حیا

حیا؛ حالت درونی و ذاتی بازدارندۀ زنان از زشتی. حیای زن، حالتی نفسانی در سرشت زن و حریم او در ارتباط با مردان است که مانع از انجام‌دادن کارهای ناپسند می‌شود و شامل حیا در پوشش، نگاه و صحبت‌کردن است. حیا در زنان به‌دلیل ظرافت و لطافت‌های بیشتر، اهمیت بیشتری دارد. امروزه با پیشرفت فناوری و گسترش روابط، حیا در بهینه‌سازی روابط، مهار غریزۀ جنسی، تضمین عفّت، سلامت روان و ایجاد جامعۀ مطلوب نقش دارد.

مفهوم‌شناسی

حیا به‌معنای شرم و آزرم، عدم نگاه آلوده به نامحرم و پرهیز از کارهایی است که ملامت، مجازات و هراس به دنبال دارد. همچنین برخی معتقدند که واژۀ حیا، از حیات گرفته شده است؛ چرا که بر اساس احساس گناه و شرم، امکان تغییر در زندگی انسان وجود دارد. ماهیت حیا به‌گونه‌ای است که علاوه بر بازداری از انجام‌دادن زشتی‌ها، انسان را به اعمال نیکو سوق می‌دهد.

نسبت حیا و ایمان

حیا با ایمان رابطۀ مستقیم دارد. شرم در هر انسانی وجود دارد؛ ولی حیا مختص انسان مؤمن است. در واقع ایمان، اشاره به شرم مؤمن در پرهیز از اعمال ناپسند به‌دلیل ترس از خدا دارد.

حیای زن در آموزه‌های دینی در آموزه‌های دینی، زن نقش اساسی در عفّت‌گرایی، استحکام و پاکدامنی خانواده دارد و بی‌حیایی با ارزش او ناسازگار است. به گفته جعفر صادق، امام ششم شیعیان دوازده‌امامی، حيا ده سهم است که یک سهم آن در مردان و نه سهم در زنان است.