حاجب بن زراره

حاجب بن زراره بن عدس دارمی تمیمی از بزرگان عرب و رئیس قبیله تمیم در عصر انوشیروان بود. او با گرو گذاشتن کمان خود در برابر تعهد مالی از طرف عرب‌ها، اعتماد شاه را جلب کرد و به عهد خود وفا نمود. پس از پذیرش اسلام، به صدقات بنی‌تمیم منصوب شد، اما مدت زیادی زنده نماند. داستان‌های مربوط به وفای او به عهد و نمونه‌های اخلاقی در منابع تاریخی و حدیثی ذکر شده است.

زندگی

حاجب بن زراره بن عدس دارمی تمیمی از بزرگان عرب و یکی از پانزده حاکم عرب در دوران جاهلیت بود. او رئیس قبیله تمیم در عصر انوشیروان به‌شمار می‌رفت. هنگامی که انوشیروان قبیله تمیم را از سکونت در ریف عراق منع کرد، حاجب به نزد او رفت و کمان خود را به عنوان گرو در برابر تعهد مالی عظیم همه عرب نزد شاه نهاد. شاه مردانگی او را شناسایی و پذیرفت و سپس حاجب توانست به عهد خود وفا کند.

در روایات آمده است که پس از پذیرش اسلام، حاجب بن زراره به صدقات بنی‌تمیم منصوب شد. نمونه‌ای از وفای او به عهد در داستانی نقل شده که سجاد، امام چهارم شیعیان امامیه، از موالی خود ده هزار درهم به وام خواست و آن شخص گروی طلب کرد؛ حضرت تَاری از ردا خود جدا کرد و به او داد. پس از این اتفاق، حاجب به وفای خود در قبال گرو و تعهدات دیگر مشهور شد. او مدت زیادی پس از پذیرش اسلام زنده نماند.

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «حاجب بن زراره». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.