قسم
تعریف سوگند
«قَسَم»، در عربى از ريشه «ق س م» به معناى بهره، سهم و نصيب است. این کلمه به قسامه برمی گردد و به هر قسمی اطلاق می شود. به گفته: شناخت نامه قرآن سوگند آن است كه خبر يا انشاء را به موجودى با شرافت و آبرومند، به جهت ارج و اعتبار آن، پيوند زنيم و مقيّد سازيم.[۱]
سوگندهای قرآن
در كتاب آسمانى ما مسلمانان، نود و سه قسم ذكر شده، كه اين سوگندها در حدود چهل سوره قرآن پراكنده است.با اینکه خداوند به شدت از قسم خوردن مخلوقات نهی نموده خود چندین بار در قرآن قسم یاد کرده است.[۲]
در سوگندهای پر بار قرآن، براى سوگندهاى خداوند، دو فلسفه مهم بيان شده است.
دو فلسفه مهم سوگندهای قرآن
الف- همه مسائل در یک سطح نيست، برخى مهم است و برخى مهمتر. همانگونه كه تمام واجبات در يك حدّ و اندازه نيستند.
ب- دومين فلسفه قسمهاى خداوند، بيان اهميّت و ارزش موجوداتى است كه به آنها سوگند ياد كرده است. خداوند متعال در مثال بالا، از يكسو مىخواهد اهميّت كمنظير جهاد با نفس را بيان كند، و از سوى ديگر انسان را وادار به مطالعه و تفكّر پيرامون موجودات با عظمتى همچون خورشيد، ماه، روز و شب، بناى رفيع آسمان، زمين پهناور، جان آدمى و مانند آن نمايد، تا با تفكّر و انديشه پيرامون اين نعمتهاى بزرگ الهى، معرفتش به پروردگار بيشتر، و عشقش به او سوزانتر، و اطاعت و پيرويش از وى عميقتر گردد.[۳]