خورشید کاروان: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
== موضوع و اجرا == | == موضوع و اجرا == | ||
تئاتر خورشید کاروان، یک تئاتر درام تاریخی و مذهبی ایرانی است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش با بهرهگیری از داستان مشهور دیر راهب به واقعه پس از [[عاشورا]] میپردازد.<ref>{{پک|مغلی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش حضور اسیران واقعه کربلا و سر بریده حسین بن علی در یکی از صومعههای بینراه [[کوفه]] تا [[شام]] را به تصویر کشیده است. سختیهای اسیران در میانه راه و گفتگوی راهب با سر حسین بن علی، از نقاط اوج این نمایش است.<ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش | تئاتر خورشید کاروان، یک تئاتر درام تاریخی و مذهبی ایرانی است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش با بهرهگیری از داستان مشهور دیر راهب به واقعه پس از [[عاشورا]] میپردازد.<ref>{{پک|مغلی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش حضور اسیران واقعه کربلا و سر بریده حسین بن علی در یکی از صومعههای بینراه [[کوفه]] تا [[شام]] را به تصویر کشیده است. سختیهای اسیران در میانه راه و گفتگوی راهب با سر حسین بن علی، از نقاط اوج این نمایش است.<ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش مؤثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)}}</ref> در نمایش مربوط به [[اصفهان]]، لحاظات پایانی زندگی [[رقیه بنت حسین|رقیه بنت الحسین]] نیز به نمایشنامه افزوده شده بود.<ref>{{پک/بن|ایمنا|ک=خبرگزاری ایمنا|ف= «خورشید کاروان» روی صحنه رفت}}</ref> | ||
در اجرای این نمایش، از تکنیکهای مختلفی چون موسیقی و مرثیهسرایی بهره برده شده تا حس مخاطب، شورانده شود.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref><ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش | در اجرای این نمایش، از تکنیکهای مختلفی چون موسیقی و مرثیهسرایی بهره برده شده تا حس مخاطب، شورانده شود.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref><ref>{{پک|رضوی|۱۳۷۲|ک=ادبستان فرهنگ و هنر|ف=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش مؤثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)}}</ref> این تئاتر در ۷۵ دقیقه بر روی صحنه میرود.<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> | ||
== عوامل == | == عوامل == | ||
عوامل این تئاتر در برخی اجراها، متفاوت هستند.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> این نمایش توسط [[گروه فرهنگی فدک]] طراحی و اجرا میشد.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش براساس [[نمایش هیهات]] نوشته ابوباسم حیادار و با بازنویسی<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> و تدوین [[مهدی متوسلی]] و کارگردانی آن برعهده حسین مسافر آستانه به روی صحنه رفته است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> در سالهای بعد، کارگردانی این اثر بر عهده محمود فرهنگ،<ref>{{پک/بن|اوج|ک=جامجم آنلاین|ف=«خورشید کاروان» 24 ساله شد}}</ref> جواد طاهری،<ref>{{پک/بن|العالم|ک=خبرگزاری العالم|ف=نمایش خورشید کاروان قم}}</ref> اصغر لشکری<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> و جواد ایزد دوست بوده است.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> عبدالرضا | عوامل این تئاتر در برخی اجراها، متفاوت هستند.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> این نمایش توسط [[گروه فرهنگی فدک]] طراحی و اجرا میشد.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> این نمایش براساس [[نمایش هیهات]] نوشته ابوباسم حیادار و با بازنویسی<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> و تدوین [[مهدی متوسلی]] و کارگردانی آن برعهده حسین مسافر آستانه به روی صحنه رفته است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> در سالهای بعد، کارگردانی این اثر بر عهده محمود فرهنگ،<ref>{{پک/بن|اوج|ک=جامجم آنلاین|ف= «خورشید کاروان» 24 ساله شد}}</ref> جواد طاهری،<ref>{{پک/بن|العالم|ک=خبرگزاری العالم|ف=نمایش خورشید کاروان قم}}</ref> اصغر لشکری<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> و جواد ایزد دوست بوده است.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> عبدالرضا کیهانی، علی رضوانی و حسین عالمبخش به ترتیب دستیار کارگردان، مدیر تولید و طراحی صحنه این نمایش را بر عهده داشتهاند.<ref>{{پک/بن|عصر|ک=خبرگزاری عصر ایران|ف=آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان}}</ref> | ||
همچنین گروه | همچنین گروه همسرایی به سرپرستی محمد سراج در این تئاتر، اجرا داشته است.<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> سازمان هنری رسانهای اوج، در برگزاری این تئاتر در شهرهای مختلف ایران، نقش فعالی داشته است.<ref>{{پک/بن|اوج|ک=جامجم آنلاین|ف= «خورشید کاروان» 24 ساله شد}}</ref> | ||
در این تئاتر، با هنرمندی بیش از ۶۰ بازیگر از جمله ۵ بازیگر خانم و ۲۰ بازیگر کودک اجرا میشود.<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> نقش راهب در این نمایش، تا زمان حیات انوشیروان ارجمند، بر عهده او بود و پس از درگذشت وی، این نقش را جلیل فرجاد برعهده گرفت. از میان بازیگران این تئاتر، میتوان به کرامت رودساز، اسدالله بابایی، فرهاد بشارتی، مهدی امینی،<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> محمود راسخفر، اسدالله بابایی، سید محسن موسویخواه، سید حسین انتظار، محمد طاهر، اسماعیل ساری، مهدی حسینزاده،<ref>{{پک/بن|آنا|ک=خبرگزاری آنا|ف=خورشید کاروان همچنان میدرخشد}}</ref> بیژن گنجعلی، اسماعیل زنگل گیاه، هاشم شمس فلاورجانی، احسان متین و کیهان روحانی اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> | در این تئاتر، با هنرمندی بیش از ۶۰ بازیگر از جمله ۵ بازیگر خانم و ۲۰ بازیگر کودک اجرا میشود.<ref>{{پک/بن|شهرآرا|ک=خبرگزاری شهرآرا|ف=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد}}</ref> نقش راهب در این نمایش، تا زمان حیات انوشیروان ارجمند، بر عهده او بود و پس از درگذشت وی، این نقش را جلیل فرجاد برعهده گرفت. از میان بازیگران این تئاتر، میتوان به کرامت رودساز، اسدالله بابایی، فرهاد بشارتی، مهدی امینی،<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> محمود راسخفر، اسدالله بابایی، سید محسن موسویخواه، سید حسین انتظار، محمد طاهر، اسماعیل ساری، مهدی حسینزاده،<ref>{{پک/بن|آنا|ک=خبرگزاری آنا|ف=خورشید کاروان همچنان میدرخشد}}</ref> بیژن گنجعلی، اسماعیل زنگل گیاه، هاشم شمس فلاورجانی، احسان متین و کیهان روحانی اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|صاحب|ک=خبرگزاری صاحبنیوز|ف=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان}}</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
اولین اجرای این نمایش به سال ۱۳۷۰ در تهران اجرا شده است.<ref>{{پک|مغلی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> از اولین اجرای این تئاتر تا سال ۱۳۸۱، نمایش با اجرای بازیگران غیرسرشناس به کار خود ادامه داد و پس از آن، در سال ۱۳۸۲، بازیگران حرفهای تری به این صحنه راهپیدا کردند. تا پیش از این، کارگردانی اثر برعهده حسین مسافر آستانه بود و از آن به بعد، محمود فرهنگ این سمت را عهدهدار شد.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> | اولین اجرای این نمایش به سال ۱۳۷۰ در تهران اجرا شده است.<ref>{{پک|مغلی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> از اولین اجرای این تئاتر تا سال ۱۳۸۱، نمایش با اجرای بازیگران غیرسرشناس به کار خود ادامه داد و پس از آن، در سال ۱۳۸۲، بازیگران حرفهای تری به این صحنه راهپیدا کردند. تا پیش از این، کارگردانی اثر برعهده حسین مسافر آستانه بود و از آن به بعد، محمود فرهنگ این سمت را عهدهدار شد.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> | ||
نمایش این تئاتر، در مناسبتهای مذهبی چون ایام محرم و صفر صورت میگیرد.<ref>{{پک/بن|آنا|ک=خبرگزاری آنا|ف=خورشید کاروان همچنان میدرخشد}}</ref> این تئاتر در سالهای مختلف، در شهرها و کشورهای بسیاری به نمایش درآمده است. از جمله کشورهایی که این تئاتر در آن به نمایش گذاشته شده میتوان به ایران، انگلیس، [[هلند]] و امارات اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> این تئاتر در [[ایران]]، در شهرهای اصفهان، کاشان، ایلام، کرمانشاه، سنندج، گرگان، قم، دزفول، مشهد اهواز، کرج، شوشتر، ابهر، محلات، تفرش، دلیجان، ارومیه، تبریز، زابل، شاهینشهر به اجرا | نمایش این تئاتر، در مناسبتهای مذهبی چون ایام محرم و صفر صورت میگیرد.<ref>{{پک/بن|آنا|ک=خبرگزاری آنا|ف=خورشید کاروان همچنان میدرخشد}}</ref> این تئاتر در سالهای مختلف، در شهرها و کشورهای بسیاری به نمایش درآمده است. از جمله کشورهایی که این تئاتر در آن به نمایش گذاشته شده میتوان به ایران، انگلیس، [[هلند]] و امارات اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|تهران|ک=پایگاه خبری تهران|ف=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»}}</ref> این تئاتر در [[ایران]]، در شهرهای اصفهان، کاشان، ایلام، کرمانشاه، سنندج، گرگان، قم، دزفول، مشهد اهواز، کرج، شوشتر، ابهر، محلات، تفرش، دلیجان، ارومیه، تبریز، زابل، شاهینشهر به اجرا درآمده است.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> بر اساس آمارهای منتشر شده تا سال ۱۳۹۸، بیش از ۱۲۰۰ اجرا از این تئاتر در شهرها و کشورهای مختلف به نمایش گذاشته شده است.<ref>{{پک/بن|تسنیم|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد}}</ref> در سال ۱۳۹۹، این تئاتر به صورت آنلاین نیز به نمایش گذاشته شد.<ref>{{پک/بن|تسنیم۲|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود}}</ref> این تئاتر هر ساله به صورت مناسبتی در ماه محرم و صفر به اجرا در میآید.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> | ||
در سال ۱۴۰۳، با کارگردانی عبدالرضا کیهانی، نمایشنامهخوانی این اثر در [[تهران]] برگزار شد و در پایان از تمام عوامل اجرایی این تئاتر، تقدیر به عمل آمد.<ref>{{پک/بن|دفاع|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران}}</ref> | در سال ۱۴۰۳، با کارگردانی عبدالرضا کیهانی، نمایشنامهخوانی این اثر در [[تهران]] برگزار شد و در پایان از تمام عوامل اجرایی این تئاتر، تقدیر به عمل آمد.<ref>{{پک/بن|دفاع|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران}}</ref> | ||
== انتقادها == | == انتقادها == | ||
میزانسنهای بسیار ساده و کمتر استفاده کردن از تکنیکهای نورپردازی و صحنهپردازی از جمله انتقادهای وارد شده به این نمایش بوده است. موفقیت در جلب مخاطبان در طول سالهای متمادی این نمایش، یکی از نقاط مثبت این نمایش و کارگردانی آن عنوان شده است.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref> بازی خوب بازیگران این نمایش، همواره مورد تمجید منتقدان بوده است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> یکی از نقاط قوت این تئاتر، ساختار متن آن معرفی شده است. به گفته | میزانسنهای بسیار ساده و کمتر استفاده کردن از تکنیکهای نورپردازی و صحنهپردازی از جمله انتقادهای وارد شده به این نمایش بوده است. موفقیت در جلب مخاطبان در طول سالهای متمادی این نمایش، یکی از نقاط مثبت این نمایش و کارگردانی آن عنوان شده است.<ref>{{پک|صدیقی|۱۳۸۳|ک=کتاب صحنه|ف=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس}}</ref> بازی خوب بازیگران این نمایش، همواره مورد تمجید منتقدان بوده است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> یکی از نقاط قوت این تئاتر، ساختار متن آن معرفی شده است. به گفته منتقدان، متن این نمایشنامه، با دوری از کلیگویی و شعارزدگی، ارتباط مداوم متن و مخاطب را حفظ کرده است.<ref>{{پک|رحیمی|۱۴۰۳|ک=نقد تئاتر|ف=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی}}</ref> استقبال از این تئاتر با وجود قیمت نسبتاً بالای بلیت آن، مورد توجه رسانهها و منتقدان قرار گرفته است.<ref>{{پک|حمیدی|۱۳۸۱|ک=کتاب صحنه|ف=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»}}</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=بهروز|نام خانوادگی۱=حمیدی|دوره=|شماره=۱۸|صفحات=۶۲–۶۳|عنوان=تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»|تاریخ=۱۳۸۱|ژورنال=کتاب صحنه|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/203850}} | |||
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=بهروز|نام خانوادگی۱=حمیدی|دوره=|شماره=۱۸|صفحات= | * {{یادکرد ژورنال|نام۱=عارف|نام خانوادگی۱=رضوی|دوره=|شماره=۴۵|صفحات=۱۰–۱۱|عنوان=کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش مؤثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)|تاریخ=۱۳۷۲|ژورنال=ادبستان فرهنگ و هنر|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/307349}} | ||
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=عارف|نام خانوادگی۱=رضوی|دوره=|شماره=۴۵|صفحات= | * {{یادکرد ژورنال|نام۱=علیاکبر|نام خانوادگی۱=صدیقی|دوره=|شماره=۳۵|صفحات=۴۳–۴۴|عنوان=نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس|تاریخ=۱۳۸۳|ژورنال=کتاب صحنه|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/322853}} | ||
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=علیاکبر|نام خانوادگی۱=صدیقی|دوره=|شماره=۳۵|صفحات= | * {{یادکرد ژورنال|نام۱=روحالله|نام خانوادگی۱=مغلی|دوره=|شماره=۱۹|صفحات=۶۸–۶۹|عنوان=شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»|تاریخ=۱۳۸۱|ژورنال=کتاب صحنه|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/203889}} | ||
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=روحالله|نام خانوادگی۱=مغلی|دوره=|شماره=۱۹|صفحات= | * {{یادکرد وب|عنوان=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»|نشانی=http://www.nabteh.ir/Pages/News-بیست_پنجمین_سال_نمایش_خورشید_کاروان_-9734.aspx|تاریخ=۱ آذر ۱۳۹۴|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|تهران}}|نویسنده=خبرگزاری تهران|کد زبان=|وبگاه=nabteh.ir|تاریخ بایگانی=۱۸ اکتبر ۲۰۱۶|نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20161018220609/http://www.nabteh.ir/Pages/News-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_-9734.aspx}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»|نشانی=http://www.nabteh.ir/Pages/News-%D8% | * {{یادکرد وب|عنوان= «خورشید کاروان» 24 ساله شد|نشانی=https://jamejamonline.ir/fa/news/733178/خورشید-کاروان-24-ساله-شد|تاریخ=۷ آبان ۱۳۹۳|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|اوج}}|نویسنده=جامجم آنلاین|کد زبان=|وبگاه=jamejamonline.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=خورشید کاروان همچنان میدرخشد|نشانی=https://ana.ir/fa/news/322607/خورشید-کاروان-همچنان-میدرخشد|تاریخ=۱۲ آبان ۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|آنا}}|نویسنده=خبرگزاری آنا|کد زبان=|وبگاه=ana.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=خورشید کاروان | * {{یادکرد وب|عنوان=روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان|نشانی=https://sahebnews.ir/589006/روایت-عشق-یک-راهب-به-اهلبیت،-در-نمایش-خو.htm|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۵|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|صاحب}}|نویسنده=خبرگزاری صاحبنیوز|کد زبان=|وبگاه=sahebnews.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/195950/آغاز-بیست-و-یکمین-سال-اجرای-نمایش-خورشید-کاروان|تاریخ=۱۵ دی ۱۳۹۰|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|عصر}}|نویسنده=خبرگزاری عصر ایران|کد زبان=|وبگاه=asriran.com|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان= | * {{یادکرد وب|عنوان=پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/15/2113634/پوستر-خورشید-کاروان-منتشر-شد|تاریخ=۱۵ مهر ۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان= | * {{یادکرد وب|عنوان=نمایش خورشید کاروان قم|نشانی=https://fa.alalam.ir/news/3101061/نمایش-خورشید-کاروان-قم|تاریخ=۳۰ مهر ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|العالم}}|نویسنده=خبرگزاری العالم|کد زبان=|وبگاه=alalam.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/07/24/2370192/نمایش-خورشید-کاروان-آنلاین-اجرا-می-شود|تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۹|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۲}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد|نشانی=https://shahraranews.ir/fa/news/245354/نمایش-آیینی-خورشید-کاروان-در-تئاتر-شهر-مشهد-زمان-اجرا|تاریخ=۲۵ مرداد ۱۴۰۳|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شهرآرا}}|نویسنده=خبرگزاری شهرآرا|کد زبان=|وبگاه=shahraranews.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان= «خورشید کاروان» روی صحنه رفت|نشانی=https://www.imna.ir/news/681289/خورشید-کاروان-روی-صحنه-رفت|تاریخ=۲۹ مرداد ۱۴۰۲|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|ایمنا}}|نویسنده=خبرگزاری ایمنا|کد زبان=|وبگاه=imna.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران|نشانی=https://defapress.ir/fa/news/688014/برگزاری-نمایشنامهخوانی-خورشید-کاروان-در-فرهنگسرای-ارسباران|تاریخ=۱۰ شهریور ۱۴۰۳|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|دفاع}}|نویسنده=خبرگزاری دفاع مقدس|کد زبان=|وبگاه=defapress.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی|نشانی=https://naghdtheater.ir/خورشید-کاروان-آغازگر-تئاتر-مردمی/|تاریخ=۱۶ تیر ۱۴۰۳|تاریخ بازبینی=۲۶ دی ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|رحیمی}}|نویسنده=|کد زبان=|وبگاه=naghdtheater.ir|تاریخ بایگانی=|نشانی بایگانی=|نام خانوادگی=رحیمی|نام=علی}} | |||
[[رده:کاروان در فرهنگ]] | [[رده:کاروان در فرهنگ]] | ||
نسخهٔ ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۰۲
تئاتر خورشید کاروان یک درام تاریخی و مذهبی ایرانی است که داستان اسیران واقعه کربلا و سر حسین بن علی در دیر راهب را روایت میکند. این نمایش از سال ۱۳۷۱ به کارگردانی حسین مسافر آستانه آغاز شد و بعدها توسط کارگردانانی چون محمود فرهنگ ادامه یافت. نمایش در مناسبتهای مذهبی مانند محرم و صفر اجرا شده و تاکنون بیش از ۱۲۰۰ بار در ایران و کشورهای دیگر، از جمله انگلستان و امارات، به نمایش درآمده است.
این تئاتر با حضور بیش از ۶۰ بازیگر، شامل ۵ بازیگر زن و ۲۰ کودک، اجرا میشود. نقش راهب ابتدا توسط انوشیروان ارجمند ایفا شد و پس از وی، جلیل فرجاد این نقش را بر عهده گرفت. انتقادها شامل سادگی صحنهپردازی و نورپردازی است، اما متن نمایش و بازی بازیگران تحسین شدهاند. در سال ۱۳۹۹، این تئاتر بهصورت آنلاین نیز به نمایش گذاشته شد.
موضوع و اجرا
تئاتر خورشید کاروان، یک تئاتر درام تاریخی و مذهبی ایرانی است.[۱] این نمایش با بهرهگیری از داستان مشهور دیر راهب به واقعه پس از عاشورا میپردازد.[۲] این نمایش حضور اسیران واقعه کربلا و سر بریده حسین بن علی در یکی از صومعههای بینراه کوفه تا شام را به تصویر کشیده است. سختیهای اسیران در میانه راه و گفتگوی راهب با سر حسین بن علی، از نقاط اوج این نمایش است.[۳] در نمایش مربوط به اصفهان، لحاظات پایانی زندگی رقیه بنت الحسین نیز به نمایشنامه افزوده شده بود.[۴]
در اجرای این نمایش، از تکنیکهای مختلفی چون موسیقی و مرثیهسرایی بهره برده شده تا حس مخاطب، شورانده شود.[۵][۶] این تئاتر در ۷۵ دقیقه بر روی صحنه میرود.[۷]
عوامل
عوامل این تئاتر در برخی اجراها، متفاوت هستند.[۸] این نمایش توسط گروه فرهنگی فدک طراحی و اجرا میشد.[۹] این نمایش براساس نمایش هیهات نوشته ابوباسم حیادار و با بازنویسی[۱۰] و تدوین مهدی متوسلی و کارگردانی آن برعهده حسین مسافر آستانه به روی صحنه رفته است.[۱۱] در سالهای بعد، کارگردانی این اثر بر عهده محمود فرهنگ،[۱۲] جواد طاهری،[۱۳] اصغر لشکری[۱۴] و جواد ایزد دوست بوده است.[۱۵] عبدالرضا کیهانی، علی رضوانی و حسین عالمبخش به ترتیب دستیار کارگردان، مدیر تولید و طراحی صحنه این نمایش را بر عهده داشتهاند.[۱۶]
همچنین گروه همسرایی به سرپرستی محمد سراج در این تئاتر، اجرا داشته است.[۱۷] سازمان هنری رسانهای اوج، در برگزاری این تئاتر در شهرهای مختلف ایران، نقش فعالی داشته است.[۱۸]
در این تئاتر، با هنرمندی بیش از ۶۰ بازیگر از جمله ۵ بازیگر خانم و ۲۰ بازیگر کودک اجرا میشود.[۱۹] نقش راهب در این نمایش، تا زمان حیات انوشیروان ارجمند، بر عهده او بود و پس از درگذشت وی، این نقش را جلیل فرجاد برعهده گرفت. از میان بازیگران این تئاتر، میتوان به کرامت رودساز، اسدالله بابایی، فرهاد بشارتی، مهدی امینی،[۲۰] محمود راسخفر، اسدالله بابایی، سید محسن موسویخواه، سید حسین انتظار، محمد طاهر، اسماعیل ساری، مهدی حسینزاده،[۲۱] بیژن گنجعلی، اسماعیل زنگل گیاه، هاشم شمس فلاورجانی، احسان متین و کیهان روحانی اشاره کرد.[۲۲]
تاریخچه
اولین اجرای این نمایش به سال ۱۳۷۰ در تهران اجرا شده است.[۲۳] از اولین اجرای این تئاتر تا سال ۱۳۸۱، نمایش با اجرای بازیگران غیرسرشناس به کار خود ادامه داد و پس از آن، در سال ۱۳۸۲، بازیگران حرفهای تری به این صحنه راهپیدا کردند. تا پیش از این، کارگردانی اثر برعهده حسین مسافر آستانه بود و از آن به بعد، محمود فرهنگ این سمت را عهدهدار شد.[۲۴]
نمایش این تئاتر، در مناسبتهای مذهبی چون ایام محرم و صفر صورت میگیرد.[۲۵] این تئاتر در سالهای مختلف، در شهرها و کشورهای بسیاری به نمایش درآمده است. از جمله کشورهایی که این تئاتر در آن به نمایش گذاشته شده میتوان به ایران، انگلیس، هلند و امارات اشاره کرد.[۲۶] این تئاتر در ایران، در شهرهای اصفهان، کاشان، ایلام، کرمانشاه، سنندج، گرگان، قم، دزفول، مشهد اهواز، کرج، شوشتر، ابهر، محلات، تفرش، دلیجان، ارومیه، تبریز، زابل، شاهینشهر به اجرا درآمده است.[۲۷] بر اساس آمارهای منتشر شده تا سال ۱۳۹۸، بیش از ۱۲۰۰ اجرا از این تئاتر در شهرها و کشورهای مختلف به نمایش گذاشته شده است.[۲۸] در سال ۱۳۹۹، این تئاتر به صورت آنلاین نیز به نمایش گذاشته شد.[۲۹] این تئاتر هر ساله به صورت مناسبتی در ماه محرم و صفر به اجرا در میآید.[۳۰]
در سال ۱۴۰۳، با کارگردانی عبدالرضا کیهانی، نمایشنامهخوانی این اثر در تهران برگزار شد و در پایان از تمام عوامل اجرایی این تئاتر، تقدیر به عمل آمد.[۳۱]
انتقادها
میزانسنهای بسیار ساده و کمتر استفاده کردن از تکنیکهای نورپردازی و صحنهپردازی از جمله انتقادهای وارد شده به این نمایش بوده است. موفقیت در جلب مخاطبان در طول سالهای متمادی این نمایش، یکی از نقاط مثبت این نمایش و کارگردانی آن عنوان شده است.[۳۲] بازی خوب بازیگران این نمایش، همواره مورد تمجید منتقدان بوده است.[۳۳] یکی از نقاط قوت این تئاتر، ساختار متن آن معرفی شده است. به گفته منتقدان، متن این نمایشنامه، با دوری از کلیگویی و شعارزدگی، ارتباط مداوم متن و مخاطب را حفظ کرده است.[۳۴] استقبال از این تئاتر با وجود قیمت نسبتاً بالای بلیت آن، مورد توجه رسانهها و منتقدان قرار گرفته است.[۳۵]
پانویس
ارجاعات
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ مغلی، «شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ رضوی، «کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش مؤثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)»، ادبستان فرهنگ و هنر.
- ↑ ««خورشید کاروان» روی صحنه رفت»، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ صدیقی، «نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس»، کتاب صحنه.
- ↑ رضوی، «کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش مؤثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)»، ادبستان فرهنگ و هنر.
- ↑ «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد»، خبرگزاری شهرآرا.
- ↑ «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری صاحبنیوز.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ ««خورشید کاروان» 24 ساله شد»، جامجم آنلاین.
- ↑ «نمایش خورشید کاروان قم»، خبرگزاری العالم.
- ↑ «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد»، خبرگزاری شهرآرا.
- ↑ «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری صاحبنیوز.
- ↑ «آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری عصر ایران.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ ««خورشید کاروان» 24 ساله شد»، جامجم آنلاین.
- ↑ «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد»، خبرگزاری شهرآرا.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ «خورشید کاروان همچنان میدرخشد»، خبرگزاری آنا.
- ↑ «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان»، خبرگزاری صاحبنیوز.
- ↑ مغلی، «شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ «خورشید کاروان همچنان میدرخشد»، خبرگزاری آنا.
- ↑ «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»»، پایگاه خبری تهران.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ «پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ «برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران»، خبرگزاری دفاع مقدس.
- ↑ صدیقی، «نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس»، کتاب صحنه.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
- ↑ رحیمی، «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی»، نقد تئاتر.
- ↑ حمیدی، «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»»، کتاب صحنه.
منابع
- حمیدی، بهروز (۱۳۸۱). «تعزیه روی صحنه - نقد «خورشید کاروان»». کتاب صحنه (۱۸): ۶۲–۶۳.
- رضوی، عارف (۱۳۷۲). «کاروان خورشید (اشاره ای به نمایش مؤثر خورشید کاروان در دانشکده هنرهای زیبا)». ادبستان فرهنگ و هنر (۴۵): ۱۰–۱۱.
- صدیقی، علیاکبر (۱۳۸۳). «نقد نمایش «خورشید کاروان»: 13 سال بی وقفه و با شور و احساس». کتاب صحنه (۳۵): ۴۳–۴۴.
- مغلی، روحالله (۱۳۸۱). «شور و عشق فلق - نقد «خورشید کاروان»». کتاب صحنه (۱۹): ۶۸–۶۹.
- خبرگزاری تهران (۱ آذر ۱۳۹۴). «بیست و پنجمین سال نمایش «خورشید کاروان»». nabteh.ir. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- جامجم آنلاین (۷ آبان ۱۳۹۳). ««خورشید کاروان» 24 ساله شد». jamejamonline.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری آنا (۱۲ آبان ۱۳۹۷). «خورشید کاروان همچنان میدرخشد». ana.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری صاحبنیوز (۳۰ آبان ۱۳۹۵). «روایت عشق یک راهب به اهلبیت، در نمایش خورشید کاروان». sahebnews.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری عصر ایران (۱۵ دی ۱۳۹۰). «آغاز بیست و یکمین سال اجرای نمایش خورشید کاروان». asriran.com. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری تسنیم (۱۵ مهر ۱۳۹۸). «پوستر «خورشید کاروان» منتشر شد». tasnimnews.com. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری العالم (۳۰ مهر ۱۳۹۶). «نمایش خورشید کاروان قم». alalam.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری تسنیم (۲۴ مهر ۱۳۹۹). «نمایش «خورشید کاروان» آنلاین اجرا میشود». tasnimnews.com. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شهرآرا (۲۵ مرداد ۱۴۰۳). «نمایش آیینی «خورشید کاروان» در تئاتر شهر مشهد». shahraranews.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری ایمنا (۲۹ مرداد ۱۴۰۲). ««خورشید کاروان» روی صحنه رفت». imna.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- خبرگزاری دفاع مقدس (۱۰ شهریور ۱۴۰۳). «برگزاری نمایشنامهخوانی «خورشید کاروان» در فرهنگسرای ارسباران». defapress.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.
- رحیمی، علی (۱۶ تیر ۱۴۰۳). «خورشید کاروان آغازگر تئاتر مردمی». naghdtheater.ir. دریافتشده در ۲۶ دی ۱۴۰۳.