تربیت کودک: تفاوت میان نسخهها
(اصلاح شد) |
(جدید) |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
=== تأثیر عملکرد پدر در تربیت کودک === | === تأثیر عملکرد پدر در تربیت کودک === | ||
یک پدر نمونه پدری است که علاوه بر آموزش اخلاق و رفتار خوب به فرزندان بتواند روزی [[خانواده]] اش را نیز از راه حلال به دست آورد. زیرا این روزی حلال در سرنوشت فرزندان بسیار مؤثر است. اگر ادعایی را که فرزندان می کنند، برآورده شود تا حد زیادی در اثر همین روزی حلالی[[حلال]] است که پدر برایشان آورده است و لذا فرزندان همیشه باید قدردان چنین پدری باشند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سیره و کلام پیامبر اعظم|سال=۱۳۸۵|نام=عباس|نام خانوادگی=چراغ چشم|صفحه=۴۲}}</ref> | یک پدر نمونه پدری است که علاوه بر آموزش اخلاق و رفتار خوب به فرزندان بتواند روزی [[خانواده]] اش را نیز از راه حلال به دست آورد. زیرا این روزی حلال در سرنوشت فرزندان بسیار مؤثر است. اگر ادعایی را که فرزندان می کنند، برآورده شود تا حد زیادی در اثر همین روزی حلالی[[حلال]] است که پدر برایشان آورده است و لذا فرزندان همیشه باید قدردان چنین پدری باشند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سیره و کلام پیامبر اعظم|سال=۱۳۸۵|نام=عباس|نام خانوادگی=چراغ چشم|صفحه=۴۲}}</ref> | ||
== '''آموزش فرائض دینی به کودکان''' == | |||
پیامبراکرم (ص) به آموزش فرائض و شعائر دینی به کودکان توصیه کرده است؛ ایشان فرمودند: «هرگاه کودکانتان زبان باز کردند کلمه لاالهالاالله را به آنان بیاموزید و هرگاه دندان<code>[</code>شیری<code>]</code> آنها افتاد آنان را به نماز امر کنید.» | |||
<sup>[۸۴]</sup> | |||
وقتی از ایشان پرسیده شد کودک چه هنگام باید نماز بخواند؟ فرمودند: «هرگاه دست راستش را از دست چپش شناخت او را به نماز وا دارید.» | |||
<sup>[۸۵]</sup> | |||
روایت شده که ایشان به کودکانی که در کنارش بودند نگاهی کردند و فرمودند: «وای به حال فرزندان آخرالزمان از پدرانشان گفتند: یا رسولالله (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) از دست پدران مشرکشان فرمودند: نه از پدران مؤمنی که فرزندانشان را چیزی از فرائض نمیآموزند و هرگاه فرزندانشان چیزی از فرائض و امور دینی بیاموزند از عمل به آن منعشان میکنند و برایشان به مقدار کمی از دنیا راضی میشوند پس من از آنها<code>[</code>آن پدران<code>]</code> بیزارم و آنان از من بیزارند.» | |||
<sup>[۸۶]</sup> | |||
<sup>[۸۷]</sup> | |||
== '''کتابشناسی''' == | == '''کتابشناسی''' == | ||
نسخهٔ ۱۵ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۵۵
تربیت کودک در اسلام
تربیت یکی از اساسیترین عوامل شکلدهنده شخصیت فرد است و نقش مهمی در رشد و شکوفایی استعدادهای انسانی ایفا میکند. روش های تربیتی اهل بیت(ع) به سه دسته ی روش های قطعی،روش های اصلاحی و روش های کنایی تقسیم می شوند. در روایات شیعی تربیت کودک به سه دوره هفت ساله تقسیم شده است.
والدین نقش مؤثری در تربیت کودکتربیت فرزند ایفا میکنند
مفهوم شناسی واژه تربیت
تربیت، مصدر باب تفعیل از ماده «ربی یربو» به معنای رشد بوده و در کتب لغت به معنای رشد دادن استعمال شده است[۱] و در اصطلاح فراهم آوردن زمینه برای پرورش استعدادهای درونی هر موجود و به ظهور و فعلیت رسانیدن امکانات بالقوه موجود در درون او را تربیت تعبیر کرده اند.[۲]
روش های تربیتی اهل بیت ( علیهم السلام)
برخی محققان، روش های تربیتی اهل بیت (ع) را به سه دسته تقسیم نموده اند
- روش های قطعی: مواردی چون مهرورزی، نصیحت، تکریم شخصیت، عدم تبعیض؛
- روش های اصلاحی: مواردی چون بخشش، تغافل، تشویق، تنبیه متناسب، بازی، شرکتدادن در مراسم مذهبی؛
- رروش های کنایی: مواردی چون نصیحت پنهانی، برگزاری مسابقات و واگذاری برخی مسئولیتها به فرزندان.[۳]
دوران های سه گانه تربیت کودک
در روایات شیعی، تربیت فرزند به سه دوره هفتساله تقسیم شده است: در هفت سال اول، با عنوان «سیّد و آقا»، در هفت سال دوم با عنوان «مطیع و فرمانبردار» و در هفت سال سوّم با عنوان «وزیر و مسئول» معرفی شده است.[۴]
برخی این سه دوره را منطبق بر دوران کودکی، نوجوانی و جوانی دانسته[۵]و برخی نیز بر این باورند که این روش موجب پدیدآمدن شخصیت نیکو در فرزند میشود و ویژگیهای روانی، هیجانی و رفتاریِ هماهنگ با فطرت را برایش فراهم میسازد.[۶]
نقش والدین در تربیت کودک
تأثیر پاکی مادر بر تربیت کودک
بنا بر پژوهشهای صورت گرفته، در اسلاماسلام، نقش وراثتی مادر در تربیت فرزند بیش از پدر است. در این میان، به برخی روایات و نیز آیه ۲۸ سوره مریم اشاره شده است؛[۷]به این دلیل که در این آیه به تأثیر ناپاکی مادر مریم(س) از زبان قوم وی اشاره شده است؛ درحالیکه همه آگاه بودند مادر وی در طفولیت او از دنیا رفته است.[۸]
تأثیر عملکرد پدر در تربیت کودک
یک پدر نمونه پدری است که علاوه بر آموزش اخلاق و رفتار خوب به فرزندان بتواند روزی خانواده اش را نیز از راه حلال به دست آورد. زیرا این روزی حلال در سرنوشت فرزندان بسیار مؤثر است. اگر ادعایی را که فرزندان می کنند، برآورده شود تا حد زیادی در اثر همین روزی حلالیحلال است که پدر برایشان آورده است و لذا فرزندان همیشه باید قدردان چنین پدری باشند.[۹]
آموزش فرائض دینی به کودکان
پیامبراکرم (ص) به آموزش فرائض و شعائر دینی به کودکان توصیه کرده است؛ ایشان فرمودند: «هرگاه کودکانتان زبان باز کردند کلمه لاالهالاالله را به آنان بیاموزید و هرگاه دندان[شیری] آنها افتاد آنان را به نماز امر کنید.»
[۸۴]
وقتی از ایشان پرسیده شد کودک چه هنگام باید نماز بخواند؟ فرمودند: «هرگاه دست راستش را از دست چپش شناخت او را به نماز وا دارید.»
[۸۵]
روایت شده که ایشان به کودکانی که در کنارش بودند نگاهی کردند و فرمودند: «وای به حال فرزندان آخرالزمان از پدرانشان گفتند: یا رسولالله (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) از دست پدران مشرکشان فرمودند: نه از پدران مؤمنی که فرزندانشان را چیزی از فرائض نمیآموزند و هرگاه فرزندانشان چیزی از فرائض و امور دینی بیاموزند از عمل به آن منعشان میکنند و برایشان به مقدار کمی از دنیا راضی میشوند پس من از آنها[آن پدران] بیزارم و آنان از من بیزارند.»
[۸۶]
[۸۷]
کتابشناسی
از جمله کتاب هایی که می توان در زمینه تربیت کودک به آن اشاره کرد، کتاب« تربیت دینی کودک» می باشد؛ این کتاب بازنویسی گفتارهای آیت الله حائری شیرازی در بیش از هفتاد جلسه «درس تربیت» با حضور دانشجویان علوم تربیتی است که در سال ۱۳۹۵ش به همت نشر معارف به چاپ رسیده است.[۱۰]
پانویس
- ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴). لسان العرب. ج. ۱. ص. ۴۰۱.
- ↑ رحیمیان، محمد حسن، رهبر،محمد تقی (۱۳۸۵). اخلاق و تربیت اسلامی. ص. ۶.
- ↑ حبیب آبادی، نور بخش (۱۳۹۶). روش های تربیتی اهل البیت(ع) در تربیت فرزندتربیت فرزند. صص. ۲۲-۱۰۳.
- ↑ طبرسی، رضی الدین (۱۴۱۲). مکارم الاخلاق. ص. ۲۲۲.
- ↑ فرهادیان، رضا (۱۳۹۱). آنچه والدین و فرزندان باید بدانند. ص. ۱۱.
- ↑ شکوهی یکتا، محسن (۱۳۸۵). مطالعه تطبیقی سبک های فرزند پروری. ص. ۱۲۴.
- ↑ حسینی زاده، سیدعلی (۱۳۹۵). نقش وراثتی مادر در تربیت فرزند از دیدگاه اسلامی. صص. ۵۳-۶۶.
- ↑ شریف لاهیجی، بهاءالدین محمد بن علی (۱۳۷۳). تفسیر. ج. ۳. ص. ۱۶.
- ↑ چراغ چشم، عباس (۱۳۸۵). سیره و کلام پیامبر اعظم. ص. ۴۲.
- ↑ «انتشارات قلم و اندیشه».