بعثت
بعثت (مفهوم دینی)
بعثت در اصطلاح دینی به مفهوم فرستاده شدن پیامبران از سوی خداوند برای هدایت بشر است. این اصطلاح در ادیان ابراهیمی، به ویژه اسلام، جایگاه محوری دارد و به رویداد آغازین وحی و رسالت پیامبران اشاره میکند. در اسلام، بعثت حضرت محمد(ص) در غار حرا و با نزول نخستین آیات قرآن کریم (سوره علق) به عنوان نقطه عطفی در تاریخ دینی جهان شناخته میشود که هدف اصلی آن دعوت به توحید، مبارزه با شرک و برپایی عدالت اجتماعی بود. بعثت نه تنها تحول دینی، بلکه تغییرات فرهنگی، سیاسی و تمدنی عمیقی در شبهجزیره عربستان و سپس جهان ایجاد کرد. این رویداد بر پایه منابع اسلامی، در ۲۷ رجب سال چهلم عام الفیل (۶۱۰ میلادی) رخ داد و سرآغاز دورهای جدید در تاریخ اسلام شد که با گسترش سریع این دین در سراسر جهان همراه بود .
اهمیت بعثت
در چارچوب ادیان ابراهیمی فراتر از یک واقعه تاریخی صرف است؛ آن را تجلی اراده الهی برای هدایت انسانها از ظلمت جهل و جاهلیت به نور معرفت و عدالت تفسیر میکنند. در قرآن کریم، آیات متعددی (مانند آیه ۱۶۴ سوره آل عمران) بر این مأموریت الهی تأکید میکنند: «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ». بعثت پیامبران به عنوان مبین شریعت و منادی اخلاق، زمینهساز شکلگیری تمدنهایی بر پایه قوانین الهی شد. بهویژه در اسلام، این مفهوم با ابعاد اجتماعیِ اصلاح نظام قبیلگی، احقاق حقوق زنان و الغای برداری پیوند خورده است. محققانی همچون مونتگومری وات در آثار خود (مانند "محمد در مکه") به تحلیل تأثیرات اجتماعی و سیاسی بعثت محمد(ص) پرداختهاند و آن را انقلابی فرهنگی در عصر جاهلیت دانستهاند .
---
### منابع دقیق
۱. قرآن کریم، سوره علق، آیات ۱-۵.
۲. وات، ویلیام مونتگومری. *محمد در مکه*. ترجمه شهاب الدین مشایخی، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۴.
۳. طباطبایی، سید محمدحسین. *المیزان فی تفسیر القرآن*. جلد ۲۰، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق.
۴. Encyclopaedia of Islam, "Biʿtha", 3rd ed., Brill, 2018.