اسلام رحمانی

فلسفه اسلام رحمانی بر اساس اصول رحمت و شفقت بنا شده است که به عنوان یکی از ویژگی‌های مرکزی دین اسلام شناخته می‌شود. رحمت در اسلام نه تنها برای مسلمانان بلکه برای همه انسان‌ها و مخلوقات آسمانی مطرح شده است و این مفهوم عمیق در متون مقدس قرآن و سنت پیامبر به وضوح بیان گردیده است. اهمیت رحمت به گونه‌ای است که فهم کامل اسلام بدون درک این صفت الهی و پیام آن ممکن نیست.

اسلام رحمانی، بر پایه ارزش‌های انسانی و اجتماعی قرار دارد که هدف آن تأمین مصالح و ایجاد آرامش و صلح در زندگی فردی و جمعی است. این آموزه‌ها در زندگی روزمره مسلمانان در قالب رفتارهای محبت‌آمیز، عدالت اجتماعی، و کمک به نیازمندان متجلی می‌شود و در متون اسلامی و فرهنگی جوامع مسلمان به صورت گسترده‌ای به آن تأکید شده است. همچنین، «رحمت للعالمین» به عنوان هدف کلی همه تعالیم اسلامی مطرح است که بر عمومیت رحمت خداوند به تمامی آفرینش اشاره دارد.

بخش مهمی از اسلام رحمانی بر ترویج شفقت و همدردی تمرکز دارد که در روابط فردی و اجتماعی نمود پیدا می‌کند. به عنوان مثال، در حوزه مراقبت‌های پرستاری و پزشکی، اصول شفقت و مهربانی اسلامی راهنمای رفتار حرفه‌ای و اخلاقی کارکنان بهداشت است. یک پرستار مسلمان با پیروی از آموزه‌های اسلام رحمانی، بدون توقع و شرط، به بیماران رسیدگی می‌کند و هدفش رضایت و آرامش آنان است.

از منظر فکری و فلسفی نیز، اسلام رحمانی نه تنها به جنبه فردی بلکه به ساختارهای اجتماعی توجه دارد و معتقد است که تبدیل نفرت به محبت و خشونت به صلح، یکی از اهداف بزرگ دین اسلام است. آموزه‌های بزرگان اسلامی مثل بدیع‌الزمان سعید نورسی، بر رشد خصلت‌های انسانی و ساختن جامعه‌ای مبتنی بر بخشش، مدارا و عدم خشونت تأکید دارند که باعث ایجاد صلح و آرامش در مناسبات اجتماعی می‌شود.

در نهایت، اسلام رحمانی نگاهی جهان‌شمول به زندگی و انسانیت دارد که نه تنها مسلمانان بلکه همه انسان‌ها را در بر می‌گیرد. ترویج ارزش‌های صلح، رحمت و عدالت از سوی اسلام، می‌تواند نقشی کلیدی در پیشرفت دیالوگ میان ادیان و فرهنگ‌ها و کاهش سوءتفاهم‌ها و تعصبات داشته باشد. این دیدگاه بر ضرورت فهم و بازشناسی ماهیت واقعی اسلام، به عنوان دینی بر پایه رحمت و مهربانی، تأکید می‌کند.

پانویس

منابع

• Alharbi، J.؛ Al Hadid، L. (۲۰۱۸). «Towards an understanding of compassion from an Islamic perspective». Journal of Clinical Nursing. ۲۷ (۲۱–۲۲): ۴۰۵۶–۴۰۶۵. doi:10.1111/jocn.14725.
• Malik، M. M. (۲۰۲۴). «Mercy (rahmah) as the prelude to Islam». Prajnan. ۵۳ (۱): ۱–۱۲. doi:10.59865/prajn.2024.3.
• Tonaga، Y. (۲۰۲۱). «Islam of mercy and compassion» (PDF). I.A.S. ۱۴: ۱۰۷–۱۲۰.
• Arif، M. K. (۲۰۲۱). «Islam rahmatan lil alamin from social and cultural perspective». Al-Risalah Journal. ۱۲ (۲): ۱۳۴–۱۵۰. doi:10.34005/alrisalah.v12i2.1376.
• Nasr، Seyyed Hossein (۲۰۰۲). The heart of Islam: Enduring values for humanity.
• Haq، M. Z.؛ Sen، H. (۲۰۲۱). «Transforming hate into compassion as an Islamic nonviolent thought of Bediüzzaman Said Nursi». Jurnal Walisongo. ۶ (۱): ۱–۱۵. doi:10.15575/jw.v6i1.13159.
• Mezrigui، Y. (۲۰۱۵). «Principles of mercy and peace in Islam». Mediterranean Journal of Social Sciences. ۶ (۴S۳): ۵۴۷–۵۵۲. doi:10.5901/mjss.2015.v6n4s3p547.