خالد محمود

خالد محمود (۱۷ اکتبر ۱۹۲۵ – ۱۴ مهٔ ۲۰۲۰) پژوهشگر اسلامی اهل پاکستان و قاضی دیوان عالی پاکستان بود. او از عالمان اهل‌سنت به‌شمار می‌رفت و در کنار فعالیت‌های قضایی، «آکادمی اسلامی» و «مسجد جامع سیتی» را در شهر منچستر انگلستان بنیان نهاد. خالد محمود بیشتر به‌سبب آثار و فعالیت‌هایش در موضوع «ختم نبوت» شناخته می‌شود.

تحصیلات

خالد محمود علوم اسلامی را نزد زکریا کندهلوی، شمس‌الحق افغانی، شبیر احمد عثمانی و بدر عالم میرتهی فراگرفت. او در سال ۱۹۷۰ مدرک دکتری خود را از دانشگاه بیرمنگام دریافت کرد. افزون بر این، در رشته‌های زبان عربی، زبان فارسی، فلسفه و الهیات تحصیلات کارشناسی ارشد داشت و مدرک حقوق (LLB) نیز دریافت کرده بود.

فعالیت حرفه‌ای

او به‌عنوان قاضی ارشد شعبهٔ استیناف شرعی دیوان عالی پاکستان فعالیت می‌کرد. خالد محمود همچنین مدیر آکادمی اسلامی منچستر در بریتانیا بود و در منچستر مسجد جامع سیتی را به‌صورت بنایی مستقل بنیان نهاد. او مدتی به‌عنوان استاد حدیث در جامعهٔ اشرفیه لاهور فعالیت داشت و ریاست مرکز اسلامی منچستر را نیز بر عهده داشت. در دههٔ ۱۹۶۰ میلادی در بریتانیا با عاصف حسین فاروقی و یوسف مطالع همکاری داشت.

خالد محمود در طول زندگی خود به بیش از ۵۰ کشور سفر کرد و تمرکز اصلی این سفرها بر فعالیت‌های دینی مرتبط با موضوع ختم نبوت بود. در بسیاری از این سفرها، منظور احمد چنیوٹی او را همراهی می‌کرد. همچنین او در کشورهای مختلف، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار مانند غنا، گامبیا و بخش‌هایی از جنوب‌شرق آسیا، در تأسیس مسجدها، مراکز اسلامی و نهادهای خیریه مشارکت داشت.

درگذشت

خالد محمود در ۱۴ مهٔ ۲۰۲۰ در شهر منچستر بریتانیا درگذشت.

آثار

خالد محمود پژوهشی مفصل دربارهٔ مکتب فکری بریلوی با عنوان «Mut̤ālaʻah-yi Brelvīyat: ek tārīk̲h̲ī, fikrī, aur taḥqīqī jāʼizah» نگاشت. رسالهٔ دکتری او به مقایسهٔ دیدگاه‌های محمد بن اسماعیل بخاری، محمد بن یعقوب کلینی و پیروان آنان دربارهٔ اصول بنیادین اسلام اختصاص داشت. از دیگر آثار او می‌توان به «Ās̲ārulḥadīs̲»، «Ās̲āruliḥsān fī sairissulūk val ʻirfān»، «Ās̲āruttanzīl", "Dātā Ganj Bak̲h̲sh aur un kā ʻahd", "Faz̤āʼil-i ahl-i Bait Ṣaḥābah-i Kirām va tābiʻīn»، «Ḥaz̤rat Abū Bakr kā daur-i k̲h̲ilāfat» و کتاب انگلیسی «The authenticity of Hadith» اشاره کرد.