. مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است. دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند. هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.

شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد. در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.

کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.

آثار برگزیده

^{راهنمای فهرست: (      ? = نامعین       ن/م = نداشتن مورد       و = وزیری       ر = رحلی       ق = رقعی       خ = خشتی)}

فهرست آثار برگزیده در بیست و نهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

بخش	شاخه	ر	عنوان اثر	نویسنده(ها)	مترجم(ها)	مصحح(ها)	ناشر		سال نشر	مشخصات کتاب
							مکان	انتشارات		ج	ص	ط
دین	علوم قرآنی	۱	فرهنگ قرآن: کلید راهیابی به موضوعات و مفاهیم قرآن کریم	زیر نظر: اکبر هاشمی رفسنجانی	ننن	ننن	قم	بوستان کتاب	۱۳۸۹ه‍.ش	۳۳	؟؟؟	؟؟؟
		۲	بیولوژی نص: نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن	علیرضا قائمی‌نیا	ننن	ننن	تهران	پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۶۴۰	؟؟؟
	فقه و اصول	۳	حقوق قراردادها در فقه امامیه	جلیل قنواتی	ننن	ننن	تهران	سازمان مطالعه و تدیون کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)	۱۳۸۹ه‍.ش	۲	؟؟؟	؟؟؟
				سید حسن وحدتی شبیری
				ابراهیم عبدی‌پور فرد
				زیر نظر: سید مصطفی محقق داماد
		۴	مستند الشیعة فی احکام الشریعة	احمد بن محمد مهدی نراقی	ننن	مؤسسه آل البیت علیه السلام	قم	موسسه آل‌بیت علیهم‌السلام	۱۳۸۹ه‍.ش	۲۰	؟؟؟	؟؟؟
	سیره معصومین	۵	کفایة الطالب فی مناقب أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام	محمد بن یوسف الکنجی الشافعی	ننن	محمدکاظم محمودی	قم	مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة	۱۳۸۹ه‍.ش	۲	؟؟؟	؟؟؟
	کلام	۶	فرهنگ جامع فرق اسلامی: بر پایه دستنوشته‌های مرحوم آیت‌الله سید مهدی روحانی	سید حسن خمینی	ننن	ننن	تهران	موسسه انتشارات اطلاعات	۱۳۸۹ه‍.ش	۳	؟؟؟	؟؟؟
		۷	عوامل فهم متن: در دانش هرمنوتیک و علم اصول استباط از دیدگاه پروفسور پل ریکور و محقق اصفهانی	سید حمیدرضا حسنی	ننن	ننن	تهران	هرمس	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۱۶	؟؟؟
علوم اجتماعی	علوم اجتماعی	۸	تجددشناسی و غربشناسی: حقیقتهای متضاد	حسین کچوئیان	ننن	ننن	تهران	امیرکبیر	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۲۰۹	؟؟؟
	حقوق	۹	حریم خصوصی اطلاعات: مطالعه کیفری در حقوق ایران، ایالات متحده آمریکا و فقه امامیه	فرید محسنی	ننن	ننن	تهران	دانشگاه امام صادق	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۶۵۴	؟؟؟
زبان	گویش‌های لهجه‌ای	۱۰	فرهنگ تطبیقی-موضوعی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو	محمدحسن‌دوست	ننن	ننن	تهران	فرهنگستان زبان و ادب فارسی	۱۳۸۹ه‍.ش	۲	؟؟؟	؟؟؟
علوم کاربردی	علوم پزشکی	۱۱	فرهنگ جامع همه‌گیرشناسی (اپیدمیولوژی)	کیومرث ناصری	ننن	ننن	رشت	گپ	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۳۲	؟؟؟
	کشاورزی	۱۲	تولید و فرآوری گیاهان دارویی	رضا امیدبیگی	ننن	ننن	مشهد	به‌نشر	۱۳۸۹ه‍.ش	۴	؟؟؟	؟؟؟
ادبیات	تاریخ و نقد ادبی	۱۳	از اشارت‌های دریا (بوطیقای روایت در مثنوی)	حمیدرضا توکلی	ننن	ننن	تهران	مروارید	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۰۷	؟؟؟
	داستان	۱۴	جاده جنگ	منصور انوری	ننن	ننن	تهران	سوره مهر	؟؟؟	۵	؟؟؟	؟؟؟
	شعر معاصر	۱۵	حق‌السکوت	محمدمهدی سیار	ننن	ننن	تهران	فصل پنجم	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۸۸	؟؟؟
تاریخ و جغرافیا	تاریخ	۱۶	علل و عوامل جابجایی کانون‌های تجاری در خلیج فارس	محمدباقر وثوقی	ننن	ننن	تهران	علمی و فرهنگی	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۳۲	؟؟؟
		۱۷	فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی دکن در دورهٔ بهمنیان	محسن معصومی	ننن	ننن	تهران	پژوهشکده تاریخ اسلام	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۳۴	؟؟؟
		۱۸	نبرد سمیرم (انگلیسها، قشقاییها و جنگ دوم جهانی)	کاوه بیات	ننن	ننن	تهران	خجسته	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۸۴	؟؟؟
بخش ویژه	قرآن کریم	۱۹	ترجمه قرآن کریم	سید علی موسوی گرمارودی	ننن	ننن	تهران	قدیانی	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۰۲	؟؟؟
		۲۰	ترجمه قرآن کریم	حسین استادولی	ننن	ننن	تهران	اسوه	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۶۱۶	؟؟؟

آثار شایسته تقدیر

^{راهنمای فهرست: (      ? = نامعین       ن/م = نداشتن مورد       و = وزیری       ر = رحلی       ق = رقعی       خ = خشتی)}

فهرست آثار شایسته تقدیر در بیست و نهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

بخش	شاخه	ر	عنوان اثر	نویسنده(ها)	مترجم(ها)	مصحح(ها)	ناشر		سال نشر	مشخصات کتاب
							مکان	انتشارات		ج	ص	ط
کلیات	کلیات	۱	ویرایش از زبان ویراستاران (آنچه نویسندگان باید درباره کار ویراستاران بدانند)	گروهی از ویراستاران آمریکایی	رزا افتخاری	ننن	تهران	کتاب مهناز	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۵۶	؟؟؟
					مژده دقیقی
					مژگان عبدالهی
					محی‌الدین غفرانی
					احمد کسایی‌پور
	فهرست‌نویسی	۲	فهرستواره دستنوشت‌های ایران (دنا)	مصطفی درایتی	ننن	ننن	تهران	کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی	۱۳۸۹ه‍.ش	۱۲	؟؟؟	؟؟؟
فلسفه و روان‌شناسی	فلسفه غرب	۳	تاریخ فلسفه مسیحی در قرون وسطا	اتین ژیلسون	رضا گندمی نصرآبادی	ننن	تهران	سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)	۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۷۶	؟؟؟
	منطق	۴			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۲۸۲	؟؟؟
دین	کلیات اسلام	۵			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۲۷	؟؟؟
	علوم قرآنی	۶			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۶۶۸	؟؟؟
	علوم روایی	۷			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۳		؟؟؟
		۸			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۰۸	؟؟؟
		۹			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۶۵۹	؟؟؟
		۱۰			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۴		؟؟؟
	فقه و اصول	۱۱			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۱۱۲	؟؟؟
	عرفان و تصوف	۱۲			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۴۵	؟؟؟
		۱۳			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۲۸	؟؟؟
		۱۴			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۲۸۸	؟؟؟
	ادیان دیگر	۱۵			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۰۲	؟؟؟
		۱۶			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۸۷	؟؟؟
علوم اجتماعی	علوم اجتماعی	۱۷			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۱۱	؟؟؟
		۱۸			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۲۸	؟؟؟
	علوم سیاسی	۱۹			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۴۱	؟؟؟
	علوم نظامی	۲۰			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۳۶	؟؟؟
		۲۱			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۳۴	؟؟؟
		۲۲			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۷۱	؟؟؟
زبان	زبان‌شناسی عمومی	۲۳			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۰۵	؟؟؟
علوم خالص	ریاضیات	۲۴			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۲۷۹	؟؟؟
	زیست‌شناسی	۲۵			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۴۲	؟؟؟
		۲۶			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۱۴۴۳	؟؟؟
علوم کاربردی	علوم پزشکی	۲۷			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۵۴۶	؟؟؟
		۲۸			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۶۳۶	؟؟؟
		۲۹			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۰۰	؟؟؟
	دامپزشکی	۳۰			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۲	۱۱۱۳	؟؟؟
		۳۱			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۷۳۷	؟؟؟
	مواد و معدن	۳۲			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۸۰	؟؟؟
	برق	۳۳			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۸۹	؟؟؟
	کامپیوتر	۳۴			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۱۳	؟؟؟
	مهندسی شیمی	۳۵			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۲۶۹	؟؟؟
		۳۶			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۲	؟؟؟	؟؟؟
	صنایع	۳۷			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۶۸۶	؟؟؟
	کشاورزی	۳۸			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۳	؟؟؟	؟؟؟
هنر	هنرهای نمایشی	۳۹			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۹۰۶	؟؟؟
		۴۰			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۴۵۲	؟؟؟
	معماری	۴۱			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۸۴۸	؟؟؟
		۴۲			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۰۳	؟؟؟
	هنرهای تجسمی	۴۳			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۶۰	؟؟؟
	تربیت بدنی	۴۴			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۳۵۰	؟؟؟
ادبیات	تاریخ و نقد ادبی	۴۵			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۹۱۲	؟؟؟
	متون قدیمی	۴۶			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۲	؟؟؟	؟؟؟
تاریخ و جغرافیا	تاریخ	۴۷			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۸۴۸	؟؟؟
	مستندنگاری	۴۸			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	؟؟؟	؟؟؟
کودک و نوجوان	داستان تألیفی	۴۹			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	۲۴۸	؟؟؟
بخش ویژه	ترجمه‌های قرآن کریم	۵۰			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	؟؟؟	؟؟؟
		۵۱			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	؟؟؟	؟؟؟
		۵۲			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	؟؟؟	؟؟؟
		۵۳			ننن	ننن	تهران		۱۳۸۹ه‍.ش	۱	؟؟؟	؟؟؟

پانویس

منابع

• جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر دوم (دوره بیست و یکم تا سی و ششم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
• فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).