بصره
بَصره یکی از شهرهای مهم و بندرهای منحصر به فرد عراق است که به «قبّه الاسلام»، «خزانة العرب» و «رعناء» مشهور بوده است. این شهر در سال ۱۴ هجری، شش ماه پیش از کوفه، بنا شد و در دوره امویان مدتی پایتخت بوده است. نام بصره از ویژگی خاک سخت و سنگلاخ آن گرفته شده و مردم آن در اوایل اسلام به دو دسته عثمانی و علوی تقسیم میشدند.
تاریخچه
بَصره از شهرهای مهم و بندرهای منحصر به فرد عراق است و به «قبّه الاسلام»، «خزانهٔ العرب» و «رعناء» معروف بوده است. برخی منابع نام آن را به «بس راهاست» نسبت میدهند.[۱]
این شهر در سال ۱۴ هجری، شش ماه پیش از کوفه، تأسیس شد. از آنجا که بصره و کوفه هر کدام مدتی پایتخت دولت امویان بودهاند، این دو شهر را «عراقین» مینامیدند. برخی مورخان مانند ابوبکر انباری، بصره را در زبان عرب به معنای زمین سخت و صلب دانستهاند و قطرب زمین آن را سخت و سنگلاخ میدانسته که به سم چهارپایان آسیب میرساند. قطامی نیز گزارش کرده که هنگام ورود مسلمین به حوالی بصره، از دور سنگریزهها را در خاک مشاهده کرده و به همین دلیل این نام بر شهر نهاده شد.[۲]
در دوران خلافت علی بن ابیطالب، مردم بصره به دو گروه تقسیم میشدند: عثمانی، یعنی طرفدار عثمان، و علوی یعنی شیعیان علی. این تقسیمبندی باعث شد که طلحه و زبیر در جنگ جمل از حمایت مردم بصره بهرهمند شوند و جنگ را در آنجا برگزار کنند.[۳]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «بَصره». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.