شهربانو
شهربانو
درباره
تاریخ تولد و مکان تولد شهربانو مادر سجاد بن الحسین گزارشی وجود ندارد. زیرا در زمان ساسانیان در ایران زندگی نامه دختران و زنان مکتوب نمی شد مگر اینکه دارای مقام ویژه حکومتی می بودند. با این حال بر اساس یافته های تاریخی می توان گفت که سال 31 هجری به اسارت در آمد و وارد مدینه شد. به همسری حسین بن علی درآمد و در بین ساله های 36 تا 38 سجاد بن حسین به دنیا آورد.[1] در کتاب های تاریخی نام پدر شهربانو را یزدجرد که بیشتر کتاب ها به این نام اشاره دارند. همچنین گروهی نوشجان و برخی دیگر شیرویه که بنا بر نقل ثعالبی قاتل پدر یزدگرد بوده است می شناسند. گروهی دیگر نیز سنجان یا سبحان نام پدر شهربانو معرفی کرده اند.[2]
نظریات متعددی درباره شهربانو وجود دارد. یک نظر این است که چنین شخصیتی در میان اهل بیت پیامبر اسلام نبوده است. نظر دوم وجود شهربانو را قبول دارند ولی او را دختر یزدگرد پادشاه ساسانی و شاهزاده نمی دانند و او را تنها اشراف زاده ای می دانند که در زمان عثمان به اسارت اعراب در آمده و به حسین بن علی بخشیده شد. نظریه سوم شهربانو را دختر شاه ايران مىدانند كه به اسارت اعراب درآمد و به حسين بن علی بخشيده شد. گروه سوم جايگاه وى را نه به دليل شاهزاده بودن، بلكه به علت انتساب به خاندان پیامبر اسلام مىدانند.3
شهربانو در کتاب عیون الرضا
در روایات تاریخی درباره شهربانو اختلافات بسیار است اما روایت صدوق در عیون اخبار الرضا قابل قبول ترین سند تاریخی است که شهربانو را فرزند یزدگرد سوم و مادر سجاد بن حسین و زمان اسارت او در زمان عمر معرفی می کند.[3] در تاریخ یعقوبی شهربانو مادر سجاد معرفی کرده و می نویسد: و امه جرار بنت یزدجرد. روایت صدوق در کتاب عیون الرضا اسارت شهربانو مربوط به دوران عثمان دانسته که به درستی نزدیک تر است زیرا فتح خراسان در سال 30 هجری سال ششم خلافت عثمان بوده و در این سال یزدجرد در شهر مرو کشته شد. [4]
[1]شهربانو همسر گرامی امام حسین (ع)، طبیبی، ناهید، تهران, مشعر، ، جلد ۱ صفحه ۲۲
شهربانو در کتاب الکافی
کلینی در کتاب کافی روایتی بیان می کند که هنگام ورود شهربانو به مسجد مدینه بر عمر وارد شد. شهربانو حجاب گرفت. علی بن ابیطالب به عمر گفت اجازه بده او همسری از مسلمانان برگزیند و به عنوان غنیمت برای او قرار بده. عمر پذیرفت و شهربانو حسین بن علی را انتخاب کرد. علی بن ابیطالب نام او پرسید. گفت: جهان شاه. علی گفت: شهربانویه[5]
[1] طیبی، شهربانوعلیها السلام، (همسر گرامی امام حسین علیه السلام) ص25.
[2] طیبی، شهربانو: بازکاوی و پژوهش درباره همسر امام حسین علیه السلام ص 255.
3.طیبی، شهربانو همسر گرامی امام حسین (ع)جلد ۱ صفحه ۱۱
[3] طیبی، شهربانو: بازکاوی و پژوهش درباره همسر امام حسین علیه السلام، ص 100
[4] یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲. ص۳۰۳.
[5] طیبی، شهربانو: بازکاوی و پژوهش درباره همسر امام حسین علیه السلام، ص 58
منابع
[1] طیبی، ناهید، شهربانو علیها السلام، (همسر گرامی امام حسین علیه السلام)، تهران، مشعر، 1390.
[2] طیبی، ناهید، شهربانو: بازکاوی و پژوهش درباره همسر امام حسین علیه السلام، تهران، علم، 1392.
3.طیبی، ناهید، شهربانو علیها السلام، (همسر گرامی امام حسین علیه السلام)، تهران، مشعر،
[3] طیبی، ناهید، شهربانو: بازکاوی و پژوهش درباره همسر امام حسین علیه السلام، تهران، علم، 1392.
[4] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، 1382.
[5] طیبی، ناهید، شهربانو: بازکاوی و پژوهش درباره همسر امام حسین علیه السلام، تهران، علم، 1392.