بحول الله و قوته اقوم و اقعد

در فقه اسلامی، ذکر «بحول الله و قوته اقوم و اقعد» ذکری مستحب در نماز است که به معنای تکیه بر قدرت الهی در برخاستن و نشستن می‌باشد. روایات مختلف این ذکر را به علی بن ابی‌طالب و امامان شیعه نسبت داده‌اند و بیان شده است که تکرار آن نشانه دوری جستن از باورهای قدریه است.

جایگاه در اسلام

ذکر «بحول الله و قوته اقوم و اقعد» از اذکاری است که گفتن آن در نماز، مستحب دانسته شده است. این ذکر به معنای «به یاری و نیروی خدا برمی‌خیزم و می‌نشینم» است. در روایتی از جعفر صادق نقل شده که علی بن ابی‌طالب هنگام برخاستن از رکعت، این ذکر را بر زبان می‌آورد. همچنین در نقلی دیگر از علی بن موسی رضا آمده است که هرگاه پدر او از خانه بیرون می‌رفت، می‌گفت: «بسم الله الرحمن الرحیم، خرجت بحول الله و قوته لا بحولی و قوتی، بل بحولک و قوتک یا رب متعرضاً لرزقک فاتنی به فی عافیة».

شهید اول، از فقیهان شیعه، در کتابی از حسین بن سعید نقل می‌کند که به اسناد خود از ابی‌بصیر روایت کرده است: جعفر صادق پس از بلند کردن سر از رکوع می‌گفت: «سمع الله لمن حمده، الحمد لله رب العالمین، بحول الله و قوته اقوم و اقعد، اهل الکبریاء و العظمة و الجبروت». همچنین نقل شده که علی بن ابی‌طالب این ذکر را به دلیل اعلام بیزاری از عقیده قدریه بر زبان می‌آورد؛ گروهی که معتقد بودند خداوند در کارهای بشر هیچ‌گونه تصرفی ندارد.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «بحول الله». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.