جرول بن اوس

جروَل بن اوس بن مالک عبسی مشهور به ابوملکیه حطیئه، شاعر عرب بود که دوره جاهلیت و اسلام را درک کرد و تا زمان معاویه زندگی می‌کرد.

زندگی

جروَل بن اوس بن مالک عبسی، مشهور به حطیئه و مکنی به ابومُلکیه، از شعرای مخضرم عرب بود که دوره جاهلیت و اسلام را هر دو درک کرد و به گفته برخی تا زمان معاویه زندگی کرد. او شاعری مفلق، قافیه‌پرداز و هجاگو بود و به همین دلیل عمر بن خطاب او را زندانی کرد تا مردم از زبان او در امان باشند. پس از مدتی به شفاعت عمرو بن عاص آزاد شد و عهد کرد که دیگر کسی را هجو نکند، اما گفت که اگر هجو نکند خانواده‌اش گرسنه خواهند ماند و به همین سبب به حطیئه معروف شد.

جروَل اغلب خانواده، خویشان و حتی خود را هجو می‌کرد و بیش از همه زبرقان بن بدر را مورد هجای خود قرار داد. شکایت‌ها به عمر بن خطاب رسید و او را بارها زندانی کردند. از ابیات مشهور او در هجای پدر، مادر و زن خود چنین است:

• در هجای پدر: «لحاک الله ثم لحاک حقاً اباً و لحاک من عم و خال…»
• در هجای مادر: «تنحّی فاجلسی منّی بعیداً ارح الله منک العالمینا…»
• در هجای زن: «اطوف ما اطوف ثم آتیالی بیت قعیدتهُ لکاع…»
• در هجای جامعه: «اقلوا علیهم لا ابا لابیکم من اللؤم او سدّوا المکان…»

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «جروَل». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.