حیوانات در قرآن: تفاوت میان نسخهها
| خط ۳: | خط ۳: | ||
= {{درشت|حیوانات در قرآن}} = | = {{درشت|حیوانات در قرآن}} = | ||
{{درشت|در مورد حیوانات مطالب متنوعی در قرآن کریم آمده و حتی نام برخی از سورههای قرآن به نام حیوانات است.}} | {{درشت|در مورد حیوانات مطالب متنوعی در قرآن کریم آمده و حتی نام برخی از سورههای قرآن به نام حیوانات است.}} | ||
== نامشناسی حیوان در قرآن == | |||
حیوان واژهای عربی است که بر موجود جاندار اطلاق میشود و انسان را نیز -که او را حیوان ناطق میخوانند- در بر میگیرد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ابن منظور جلد ۲، 1214، ذیل واژه حی}}</ref> و در منابع دینی و متون فقهی این واژه غالباً به موجود جاندار و فاقد خرد اطلاق میشود که معادل آن در زبان فارسی کنونی جانور است واژه حیوان در قرآن تنها یک بار و به معنای زندگی حقیقی به کار رفته که ناظر بر جهان آخرت است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نام شناسی حیوانات در قرآن کریم اربرد واژههای شتر و خوک در آیات مکرمه، نادیا وارمیلی، فصلنامه پازند سال ۱۵، شمارۀ 56-57، ۱۳۹۸، صفحه ۱۰۰}}</ref> | |||
== اسامی حیوانات در قرآن کریم == | == اسامی حیوانات در قرآن کریم == | ||
نسخهٔ ۴ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۳۴
حیوانات در قرآن
در مورد حیوانات مطالب متنوعی در قرآن کریم آمده و حتی نام برخی از سورههای قرآن به نام حیوانات است.
نامشناسی حیوان در قرآن
حیوان واژهای عربی است که بر موجود جاندار اطلاق میشود و انسان را نیز -که او را حیوان ناطق میخوانند- در بر میگیرد[۱] و در منابع دینی و متون فقهی این واژه غالباً به موجود جاندار و فاقد خرد اطلاق میشود که معادل آن در زبان فارسی کنونی جانور است واژه حیوان در قرآن تنها یک بار و به معنای زندگی حقیقی به کار رفته که ناظر بر جهان آخرت است.[۲]
اسامی حیوانات در قرآن کریم
حیواناتی که نام آنها در قرآن کریم ذکر شده است عبارتند از:
گاو[۳]، شتر[۴]، مار[۵]، اژدها[۶]، ملخ[۷]، خوک[۸]، بوزینه[۹]، قورباغه[۱۰]، بز[۱۱]، میش[۱۲]، زنبور عسل[۱۳]، مگس[۱۴]، هدهد[۱۵]، پشه[۱۶]، استر[۱۷]، الاغ[۱۸]، اسب[۱۹]، ماهی[۲۰]، فیل[۲۱]، شیر[۲۲]، سگ هار[۲۳]، مورچه[۲۴]، موریانه[۲۵]، گرگ[۲۶]، گوسفند[۲۷]، عنکبوت[۲۸]، کلاغ[۲۹]، پروانه[۳۰]، حیوانات شکاری[۳۱]، شتر ماده[۳۲]، شتر نذر شده[۳۳]، گوسفند ماده[۳۴]، شتر آزاد[۳۵]، شتران بارکش[۳۶]، چهارپایان[۳۷]، دستهٔ پرندگان[۳۸]، اسبان نیکو[۳۹]، بُدنه[۴۰]، اسبان دونده[۴۱]، گوساله[۴۲]، شتر ده ماههٔ آبستن[۴۳]، گاو میانسال[۴۴]
سورههایی به نام حیوانات
از میان صد و چهارده سورهٔ قرآن، پنج سوره با نام حیوانات نامگذاری شده که عبارتند از: بقره (گاو)، نحل (زنبور عسل)، نمل (مورچه)، عنکبوت و فیل.[۴۵]
هدف از آوردن نام حیوانات در قرآن
این نامها به عنوان یک نماد یا تمثیل برای انتقال مفاهیم و پیامهای اخلاقی، تربیتی، یا تاریخی به کار رفتهاند. به عبارت دیگر، نام حیوان به عنوان یک نشانه برای شناسایی و به یاد سپردن سوره و مفاهیم آن استفاده میشود.
دلایل نامگذاری:
اشاره به ویژگیهای خاص
- برخی از سورهها به نام حیواناتی نامگذاری شدهاند که دارای ویژگیهای بارز و برجستهای هستند؛ به عنوان مثال، سوره «نحل» به دلیل اشاره به نظم و صنعت زنبورها و نیز تولید عسل، نامگذاری شده است.
ارتباط با داستان یا رویداد
- برخی از سورهها به دلیل ارتباط با رویدادی که در آن حیوانی نقش داشته است، به نام آن حیوان نامیده شده؛ مانند سوره «نمل» (مورچه) به دلیل اشاره به داستان حضرت سلیمان و مورچهها، به این نام خوانده شده است.
نماد و تمثیل
- برخی از نامهای حیوانی در قرآن به عنوان نماد و تمثیلی برای مفاهیم اخلاقی و تربیتی به کار رفتهاند. به عنوان مثال، سوره «عنکبوت» به دلیل اشاره کردن به بی بنیادی خانه عنکبوت، به عنوان نمادی برای کارهای بیهوده و بی اساس، به این نام نامگذاری شده است.[۴۶]
پانویس
- ↑ ابن منظور جلد ۲، 1214، ذیل واژه حی.
- ↑ نام شناسی حیوانات در قرآن کریم اربرد واژههای شتر و خوک در آیات مکرمه، نادیا وارمیلی، فصلنامه پازند سال ۱۵، شمارۀ 56-57، ۱۳۹۸، صفحه ۱۰۰.
- ↑ بقره، سوره دو آیه 64.
- ↑ اعراف/سوره۷، آیه۷۳.
- ↑ طه/سوره۲۰، آیه۲۰.
- ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۰۷.
- ↑ قمر/سوره۵۴، آیه۷.
- ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.
- ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۵.
- ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳.
- ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۳.
- ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۳.
- ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۸.
- ↑ حج/سوره۲۲، آیه۷۳.
- ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۲۰.
- ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۶.
- ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۸.
- ↑ جمعه/سوره۶۲، آیه۵.
- ↑ انفال/سوره۸، آیه۶۰.
- ↑ صافات/سوره۳۷، آیه۱۴۲.
- ↑ فیل/سوره۱۰۵، آیه۱.
- ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۵۱.
- ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶.
- ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۱۸.
- ↑ سبا/سوره۳۴، آیه۱۴.
- ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۱۷.
- ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۶.
- ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۱.
- ↑ مائده/سوره۵، آیه۳۱.
- ↑ قارعه/سوره۱۰۱، آیه۴.
- ↑ مائده/سوره۵، آیه۴.
- ↑ مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.
- ↑ مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.
- ↑ مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.
- ↑ مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.
- ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۲.
- ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۲.
- ↑ فیل/سوره۱۰۵، آیه۳.
- ↑ ص/سوره۳۸، آیه۳۱.
- ↑ حج/سوره۲۲، آیه۳۶.
- ↑ عادیات/سوره۱۰۰، آیه۱.
- ↑ بقره/سوره۲، آیه۵۱.
- ↑ تکویر/سوره۸۱، آیه۴.
- ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۸.
- ↑ میرزا باقر، حسینی، آشنایی و انس با قرآن، انتشارات حرم، ص ۴۳.
- ↑ علوم قرآنی، آیة الله محمد هادی معرفت، فصل دوم، اسامی سورهها، ص99.
منابع
۱- سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حیوانات در قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۴/۱۱/۲۴.
۲- پایگاه اطلاعرسانی حوزه https://noo.rs/xojlN3-