کاربر:مرصاد/صفحه تمرین
سیره اخلاقی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و
سلم
اخلاق محمّدی صلی الله علیه و آله
منبع : پاک نیا، عبدالکریم؛ ویژگی های پیامبر اعظم (ص)، الخصائص النبویة، ص: 52 , نوع مطلب : بازنشر تعداد بازدید : 1660 تاریخ درج : 1397/06/10
سیره اخلاقی و رفتاری حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله یکی از مهم ترین ویژگی های آن حضرت می باشد و بخش اعظمی از زندگی و تاریخ آن حضرت را اخلاق ستوده اش تشکیل می دهد که جا دارد در این مورد تحقیقات گسترده و آثار متنوعی پدید آید. همان طوری که در گذشته برخی از کارها در رابطه با سیره اخلاقی و رفتاری آن حضرت صورت پذیرفته و تلاش های ارزشمندی انجام شده است.
این قلم نیز در این عرصه در حد مجال و وسع خود فرازهایی را نقل کرده و این نوشتار را به گوشه هایی از اخلاق زیبای محمدی صلی الله علیه و آله مزین خواهد کرد همچنان که گفته اند:
آب دریا را اگر نتوان کشید
لیک قدر تشنگی باید چشید
حضرت محمد صلی الله علیه و آله ترویج رفتار شایسته و نیکو را مهم ترین فلسفه بعثت خویش اعلام کرده و فرماید:
«بُعِثْتُ بِمَکارِمِ الْاخْلاقِ وَ مَحاسِنِها»؛[1]
من برای [ترویج ] زیباترین و نیک ترین اخلاق انسانی مبعوث شده ام.
بی تردید، تمام صفات کمالی و فضائل اخلاقی در وجود مقدس آن حضرت بی کم و کاست جمع شده بود؛ چرا که آن بزرگوار گُل سرسبد جهان هستی و کامل ترین انسان روی زمین است. شجاعت، عدالت، صداقت، امانت، عطوفت، مهر و محبت، حسن خلق و در یک کلام، تمام ویژگی های پسندیده انسانی، به نحو احسن و اتمّ در شخصیت آن جناب نمایان بود.
امام صادق علیه السلام فرموده است:
«انَّ اللَّهَ تَعالی خَصّ رَسُولَهُ بِمَکارِمِ الْاخْلاقِ فَامْتَحِنُوا انْفُسَکمْ فَانْ کانَتْ فیکمْ فَاحْمِدُوا اللَّهَ عَزَّوجَلَّ وارْغَبُوا الَیهِ فی الزّیادَةِ فیها»؛[2]
خداوند متعال رسول خویش را به اخلاق نیکو مخصوص گردانید. پس شما خود را امتحان کنید؛ اگر اخلاق نیک آن حضرت را در خود یافتید، حمد خدای عزیز و جلیل را به جا آورید و از خدا بخواهید تا آن را در شما بیفزاید.
آنگاه امام صادق علیه السلام، ده خصلت از ویژگی های اخلاقی پیامبر صلی الله علیه و آله را به این ترتیب برشمرد: یقین، قناعت، بردباری، شکر، حلم، حسن خلق، سخاوت، غیرت، شجاعت و جوانمردی.[3] تمام این اوصاف زیبا برگرفته از آموزه های وحی بود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در رفتار و اخلاقش جلوه گر ساخته بود تا آنجا که معروف شده است: او قرآن مجسم است. مؤید این سخن، کلام وحی است که با کمال صراحت اعلام می دارد:
(آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَیهِ مِنْ رَبِّهِ)؛[4]
رسول (ما) به تمامی آنچه که از پروردگارش نازل شده، ایمان کامل دارد.
در این میان، قرآن کریم به خُلق عظیم نبوی تاکید بیشتری دارد؛ زیرا مهرورزی و حسن خلق آن چنان در وجود حضرتش می درخشد که تمام دوست و دشمن را به تحیر وا داشته است؛ امّا مهم ترین نکته آموختنی از سیره نبی اعظم اسلام صلی الله علیه و آله این است که آن وجود با عظمت با این حال، همواره دعا می کرد که:
«الّلهُمَّ حَسِّنْ خُلْقی»؛[5]
خدایا! اخلاقم را زیبا بگردان!
بنابراین، برماست که با رویکردی دوباره به سیره و سنّت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در سالم سازی جامعه و آرامش روحی مسلمانان تلاش کنیم و خلق وخوی نبوی صلی الله علیه و آله را در اجتماع مسلمانان گسترش دهیم و جسم و جانمان را با اخلاق زیبای آن حضرت صفا بخشیم.
در سطور آینده به گزارش هایی مستند از رفتار پسندیده حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله به نظاره می نشینیم، به این امید که در معاشرت ها و رفتارهای اجتماعی و فردی خود از آن شیوه ها بهره گیریم.
امام ششم فرمود:
«انّی لَاکرَهُ لِلَّرجُلِ انْ یمُوتَ وَقَدْ بَقِیتْ عَلَیه خَلَّةٌ مِنْ خِلالِ رَسُولِ اللَّهِ لَمْ یأْتِها»؛[6]
من دوست ندارم که مسلمانی بمیرد، مگر اینکه تمام آداب و سنن رسول خدا صلی الله علیه و آله را (گرچه یک بار) انجام دهد.
امام حسن مجتبی علیه السلام به نقل از دایی خود، هند بن ابی هاله،[7] خلق و خوی پیامبر صلی الله علیه و آله را توصیف کرده است. آن حضرت در فرازی از سخنان خود می گوید:
رسول خدا صلی الله علیه و آله با غصه ها قرین بود و دائماً در اندیشه و تفکر به سر می برد. لحظه ای راحتی نداشت و اکثر اوقات ساکت می نشست و جز در مواقع ضروری حرف نمی زد. کلامش کوتاه و جامع و وافی به تمام مقصود و خُلقش نرم بود به کسی ذرّه ای جفا نمی کرد. کسی را حقیر نمی شمرد.
نعمت- هر چند ناچیز- در نظرش بزرگ می نمود، هیچ نعمتی را مذّمت نمی کرد. نه تنها طعام ها را مذمت نمی کرد، بلکه تعریف هم می نمود. دنیا و ناملایمات آن، هرگز آن حضرت را به خشم نیاورد؛ امّا اگر حقی پایمال می شد، از شدّت خشم کسی او را نمی شناخت و از کسی و چیزی پروایی نداشت تا آنکه صاحب حق را یاری کند.[8] رسول اکرم صلی الله علیه و آله همواره می فرمود:
«انَّکمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوالِکمْ فسَعُوهُمْ بِاخْلاقِکمْ»؛[9]
شما هرگز نمی توانید با اموال خود مردم را از فشارهای زندگی برهانید.
پس با اخلاق خود در زندگی آنها توسعه دهید.
چون وا نمی کنی گرهی، خود گره مباش
ابرو گشاده باش، چو دستت گشاده نیست
منبع : پاک نیا، عبدالکریم؛ ویژگی های پیامبر اعظم (ص)، الخصائص النبویة، ص: 52 , نوع مطلب : بازنشر تعداد بازدید : 1660 تاریخ درج : 1397/06/10
پی نوشت ها
[1] سنن النبى، ص 21.
[2] فقه الرضا عليه السلام، ص 353.
[3] سنن النبى، ص 22.
[4] سوره بقره، آيه 285.
[5] همان. ص 59.
[6] من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 467.
[7] او مردى بزرگوار، شريف، فصيح و محدّث بود و از شوهر قبلى حضرت خديجه عليها السلام به نامابى هالة بن زراره تميمى متولّد شده بود. هند پسر خديجه عليها السلام اوصاف و شمائل و رفتار رسول خدا صلى الله عليه و آله را براى امام حسن عليه السلام توصيف مىكرد. او بسيار مورد علاقه رسول خدا صلى الله عليه و آله بود. بتهاى مشركان را شكست و در جنگ جمل در ركاب على عليه السلام به شهادت رسيد.
[8] مكارم الاخلاق، ص 12.
[9] امالى صدوق، ص 12.
کلمات کلیدی
سیره معصومان | اخلاق محمدی صلیاللهعلیهوآله |
لینک کوتاه :
موارد مرتبط با کلیدواژه
سخن آغازین ؛ ضرورت نگاهی دوباره به سیره معصومان(علیه السلام) مقالات
سخن آغازین ؛ ضرورت نگاهی دوباره به سیره معصومان(علیه السلام)فصلنامه تاریخ در آینه پژوهش، شماره 1سیره...
مشورت مقالات
فروتنی مقالات
شجاعت مقالات
غمخواری مقالات
بخشندگی مقالات
ارسال نظر
نظرات کاربران
حقوق مادی و معنوی اين پايگاه متعلق به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است و نشر غیرمجاز محتوای آن پیگرد قانونی دارد.
میزبانی شده توسط مرکز داده نور
صفحه اصلی
تماس با ما
درباره ما
قوانین و مقررات