ثوبان بن بجدد

ثَوْبان بن بُجدُد، معروف به ابی‌عبدالله، از آزادشدگان پیامبر اسلام و از مردم حِمْیَر یمن بود. او در سفرهای محمد، همراه او بود و پس از درگذشت محمد در مناطق مختلفی از جمله شام، رمله، مصر و در نهایت حمص اقامت داشت و در فتح مصر حضور داشت. ثوبان در سال ۵۱ هجری در حمص درگذشت و روایات زیادی از او نقل شده است. به گزارش منابع اسلامی، علاقهٔ فراوان او به پیامبر اسلام و نگرانی از جدایی، سبب نزول آیاتی دربارهٔ اطاعت از خدا و پیامبر شده است.

زندگی

ثَوْبان بن بُجدُد از صحابهٔ محمد، پیامبر اسلام و از راویان حدیث بود. وی غلام آزادشدهٔ پیامبر بود که محمد او را خرید و آزاد کرد و در انتخاب بازگشت به وطن خود یا ماندن نزد پیامبر آزاد گذاشت. او گزینهٔ دوم را انتخاب کرد و تا درگذشت محمد در کنار او بود. پس از آن، به شام، رمله، مصر و حمص رفت و در حمص ساکن شد. در سال ۴۴ یا ۵۴ ه‍.ق و در زمان خلافت معاویه بن ابی‌سفیان در حمص درگذشت. او ۱۲۸ حدیث از پیامبر روایت کرده است.

ثوبان بن بجدد، با کنیهٔ ابی‌عبدالله، از مردم حِمْیَر یمن بود. او در سفرهای پیامبر اسلام همراه او بود و پس از درگذشت پیامبر، مدتی در شام، زمانی در رمله و دوره‌ای در مصر اقامت داشت و در فتح مصر نیز شرکت داشت. ثوبان در سال ۵۱ هجری در شهر حمص درگذشت و روایات فراوانی از او نقل شده است.

در منابع اسلامی

گزارش‌های اسلامی حاکی است که ثوبان علاقهٔ فراوانی به پیامبر داشت و جدایی از او را تاب نمی‌آورد. گفته شده روزی پیامبر اسلام او را با چهره‌ای دگرگون و اندامی لاغر دید و علت آن را پرسید. ثوبان پاسخ داد که بیمار نیست اما نگرانی از جدایی و ترس از اینکه حتی در بهشت به مقام پیامبر نرسد، او را رنجور کرده است. در پی این واقعه، آیهٔ ۶۹ سوره نساء با عبارت «وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولٰئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ…» نازل شد که بیانگر جایگاه اطاعت‌کنندگان از خدا و پیامبران است.

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ثوبان بن بجدد». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
• اسماعیلی، معصومه (۱۳۹۳). «ثوْبان بن بجدد». در غلامعلی حداد عادل. دانشنامهٔ جهان اسلام. ج. نهم. تهران: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی. شابک ۹۶۴-۴۴۷-۰۱۰-۷.