حیوانات در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
خط ۵: خط ۵:


== نام‌شناسی حیوان در قرآن ==
== نام‌شناسی حیوان در قرآن ==
حیوان واژه‌ای عربی است که بر موجود جاندار  اطلاق می‌شود و انسان را نیز -که او را حیوان ناطق می‌خوانند- در بر می‌گیرد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ابن منظور جلد ۲، 1214، ذیل واژه حی}}</ref>  و در منابع دینی و متون فقهی این واژه غالباً به موجود جاندار و فاقد خرد اطلاق می‌شود که معادل آن در زبان فارسی کنونی جانور است واژه حیوان در قرآن تنها یک بار و به معنای زندگی حقیقی به کار رفته که ناظر بر جهان آخرت است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نام شناسی حیوانات در قرآن کریم اربرد واژه‌های شتر و خوک در آیات مکرمه، نادیا وارمیلی، فصلنامه پازند سال ۱۵، شمارۀ 56-57، ۱۳۹۸، صفحه ۱۰۰}}</ref>
<big>حیوان واژه‌ای عربی است که بر موجود جاندار  اطلاق می‌شود و انسان را نیز -که او را حیوان ناطق می‌خوانند- در بر می‌گیرد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ابن منظور جلد ۲، 1214، ذیل واژه حی}}</ref>  و در منابع دینی و متون فقهی این واژه غالباً به موجود جاندار و فاقد خرد اطلاق می‌شود که معادل آن در زبان فارسی کنونی جانور است واژه حیوان در قرآن تنها یک بار و به معنای زندگی حقیقی به کار رفته که ناظر بر جهان آخرت است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نام شناسی حیوانات در قرآن کریم اربرد واژه‌های شتر و خوک در آیات مکرمه، نادیا وارمیلی، فصلنامه پازند سال ۱۵، شمارۀ 56-57، ۱۳۹۸، صفحه ۱۰۰}}</ref></big>


== اسامی حیوانات در قرآن کریم ==
== اسامی حیوانات در قرآن کریم ==
{{درشت|حیواناتی که نام آن‌ها در قرآن کریم ذکر شده است عبارتند از:}}
<big>در بیش از  190 آیه از قرآن کریم نام حیوانات زیر بیان شده است:</big>


{{درشت|گاو}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بقره، سوره دو آیه 64}}</ref>{{درشت|، شتر}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعراف/سوره۷، آیه۷۳.}}</ref>{{درشت|، مار}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=طه/سوره۲۰، آیه۲۰.}}</ref>{{درشت|، اژدها}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعراف/سوره۷، آیه۱۰۷.}}</ref>{{درشت|، ملخ}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قمر/سوره۵۴، آیه۷.}}</ref>{{درشت|، خوک}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.}}</ref>{{درشت|، بوزینه}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بقره/سوره۲، آیه۶۵.}}</ref>{{درشت|، قورباغه}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳.}}</ref>{{درشت|، بز}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انعام/سوره۶، آیه۱۴۳.}}</ref>{{درشت|، میش}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انعام/سوره۶، آیه۱۴۳.}}</ref>{{درشت|، زنبور عسل}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نحل/سوره۱۶، آیه۶۸.}}</ref>{{درشت|، مگس}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=حج/سوره۲۲، آیه۷۳.}}</ref>{{درشت|، هدهد}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نمل/سوره۲۷، آیه۲۰.}}</ref>{{درشت|، پشه}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بقره/سوره۲، آیه۲۶.}}</ref>{{درشت|، [[همان «قاطر» است؛ یک حیوان دورگه که از جفت‌گیری اسب ماده و الاغ نر به وجود می‌آید|استر]]}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نحل/سوره۱۶، آیه۸.}}</ref>{{درشت|، الاغ}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جمعه/سوره۶۲، آیه۵.}}</ref>{{درشت|، اسب}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انفال/سوره۸، آیه۶۰.}}</ref>{{درشت|، ماهی}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=صافات/سوره۳۷، آیه۱۴۲.}}</ref>{{درشت|، فیل}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فیل/سوره۱۰۵، آیه۱.}}</ref>{{درشت|، شیر}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مدثر/سوره۷۴، آیه۵۱.}}</ref>{{درشت|، سگ هار}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶.}}</ref>{{درشت|، مورچه}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نمل/سوره۲۷، آیه۱۸.}}</ref>{{درشت|، موریانه}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سبا/سوره۳۴، آیه۱۴.}}</ref>{{درشت|، گرگ}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=یوسف/سوره۱۲، آیه۱۷.}}</ref>{{درشت|، گوسفند}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انعام/سوره۶، آیه۱۴۶.}}</ref>{{درشت|، عنکبوت}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۱.}}</ref>{{درشت|، کلاغ}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مائده/سوره۵، آیه۳۱.}}</ref>{{درشت|، پروانه}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قارعه/سوره۱۰۱، آیه۴.}}</ref>{{درشت|، حیوانات شکاری}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مائده/سوره۵، آیه۴.}}</ref>{{درشت|، شتر ماده}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.}}</ref>{{درشت|، شتر نذر شده}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.}}</ref>{{درشت|، گوسفند ماده}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.}}</ref>{{درشت|، شتر آزاد}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.}}</ref>{{درشت|، شتران بارکش}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انعام/سوره۶، آیه۱۴۲.}}</ref>{{درشت|، چهارپایان}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انعام/سوره۶، آیه۱۴۲.}}</ref>{{درشت|، دستهٔ پرندگان}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فیل/سوره۱۰۵، آیه۳.}}</ref>{{درشت|، اسبان نیکو}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ص/سوره۳۸، آیه۳۱.}}</ref>{{درشت|، [[شتر فربۀ قربانی که به مکه می‌فرستند|بُدنه]]}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=حج/سوره۲۲، آیه۳۶.}}</ref>{{درشت|، اسبان دونده}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عادیات/سوره۱۰۰، آیه۱.}}</ref>{{درشت|، گوساله}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بقره/سوره۲، آیه۵۱.}}</ref>{{درشت|، شتر ده ماههٔ آبستن}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تکویر/سوره۸۱، آیه۴.}}</ref>{{درشت|، گاو میانسال}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بقره/سوره۲، آیه۶۸.}}</ref>
{{درشت|گاو}}{{درشت|، شتر}}{{درشت|، مار}}{{درشت|، اژدها}}{{درشت|، ملخ}}{{درشت|، خوک}}{{درشت|، بوزینه}}{{درشت|، قورباغه}}{{درشت|، بز}}{{درشت|، میش}}{{درشت|، زنبور عسل}}{{درشت|، مگس}}{{درشت|، هدهد}}{{درشت|، پشه}}{{درشت|، [[همان «قاطر» است؛ یک حیوان دورگه که از جفت‌گیری اسب ماده و الاغ نر به وجود می‌آید|استر]]}}{{درشت|، الاغ}}{{درشت|، اسب}}{{درشت|، ماهی}}{{درشت|، فیل}}{{درشت|، شیر}}{{درشت|، سگ هار}}{{درشت|، مورچه}}{{درشت|، موریانه}}{{درشت|، گرگ}}{{درشت|، گوسفند}}{{درشت|، عنکبوت}}{{درشت|، کلاغ}}{{درشت|، پروانه}}{{درشت|، حیوانات شکاری}}{{درشت|، شتر ماده}}{{درشت|، شتر نذر شده}}{{درشت|، گوسفند ماده}}{{درشت|، شتر آزاد}}{{درشت|، شتران بارکش}}{{درشت|، چهارپایان}}{{درشت|، دستهٔ پرندگان}}{{درشت|، اسبان نیکو}}{{درشت|، [[شتر فربۀ قربانی که به مکه می‌فرستند|بُدنه]]}}{{درشت|، اسبان دونده}}{{درشت|، گوساله}}{{درشت|، شتر ده ماههٔ آبستن}}{{درشت|، گاو میانسال}}<big>، شپش،</big>  


== سوره‌هایی به نام حیوانات ==
== سوره‌هایی به نام حیوانات ==

نسخهٔ ‏۴ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۴۵

پرونده:نحل.jpg
و اَوحی ربّک الی النحلِ… ♥

حیوانات در قرآن

در مورد حیوانات مطالب متنوعی در قرآن کریم آمده و حتی نام برخی از سوره‌های قرآن به نام حیوانات است.

نام‌شناسی حیوان در قرآن

حیوان واژه‌ای عربی است که بر موجود جاندار اطلاق می‌شود و انسان را نیز -که او را حیوان ناطق می‌خوانند- در بر می‌گیرد[۱] و در منابع دینی و متون فقهی این واژه غالباً به موجود جاندار و فاقد خرد اطلاق می‌شود که معادل آن در زبان فارسی کنونی جانور است واژه حیوان در قرآن تنها یک بار و به معنای زندگی حقیقی به کار رفته که ناظر بر جهان آخرت است.[۲]

اسامی حیوانات در قرآن کریم

در بیش از 190 آیه از قرآن کریم نام حیوانات زیر بیان شده است:

گاو، شتر، مار، اژدها، ملخ، خوک، بوزینه، قورباغه، بز، میش، زنبور عسل، مگس، هدهد، پشه، استر، الاغ، اسب، ماهی، فیل، شیر، سگ هار، مورچه، موریانه، گرگ، گوسفند، عنکبوت، کلاغ، پروانه، حیوانات شکاری، شتر ماده، شتر نذر شده، گوسفند ماده، شتر آزاد، شتران بارکش، چهارپایان، دستهٔ پرندگان، اسبان نیکو، بُدنه، اسبان دونده، گوساله، شتر ده ماههٔ آبستن، گاو میانسال، شپش،

سوره‌هایی به نام حیوانات

از میان صد و چهارده سورهٔ قرآن، پنج سوره با نام حیوانات نامگذاری شده که عبارتند از: بقره (گاو)، نحل (زنبور عسل)، نمل (مورچه)، عنکبوت و فیل.[۳]

هدف از آوردن نام حیوانات در قرآن

این نام‌ها به عنوان یک نماد یا تمثیل برای انتقال مفاهیم و پیام‌های اخلاقی، تربیتی، یا تاریخی به کار رفته‌اند. به عبارت دیگر، نام حیوان به عنوان یک نشانه برای شناسایی و به یاد سپردن سوره و مفاهیم آن استفاده می‌شود.

دلایل نامگذاری:

اشاره به ویژگی‌های خاص

  • برخی از سوره‌ها به نام حیواناتی نامگذاری شده‌اند که دارای ویژگی‌های بارز و برجسته‌ای هستند؛ به عنوان مثال، سوره «نحل» به دلیل اشاره به نظم و صنعت زنبورها و نیز تولید عسل، نامگذاری شده است.

ارتباط با داستان یا رویداد

  • برخی از سوره‌ها به دلیل ارتباط با رویدادی که در آن حیوانی نقش داشته است، به نام آن حیوان نامیده شده؛ مانند سوره «نمل» (مورچه) به دلیل اشاره به داستان حضرت سلیمان و مورچه‌ها، به این نام خوانده شده است.

نماد و تمثیل

  • برخی از نام‌های حیوانی در قرآن به عنوان نماد و تمثیلی برای مفاهیم اخلاقی و تربیتی به کار رفته‌اند. به عنوان مثال، سوره «عنکبوت» به دلیل اشاره کردن به بی بنیادی خانه عنکبوت، به عنوان نمادی برای کارهای بیهوده و بی اساس، به این نام نامگذاری شده است.[۴]

پانویس

  1. ↑ ابن منظور جلد ۲، 1214، ذیل واژه حی.
  2. ↑ نام شناسی حیوانات در قرآن کریم اربرد واژه‌های شتر و خوک در آیات مکرمه، نادیا وارمیلی، فصلنامه پازند سال ۱۵، شمارۀ 56-57، ۱۳۹۸، صفحه ۱۰۰.
  3. ↑ میرزا باقر، حسینی، آشنایی و انس با قرآن، انتشارات حرم، ص ۴۳.
  4. ↑ علوم قرآنی، آیة الله محمد هادی معرفت، فصل دوم، اسامی سوره‌ها، ص99.

منابع

۱- سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حیوانات در قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۴/۱۱/۲۴.

۲- پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه https://noo.rs/xojlN3-

برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=حیوانات_در_قرآن&oldid=146185»