ابوالحسن علی بن محمد بن یحیی بیهقی
ابوالحسن علی بن یحیی بیهقی، از زعمای امامیه و رهبر شیعیان بیهق، فرزند محمد بن یحیی بن هبهٔ الله و از احفاد زینالعابدین بود. او پس از فوت برادرش، سید رکنالدین حسن، عهدهدار نقابت بیهق شد و سه فرزند عالم و فاضل داشت. مقام علمی و اجتماعی او بهویژه از توصیف فرید خراسان بیهقی در «تاریخ بیهق» و اهدا شرح نهجالبلاغه به نامش کاملاً نمایان است.
زندگی
ابوالحسن علی بیهقی (درگذشت پس از ۵۵۸ ق) فرزند محمد بن یحیی بن هبهٔ الله و از احفاد حسن مکفوف بن الحسن افطس بن علیالاصغر بن زینالعابدین بود. وی از زعمای امامیه، رئیس و رهبر شیعیان و نقیب طالبیین در بیهق بهشمار میرفت. فرید خراسان بیهقی (م ۵۶۵ ق) در کتاب «تاریخ بیهق» او را چنین توصیف کرده است: «السید الاجل الکبیر العالم عمادالدین ملک الطالبیه ابوالحسن علی…». همچنین، شرح نهجالبلاغه خود را به نام او تألیف و اهدا کرده است. در مقدمه شرح، وی چنین مینویسد: «خدمت بهذا الکتاب خزانهٔ کتب الصدر الاجل السید العالم عمادالدولهٔ و الدین جلال الاسلام و المسلمین ملک النقباء فی العالمین ابوالحسن علی بن محمد بن یحیی بن هبهٔ الله الحسینی. و اذا ذکرت الائمهٔ و العلماء فهو سیدهم و همامهم.» از این توصیفها، مقام علمی و اجتماعی بیهقی کاملاً نمایان است. سال وفات او مشخص نیست. او برادر سید رکنالدین حسن، نقیب نقباء بیهق (م ۵۴۳ ق) بود و پس از فوت برادر، عهدهدار نقابت شد. بیهقی دارای سه فرزند پسر بود که همه از علما و فضلای زمان خود بهشمار میرفتند: جلالالدین عزیز، تاجالدین محمد و رکنالدین حسن. همسر او نیز از احفاد علی بن حمزة کسائی، نحوی کوفی شیعی (م ۱۸۹ ق)، بود.[۱]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «بیهقی، ابوالحسن». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.