حاتم بن عنوان بلخی

حاتم بن عنوان بلخی، ملقب به اصمّ، از مشایخ صوفیه و اهل عرفان در عصر معتصم عباسی بود که در خراسان در حدود سال ۲۳۷ ه‍.ق درگذشت. او در سخنان و رفتار خود به حکمت، شب‌زنده‌داری، تهی بودن شکم و کنترل نفس تأکید داشت. گفته شده که او در مواجهه با افراد به گونه‌ای عمل می‌کرد که آموزه‌های اخلاقی و عرفانی خود را منتقل کند و به دلیل تظاهر به ناشنوایی در مواجهه با یک پیرزن، به لقب اصمّ شناخته شد.

حاتم بن عنوان بلخی

حاتم بن عنوان بلخی، از مشایخ صوفیه و اهل عرفان در دوره معتصم عباسی بود و در خراسان در حدود سال ۲۳۷ ه‍.ق درگذشت. او به حکمت و تمرین‌های عرفانی اهمیت می‌داد و در پاسخ به پرسشی دربارهٔ منبع حکمت خود، آن را نتیجه تهی بودن شکم، شب‌زنده‌داری و کنترل نفس دانست. به گفته منابع، او به کسانی که مریدی طلب می‌کردند، خدا، کرام‌الکاتبین، قرآن و یاد مرگ را کافی می‌دانست.

روایتی نقل می‌کند که روزی پیرزنی برای پرسیدن مسئله‌ای نزد او آمد و ناگاه از او باد خارج شد. حاتم برای آنکه پیرزن شرمنده نشود، گفت که گوشش سنگین است و از او خواست سخن بلندتر بگوید. پس از آن، حاتم تا پایان عمر پیرزن، به ناشنوایی تظاهر می‌کرد و به همین دلیل لقب اصمّ به او نسبت داده شد.

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «حاتم بن عنوان بلخی». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.