الگوی مصرف

از اسلامیکال
نسخهٔ تاریخ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۰۹ توسط Mrj2020 (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مطلق اضرار به نفس دلیل بر حرمت ندارد و اهدای عضو جهت پیوند به بدن شخص دیگر از مصادیق اضرار به نفس به نحو کلی نیست؛ زیرا ممکن است برای کثیری از افراد ضرر به همراه نداشته باشد و در اهدای عضو جهت پیوند فرقی نیست که گیرنده مسلمانِ هم مذهب باشد یا غیر مسلمان، و اگر نجات جان گیرندهٔ مسلمان متوقف بر پیوند عضو باشد، چنانچه برای دهنده ضرر معتنابه نداشته باشد، چه بسا واجب است که اهدا کند یا بفروشد.[۱]

  1. مطالعه کتاب احکام پزشکی: مطابق با فتاوای مرجع عالی قدر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی، خامنه‌ای، سیدعلی، 1318 - ص 51

الگوی مصرف در آموزه‌های دینی

اصلاح الگوی مصرف به معنای بهره‌برداری بهینه از منابع و کالاهاست؛ به گونه‌ای که نیازهای فردی و اجتماعی تأمین شود، بدون آن‌که منجر به اسراف یا کم‌مصرفی غیرمنطقی گردد. این رویکرد با هدف افزایش بازدهی، کاهش اتلاف منابع، پیشگیری از آسیب‌های اقتصادی و هدایت سرمایه‌ها به سوی تولید و توسعه، زمینه‌ساز رفاه عمومی و ارتقای کیفیت زندگی خواهد بود.

تحقق اصلاح الگوی مصرف مستلزم آگاهی عمومی از شیوه‌های مصرف صحیح و اراده‌ای جدی برای اجرای آن در سطوح فردی و اجتماعی است..[۱]

تعیین الگوی مصرف صحیح

در نگرش اسلام، نیازهای انسان در دو بُعد مادی و معنوی ریشه دارند و هر دو در چارچوب آموزه‌های فطرت‌محور و واقع‌گرایانه دینی مورد توجه قرار گرفته‌اند. این نیازها در آیات و روایات با دقت تبیین شده‌اند و تحلیل آن‌ها می‌تواند الگوی مصرف مطلوب از منظر اسلام را در حوزه‌های گوناگون زندگی انسان روشن سازد؛ الگویی که بی‌توجهی به آن، رفتاری ناپسند و مذموم تلقی می‌شود..[۲]

نهادینه شدن الگوی مصرف در جامعه

در آموزه‌های اسلامی، نهادینه‌سازی الگوی صحیح مصرف از ارکان تحقق اقتصاد مطلوب به شمار می‌آید. این الگو بر پایه میانه‌روی استوار است؛ رفتاری که موجب بهره‌وری بیشتر از منابع اندک می‌شود، در حالی‌که اسراف، حتی منابع فراوان را به هدر می‌دهد. از همین‌رو، ائمه علیهم‌السلام همواره بر قناعت و تدبیر در مصرف تأکید داشته‌اند. چنان‌که امام رضا علیه‌السلام فرموده‌اند: «بر صاحب مال واجب است که در تأمین هزینه‌های زندگی خانواده، گشایش ایجاد کند.».[۳]

  1. ایروانی، جواد (۱۳۸۸). الگوی مصرف در آموزه‌های اسلامی. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. ص. ۱۱.
  2. ایروانی، جواد (۱۳۸۹). اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. ص. ۱۹۵.
  3. بابایی خورزوقی، علی (۱۳۹۹). اقتصاد و توسعه سالم در اسلام جلد سی و چهارم: فریاد خاموش درون. ج. ۳۴. اصفهان: نشر دارخوین. صص. ۳۲۲–۳۲۳.