حابطیه

حابطیّه از گروه‌های منتسب به معتزله و پیروان احمد بن حابط بودند که در نسبت فکری با نظّام معرفی شده‌اند. اعضای این گروه بر این باور بودند که جهان دو آفریننده دارد: یکی قدیم که خالق حقیقی دانسته می‌شد و دیگری مُحدَث که به عیسی نسبت داده می‌شد. آنان معتقد بودند که در روز حساب، محاسبه بندگان به عهده عیسی است و آیه «و جاء ربک و الملک صفا صفا» را مؤیّد این دیدگاه می‌دانستند. به‌زعم این گروه، آیه «الاّ ان یأتِیَهُمُ الله فی ظُلَلٍ مِن الغمام» نیز در همین معنا قابل تفسیر است. آنان همچنین روایاتی مانند «خلق‌الله آدم علی صورته» و «یضع الجبار قدمه فی النار» را ناظر به عیسی می‌دانستند. در نظر آنان، دلیل نام‌گذاری عیسی به «مسیح» آن بود که او اشیا را با ذراع خود اندازه‌گیری و پدیدمی‌آورد.

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «حابطیّه». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.