ابن‌فوطی

ابن فُوَطی، از دانشمندان برجسته سده هفتم هجری، در زمینه حدیث، تاریخ و حکمت فعالیت داشت. پس از سقوط بغداد به دست هلاکو، نزد خواجه نصیرالدین طوسی پرورش یافت و در رصدخانه مراغه همکاری کرد. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به مجمع الآداب و تاریخ عالم اشاره کرد.

زندگی

ابن صابونی، کمال‌الدین عبدالرزاق بن احمد بن محمد، که با نام «ابن فُوطی» نیز شناخته می‌شود، از دانشمندان سرشناس در زمینه حدیث، تاریخ و حکمت در سده هفتم هجری بود. او در سال ۶۴۲ قمری زاده شد و در سال ۷۲۳ قمری درگذشت. به گفته برخی منابع، از نوادگان معن بن زائده شیبانی بوده است.

پس از حمله هلاکو به بغداد و سقوط این شهر، ابن فوطی به اسارت درآمد و در شمار غنایم جنگی به خواجه نصیرالدین طوسی واگذار شد. وی در کنار خواجه به فراگیری علوم و فنون پرداخت و به‌سبب خوش‌نویسی ممتازش، نسخه‌برداری از آثار طوسی و دیگر کتاب‌ها را بر عهده گرفت. هنگامی که نصیرالدین طوسی رصدخانه مراغه را بنیان گذاشت، ابن فوطی از دستیاران او در این پروژه علمی بود.

پس از آن، به بغداد بازگشت و به سمت کتابدار مدرسه مستنصریه منصوب شد. این موقعیت به او امکان داد تا به مطالعه گسترده منابع تاریخی بپردازد و فعالیت علمی و تألیفاتی خود را توسعه دهد.

از آثار برجسته او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مجمع الآداب فی معجم الأسماء علی معجم الألقاب، در پنجاه مجلد؛
• درر الأصداف فی غرر الأوصاف، در بیست مجلد؛
• تلقیح الأفهام فی المؤتلف و المختلف؛
• تاریخ عالم از آغاز آفرینش تا سقوط بغداد؛
• الدرر الناصعه فی شعراء المائه السابعه؛
• الحوادث الجامعه و التجارب النافعه فی المائه السابعه.

او همچنین اشعاری به زبان فارسی و عربی سروده است.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن‌صابونی». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.